Ucuz bitkisel yağlar, ‘zeytinyağı aroması’ katılarak ‘taş baskı sızma’ görünümüyle satılıyor; tadı ve kokusu ayırt edilemiyor.

İstanbul Ticaret Borsası’nın (İTB) aylık ‘Borsa Meydanında Bölümler Konuşuyor’ toplantılarında zeytinyağında taklit ve tağşiş konuşuldu. İTB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap’ın açılış konuşmasıyla başlayan toplantıya, Memleketler arası Zeytinyağı Kurulu İcra Yöneticisi Jaime Lillo Lopez görüntü bildiri ile katıldı; Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Dr. Ersin Dilber, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Yönetim Kurulu Lideri Dr. Mustafa Tan, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçılar Birliği İdare Konseyi Lideri Mehmet Emre Uygun, TARİŞ Genel Müdürü Güngör Şarman da katıldı.

LOKANTALARA DİKKAT

İstanbul Ticaret Borsası Meclis Üyesi Osman Berberoğlu, taklit ve tağşiş edilmiş zeytinyağının, konut dışı tüketim ve e-ticaret yoluyla tüketicilere çok daha kolay ulaştığına işaret ederek, “Lokantalarda kullanılan yağların markasını, niteliğini, etiketini kimse sormuyor. Kim buralarda kullanılan yağlardan emin olabilir? Kontrolsüz bir ortamda, dertsiz ve haklarından habersiz tüketiciye kaliteli yağ sunulmasını beklemek; maliyetlerle zorlanan işletmecilerden uygun niyet beklemek gerçekçi değil. Devlete de, kesime de, tüketiciye de düşen çok daha fazla sorumluluk var” dedi.

”ZEYTİNYAĞI ESANSI”

İTB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, Akşam Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, zeytinyağı olmayan bitkisel yağlara ‘zeytinyağı esansı’ katılarak zeytinyağı görünümünde katıldığına işaret ederek, şu bilgileri verdi: Piyasada profesyonel mutfaklar için üretilen zeytinyağı aroması katılmış ‘salata yağları’ var. Bu yağlar Türk Besin Kodeksi’ne uygun üretiliyor. Lakin sorun şu ki, tüketicinin birçok bu yağları da zeytinyağı sanıyor. Ayrıyeten e-ticaret platformlarında zeytinyağı algısı oluşturacak formda satılabiliyorlar. Bu daha büyük bir sorun. Çünkü büyük e-ticaret platformlarında ‘en çok satan’ yağlar bunlar.

Kasap, bu yağların Türkiye’de üretiminin devasa boyuta ulaştığını da sayılarla anlattı: Yakın vakitte yurtdışındaki bir fuarda, bir Çinli firma Türkiye’ye 30 ton zeytinyağı aroması sattığını söyledi. 30 ton aroma ile kaç ton, zeytinyağı tadı ve kokusunda salata yağı üretilir? Ambalajlarına bakılırsa, aroma oranı binde 1 ile binde 3 oranında öneriliyor. Bu durumda yalnızca bir Çinli firmanın sattığı 30 ton aroma ile 10 ila 30 bin ton ortasında ‘zeytinyağı görünümlü yağ’ üretilebilir.

AVRUPA FİYATI 8 EURO

Kasap, zeytinyağının raf fiyatının Avrupa’da ortalama 8-10 euro, Türkiye’de de 300 TL civarında olduğunu hatırlatarak, “İnternette litresi 90 liraya sızma ve üstelik ‘taş baskı’ ibaresiyle zeytinyağı satıldığını görürseniz, onun ne kadar zeytinyağı olduğunu iddia edebilirsiniz. Piyasada satış denetim sistemi olmadığından bu mümkün olabiliyor” dedi.

E-TİCARET VE LOKANTALAR İÇİN KONTROL ÖNERİLERİ

Bülent Kasap, tekliflerini şöyle lisana getirdi: Devletimiz, mesken dışı tüketim ve e-ticarete yeni kontrol uygulamaları getirmeli. E-ticarette kuşkulu indirimler, platformlarla işbirliğine gidilip kontrole tabi tutulabilir. Restoranların menülerine, yemeklerde kullanılan yağların içerik ve markalarının yazılması mecburiliği getirilebilir. İkinci olarak, tüketicilerimiz ‘ucuz etin yahnisi olmaz’ atasözünü unutmamalı, inanılmayacak indirimlere inanmamalı.

EN ÇOK TAKLİT VE TAĞŞİŞ YAPILAN ÜRÜN

Gıda ve Denetim Genel Müdürü Dr. Ersin Dilber, zeytinyağının talebe bağlı kıymet artışı nedeniyle en çok taklit ve tağşişi yapılan eserler ortasında olduğuna işaret ederek, “İzlenebilirlik Uygulaması ile eserin üreticisine kadar ulaşmayı ve bu sorunun önüne geçmeyi hedefliyoruz” diye konuştu. Dr. Mustafa Tan, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu’nun de dahil olduğu bir kontrol sistemi kurulması teklifinde bulunurken; Uygun da, faal bir denetimin Türkiye’ye memleketler arası pazarlarda güç kazandıracağına işaret etti.