Günlük hayatın getirdiği ağır gerilim, zihinsel ve fizikî yorgunluğun unutkanlığın artmasında tesirli olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Gülten Özdemir, “Eskiden yaşlılık hastalığı olarak bilinen unutkanlık, günümüzde gençlerde hatta çocuklarda bile görülebiliyor. Unutkanlık, adeta bir çağdaş vakit salgını üzere her yaştan insanı etkiliyor. Lakin günlük hayatta uygulayabileceğimiz kimi formüllerle hem daha az unutkan olabilir hem de beynimizi genç tutabiliriz” diyerek unutkanlığa karşı alınabilecek tedbirleri sıraladı.

Günlük hayatında unutkanlıktan şikayetçi olan şahıslar en çok isimleri, telefon numaralarını, randevularını, yapılacak işleri, alışveriş listelerini unuttuklarından ve sakladıkları eşyaları bulamamaktan yakınıyor. Yaşlanmayla birlikte beyin hücrelerinde kayıplar gözlendiğini ve bunun fizyolojik bir süreç olduğunu belirten Medicana Ataşehir Hastanesi Nöroloji Kısmı’ndan Uzm. Dr. Gülten Özdemir, yaşadığımız çağda unutkanlık sıkıntısının gençleri de etkilediğine dikkat çekti. Özdemir, “Unutkanlık, son vakitlerde çabucak her yaş kümesinde görülen ortak bir sorun haline geldi. Günlük hayatın getirdiği ağır gerilim, zihinsel ve fizikî yorgunluk unutkanlıkların artmasına neden olan en önemli etkenler ortasında. Unutkanlığın kesinlikle ciddiye alınması ve tabibe danışılması gerekir. Unutkanlıklar kişinin ve etrafındakilerin günlük hayatını olumsuz etkilemeye başladığında, bir sorun var demektir. Bilhassa yaşlılarda unutkanlık doğal bir sonuç olarak görülmemeli ve tüm unutkanlıklar kesinlikle değerlendirilmeli. Unutkanlığın hastalık boyutunda olup olmadığına, gerekli testleri yaparak bir uzman doktor karar vermeli” diye konuştu.

YAŞA NAZARAN NEDENLERİ DEĞİŞEBİLİR

Uzm. Dr. Gülten Özdemir, unutkanlığın nedenlerinin yaş kümelerine nazaran farklılık gösterdiğini şu sözlerle aktardı:

“Genç yaş kümesinde daha çok konsantrasyon eksikliği, iş yükü, ruhsal ve fizikî gerilim etken olabiliyor. Bunların dışında kansızlık, kimi vitamin eksiklikleri (B12, tiroit gibi), birtakım hormonal düzensizlikler unutkanlığa yol açabiliyor. İleri yaşlarda ise daha çok beyin hücrelerinin harabiyeti ile seyreden hastalıklar, beyin damar hastalıkları, vitamin eksiklikleri ve hormonal yetersizlikler unutkanlığa neden olabiliyor.”

Her türlü unutkanlığın ‘Demans’ ya da ‘Alzheimer’ üzere önemli hastalık riskine karşı araştırılması gerektiği ihtarında bulunan Uzm. Dr. Özdemir, “Aynı zamanda hafızayı güçlendirmek için birtakım kolay ancak tesirli tedbirler alınabilir. Günlük hayatta uygulayabileceğimiz birtakım formüllerle hem hafızamızı güçlendirebilir hem de beynimizi genç tutabiliriz.”

KAFEİNİ AZALTIN, UYKUNUZA DİKKAT EDİN VE BOL BOL GÜLÜMSEYİN

Uzm. Dr. Gülten Özdemir, unutkanlığa âlâ gelecek tavsiyelerde bulundu:

“Bol bol gülümseyin. Gülümsemek; depresyon, korku ve gerilimi en aza indirir. Güldüğünüzde memnunluk hormonu seratonin çok yükselir; seratonin konsantrasyon ve dikkati artırır.

Fiziksel idman yapın. Yürüyüş, yoga, fitness, yüzme, bisiklet, dans üzere sporlar beyin sıhhatine da düzgün gelir.

Ara vermeyi öğrenin. Çok bedensel yorgunluk, zihinsel yorgunluğu da getirir, gerilim ve anksiyeteye neden olur. Dinlenmek ve tatil yapmak; gerilim, telaş ve anksiyeteyi azaltır, bilişsel işlevleri kuvvetlendirir.

Kafeini azaltın, sigarayı bırakın, alkolü ölçülü tüketin.

Bulmaca, zeka soruları, tavla, satranç oyunları ile yaratıcı düşünmeye yönelten zihin oyunları oynayın.

Anksiyete giderici emelle verilen ilaçların uyumak için gereğinden fazla kullanılması bellek işlevlerini olumsuz tesirler. Hafızada tesirli bir husus olan asetil kolin denen hudut hücreleri ortası irtibat kuran kimyasal unsurun azalmasına neden olarak hafızayı bozarlar.

Hobilerinize, toplumsal bağlantılarınıza tartı verin, arkadaş, akraba ve öbür beşerlerle toplumsal bağlantılarınızı sürdürün, eğlenmeye vakit ayırın. En kıymetlisi de ailenize vakit ayırın.

Kurşun, alüminyum, böcek zehiri, insektidler, organik çözücüler, çevresel küf ya da rastgele toksik zehirlerden uzan durun.

Aşırı kahve tüketmek de gerilimi ve unutkanlığı arttırır.

Uykunuza dikkat edin. Kalitesiz uyuyanlarda; gündüz dikkat eksikliği, önemli konsantrasyon kaybı, uykusuzluğa bağlı çok anksiyete ve sonuçta unutkanlıkta artış olur.”

GLİSEMİK İNDEKSİ YÜKSEK BESİNLERDEN UZAK DURUN

Uzm. Dr. Gülten Özdemir, “Vitamin ve mineraller, vitamin B12, folik asit, vitamin C, tiyamin ve riboflavin eksikliği; dert, telaş, sonluluk, depresyon ve unutkanlığı artırır. İçerisinde bu vitamin ve mineralleri yeteri kadar içeren besinler tüketin. İstikrarlı beslenemiyorsanız, bu vitaminleri destek olarak almalısınız” diyerek şu tekliflerde bulundu:

“Beyin sıhhatinizi korumak için kan şekerinin yükselmesini önleyin. Bunun için de glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak durun. Haftada en az iki defa balık yiyin. Balıkta hafızayı kuvvetlendiren asetil kolin hususu ve dikkat ve konsantrasyonu artıran, depresyona düzgün gelen Omega 3 bulunur. Omega 3 içeren yiyecekler, antioksidan meyve ve sebzeler tüketin, zeytinyağı kullanın.”