Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve İdaresi Kısmı Lideri Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira kontratı uygulamasıyla e-Devlet’ten kira bedellerinin izlenip, çok artışların tespit edebileceğini belirterek, “Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak.” dedi.

Tanrıvermiş, AA muhabirine, e-kira kontratı uygulamasına ait değerlendirmede bulundu.

3,7 MİLYON KİŞİ TESPİT EDİLDİ

Hazine ve Maliye Bakanlığının 2023’te beyanda bulunan mesken sahibi sayısını 1,8 milyon olarak açıkladığını anımsatan Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon konut sahibinin minimum beyanname vermediğini söyledi.

Tanrıvermiş, kira kontratlarının artık e-Devlet üzerinden elektronik ortamda yapılmasının öngörüldüğünü anımsatarak mukavelelerin dijital ortama aktarılmasıyla konut piyasasının daha şeffaf ve muteber olacağını bildirdi.

FAHİŞ KİRA ARTIŞLARI KOLAY TESPİT EDİLECEK

Merkezi Kira Takip Sistemi ile kiralama ihtilaflarının yaşanması durumunda, kontrat kurallarına ait takip ve incelemenin daha kolay yapılabileceğine işaret eden Tanrıvermiş, e-kira kontratının avantajlarını şöyle sıraladı:

“Kira kontratlarının Merkezi Takip Sistemi’ne alınması hem konut sahipleri hem de kiracılar için daha şeffaf piyasanın kurulmasına imkan verecek. Kira mukavelelerinin kayıt dışı olmasının önüne geçilebilecek. Kamu otoriteleri ile uzmanların yerleşim yerlerindeki kiralık konut ve iş yerlerini incelemesi ve fahiş kira artışlarını tespit etmeleri kolaylaşacak. Ayrıyeten, konut piyasasındaki kira, boşluk ve aidat üzere dataların daha yanlışsız ve emniyetli biçimde elde edilmesine imkan verecek. Kiralanan gayrimenkullerin kayıt altına alınması, beyanname hududunun dışında kalan konutlar ile emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken maliklerin çarçabuk tespitine imkan sağlayacak. Bu yolla gayrimenkul sermaye gelirinin rasyonel vergilendirilmesi yapılabilecek ve vergi gelirlerinde önemli artış sağlanacak.”

“KİRA SÜREÇLERİ HIZLANACAK”

Tanrıvermiş, dijitalleşen kira mukavelelerinin süreçleri hızlandırarak gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Düzenlemeyle kiracı ve mesken sahibi ortasında yapılacak mukavele direkt mesken sahibi yahut yetkilendirdiği sorumlu gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu ilişkisi kurularak gerçekleştirilmeli. Kiracı ve kefiller de elektronik imza atabilmelidir. Kira mukavelelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılması için öncelikle mevzuatta yeni düzenleme yapılması, malikin talep etmesi halinde alınacak kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza atmaları ve depozito parasının mukavelede belirtilmesi mümkün kılınmalıdır.”

Geçiş sürecinde konut cinsi değişikliğinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, konut varlığının yaklaşık 7 milyonunun şimdi cins değişikliğinin yapılmadığını, bunun da e-Devlet üzerinden internette tapu sayfasına bağlanılarak direkt malik yahut vekalet verilecek sorumlu danışman tarafından kontrat hazırlanmasına imkan vermeyeceğini söz etti.

Tanrıvermiş, “Kira fiyatının sistem üzerinden görülebilmesi, kiracılara ve mesken sahiplerine bölgelerindeki piyasa şartları hakkında yanlışsız ve şimdiki bilgi sağlayacak. Ayrıyeten, e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek, çok artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahalelerde bulunulabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak.” değerlendirmesinde bulundu.

“YÜKLENEN KONTRATLARIN GÜVENLİĞİ VE KAPALILIĞI SAĞLANMALI”

Tanrıvermiş, sürecin sağlıklı ve tesirli biçimde işlemesi için aşikâr bir çerçevenin temel alınması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“Kira mukavelelerinin sisteme tanımlanması için makul bir müddet verilmesi değerlidir. Belirlenen mühlet içinde yükleme yapılmayan kontratlar için hukuksal ve idari yaptırımlar açıkça belirtilmelidir. Yüklenen kontratların güvenliği ve kapalılığı sağlanmalıdır. Ferdî datalar korunmalı ve sırf yetkilendirilmiş şahıslar tarafından erişilebilir olmalıdır. Kontratın resmi kopyasının elektronik imza ile doğrulanmış versiyonu saklanmalı ve bu kopyaya her iki taraf da erişebilmelidir. Mukavele müddetinin bitiminde, yeni mukavelelerin de birebir formda e-Devlet sistemine yüklenmesi zaruriliği getirilmelidir.”