İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Tabip Odası iş birliği ile 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Memleketler arası Uğraş Günü kapsamında düzenlenen “Sağlığa Erişememek de Şiddettir” sempozyumunda çarpıcı bilgiler paylaşılarak “Bilanço çok ağır” yorumu yapıldı. Programda, şiddete karşı tahlil teklifleri de sıralandı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi, 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Memleketler arası Çaba Günü nedeniyle değerli bir sempozyuma konut sahipliği yaptı. Alanında uzman konuşmacıların yer aldığı “Sağlığa Erişememek de Şiddettir” başlıklı sempozyumda, Türkiye’de bayanların bilhassa sıhhate erişim konusunda yaşadığı problemler masaya yatırıldı. “Sağlıkta Hak Temelli Yaklaşım ve Mahallî Yönetimler” başlığında sunum yapan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Dalı’ndan Kadın-Çocuk Sıhhati ve Aile Planlaması Araştırma ve Uygulama Merkezi (BÜKÇAM) Müdürü Prof. Dr. Ayşe Akın, çarpıcı datalar paylaştı. Buna nazaran Türkiye’de her on bayandan dördü 15 yaşından sonra partnerinden şiddet görüyor. Üç anne vefatından biri, hizmete ulaşamadığı için önlenebilen nedenlerle gerçekleşiyor. Kadir Has Üniversitesi’nin 2026 ve 2020 ortasında yaptığı araştırmalarda 4 yılda ‘isteğe bağlı kürtaj hizmeti’ vermiyoruz diyen kamu hastanelerinin sayısı yüzde 12’den 54’e çıktı.

“146 ülke ortasında 129’uncuyuz”

İstanbul Sözleşmesi’nin değerini vurgulayan Akın, Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 2023 yılı bilgilerine nazaran 315 bayan cinayeti yaşandığını, 248 kuşkulu mevtin olduğunu vurguladı. Bayana şiddetle gayretin başarılı olabilmesi için unsurları sıralayan Akın, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, bayanın güçlenmesi, bayan erkek eşitliğinin sağlanması, şiddetin fark edilmesi, bayana ulaşılması ve sıhhat, ruhsal, toplumsal, barınma, hukukî, maddi, izleme alanlarında takviye sağlanması gerektiğini belirtti. Akın, 2022 ve 2023 yıllarına ilişkin Dünya Ekonomik Forumu Raporu’na nazaran Türkiye’nin 1922 yılında 146 ülke ortasında 124’üncü sırada iken 2023 yılında 129’uncu sıraya gerilediğini söyledi.

Yerel idarelerin önemi

Çözümün bayanın güçlenmesi olduğunu ve bunun kız çocuklarından başlaması gerektiğini kaydeden Akın, mahallî idarelerin sıhhatin temel belirleyicileri ile ilgili birtakım çalışmalar yapması için maddelerin müsaade verdiğini kaydetti.

 “Kadınların güçlenmesi için çalışmalıyız”

Toplantının açılışında konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile ilgili Dünya Ekonomik Forumu’nun indeksine nazaran global cinsiyet uçurumun kapanmasıyla ilgili mühletin 134 yıl olduğuna dikkat çekti. Bayanların istihdamda daha az yer aldığını belirten Prof. Okyay, “Matematik, mühendislik üzere kolların mezunları ortasında ne yazık ki 3’te 1 oranında bayan iştiraki olduğunu görüyoruz. Dijital eşitsizlik dünyasında bayanların durumu çok daha güç. Bayanların 4’te 1’inin dijital okuryazarlık ve yapay zekâ üzere alanlarda yer alabildiğini biliyoruz. Şayet şiddetin varlığını istemiyorsak bayanların güçlenmesi için çalışmalıyız” dedi.

“Kadınlar bunu hak etmiyor”

Siyasette bayan temsiline ait de konuşan Prof. Okyay, “Siyasette de durum değişmiyor. İdarede yer almakla ilgili eşitliği sağlayamazsak sorunu basamağız. Ekonomik alanda kapanmayan bir fiyat açığı var. Pandemi devrinde bu giderek arttı. Dünyada sıhhat ve bakım hizmetlerinin yüzde 80’ini bayanlar üstleniyor fakat yönetici sayısı buna benzeri değil. Biz yakın bir vakit evvel Eşrefpaşa Hastanesi’ne İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bir bayan başhekim atadık. Bu bizim için gurur verici. Sayılara döndüğümüzde, rapora nazaran Türkiye 146 ülke içinde yalnızca İran, Pakistan, Nijerya Lübnan, Kuveyt, Sudan’ın önüne geçmiş ve 129. sıradayız. Türkiye’deki bayanlar bunu hak etmiyor. Biz Ata’mızın çizdiği hak etiğimiz yerde olmakla ilgili birlikte çalışmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

“Çok daha hoş hizmetler vereceğiz”

Sempozyumun sonunda Prof. Dr. Ayşe Akın’ın sunumuna ait konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, “Yerel idarelerde inşallah çok daha hoş hizmetler vereceğiz. İzmir Büyükşehir Belediye Liderimiz Dr. Cemil Tugay, hekim kimliği ile buna çok kıymet veriyor. Sıhhat konusu, hele ki bayanla ilgili olunca çok daha kıymetli hale geliyor” dedi.

“Gözden kaçırılan bedelli bir konu”

İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanı Ela Hızlı da “Kadınların sıhhate erişimi konusu çok değerli lakin tahminen de herkesin gözden kaçırdığı pahalı bir bahisti. Bayana yönelik şiddet ne yazık ki bilhassa son yıllarda ülkemizin en büyük sıkıntılarından biri haline gelmiş durumda. Biz 25 Kasım’da ‘Sağlığa Erişememek de Şiddettir’ başlıklı bir sempozyum yapmayı çok bedelli buluyoruz” sözlerini kullandı.

“Bu toplantıları yapmak zorunda kalmamayı diliyorum”

İzmir Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Şükriye Kaptan Uzunoğlu, “Milattan 2024 yıl sonra hala en temel insan hakkı olan sıhhate erişememekle ilgili bir toplantı yapma ihtiyacı olmasından büyük ıstırap duyuyorum. Gelecek yıllarda bu hususla ilgili diğer toplantılar yapmak zorunda kalmamayı diliyorum. Yıllardır bu gayrete emek veren, katkı koyan herkese, her bayana hürmet ve sevgilerimi sunuyor, bu uğurda can verenlerin anıları önünde hürmetle eğiliyorum” kelamlarına yer verdi.

Sempozyum, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay idaresinde gerçekleştirilen “Afetlerde Bayan Sağlığı” başlıklı ikinci oturum ile devam etti. “Afetlerde Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati, Hatay Sarsıntısı Deneyimi” başlığında İzmir Tabip Odası Bayan Hekimlik Komitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Türkan Günay ve “Afetlerde Bayan Ruh Sağlığı” başlığında İzmir Tabip Odası Bayan Hekimlik Komisyonu’ndan Türkiye Psikiyatri Derneği İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Lideri Uz. Dr. Mevhibe N. Tümüklü birer sunum yaptı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı