Engelli bireylerin yakınlarının, geleceğin belirsizlikleri ve engelli bireyin gereksinimlerini karşılayamama üzere kaygılar duyduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, bu durumun aile fertleri üzerinde ruhsal ve toplumsal tesirleri olabildiğini söyledi.

Engelli bireylerin ebeveynlerinde yahut başka bakım verenlerinde, suçluluk ve yetersizlik hislerinin yaygın biçimde görüldüğünü aktaran Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bu durumdan kendilerini sorumlu tutmaları veyahut kâfi bakımı karşılayamadıkları yahut karşılayamayacakları kanıları ve inançları burada değerli bir rol oynar.” dedi. Engelli çocuğu olan ebeveynlerin ‘çocuğum benim gerime kalmasın’ formunda kanılara sahip olabildiğine de değinen Beyaz, bu istikametteki niyetlerin, annelerin yahut babaların çocuklarının geleceği konusunda duydukları derin korku ve meçhullükten kaynaklandığına dikkat çekti.

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında engelli yakını olma psikolojisini kıymetlendirdi.

Engelli bir yakına sahip olmanın karmaşık ve çok istikametli tesirleri bulunabiliyor 

Engelli bir yakına sahip olmanın aile bireyleri üzerinde karmaşık ve çok taraflı tesirleri bulunabildiğini söz eden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bu durum karşısında öncelikle, hayal kırıklığı, ümitsizliğe düşmek, yas ile depresyon yaygın görülebilen ruhsal reaksiyonlar olabiliyor. Bununla birlikte aile üyeleri, bakımı üstlenmenin getirdiği zorlukları kabullenmekte zahmet çekebiliyor ve bu süreçte, dehşet ile telaş hislerini da sıkça yaşayabiliyorlar.” dedi.

Özellikle geleceğin belirsizlikleri ve engelli bireyin gereksinimlerini karşılayamama kaygısının, aile bireylerinin ruhsal durumunu olumsuz etkileyebildiğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Ayrıca suçluluk ve yetersizlik hisleri da yaygındır. Aile üyeleri, engelli bireyin durumundan kendilerini sorumlu tutabilir yahut gereğince âlâ bakım veremediklerini düşünebilirler. Bu hisler vakit içinde depresyon ve ümitsizlik üzere ruhsal problemlere sürükleyebilir. Sürecin muhtemel sonuçlarından olan toplumsal izolasyon da kıymetli bir etkendir. Aile fertleri, engelli bireyin bakımına odaklandıkça toplumsal hayatlarından uzaklaşabilirler. Gerilim seviyeleri artabilir, çaresizlik ve yalnızlık hissedebilirler.” formunda konuştu.

Psikolojik dayanak ile ebeveynler durumu daha sağlıklı ve gerçekçi bir halde algılayabilir 

Engelli bireylerin ebeveynlerinde yahut başka bakım verenlerinde, suçluluk ve yetersizlik hislerinin yaygın halde görüldüğünü aktaran Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Özellikle ebeveynlerin bu durumdan kendilerini sorumlu tutmaları veyahut kâfi bakımı karşılayamadıkları yahut karşılayamayacakları fikirleri ve inançları burada kıymetli bir rol oynar. Çevresel takviyenin görülemediğini varsaydığımızda, suçluluk ve yetersizlik hisleri daha da ağırlaşıp, derinleşebilir.” dedi. 

Bu durumla başa çıkabilmenin mümkün olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, şunları söyledi:

“İlk adımda, profesyonel takviyelerin ve çeşitli destekleyici toplumsal etkileşimlerin kıymetli bir rolü vardır. Ruhsal takviye ve terapi hizmetleri ebeveynlerin durumu daha sağlıklı ve gerçekçi bir biçimde algılayıp yorumlamalarına, duygusal yüklerinin hafiflemelerine, dayanak kümelerinde ise emsal tecrübeleri yaşayan bireylerle kurulan irtibatta yalnızlık ve çaresizlik hislerinin azalıp, olumlu bir etkileşim imkanına ulaşmalarına vesile olabilir. 

Ayrıca, eğitime ve bilgilendirmeye yönelik programlar, ebeveynlerin daha fazla bilgi edinmelerine ve bu bilgiler ışığında tesirli bakım stratejileri geliştirmelerine tesir edebilir. Bu da ebeveynlerin kendilerini daha ehil ve inançta hissetmelerine yardımcı olabilir. Bu durumların hepsi ebeveynlerin suçluluk ve yetersizlik hisleriyle başa çıkabilmelerine yardımcı olarak, hem kendi ruhsal sıhhatlerini hem de çocuklarının genel ömür kalitesini güzelleştirebilir.”

Ebeveynlerin çocuklarının geleceği için telaş duyması ruh sıhhatlerini olumsuz etkiliyor!

Engelli çocuğu olan ebeveynlerin ‘çocuğum benim arkama kalmasın’ halinde kanılara sahip olabildiğine değinen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sağlıklı olarak görülemeyecek olan bu istikametteki kanılar, annelerin yahut babaların çocuklarının geleceği konusunda duydukları derin korku ve meçhullükten kaynaklanmaktadır. Anneler ve babalar, çocukların kendileri olmadan nasıl bir hayat süreceklerini, kâfi bakımı, ilgiyi ve dayanağı alıp alamayacaklarını düşündüklerinde bu cins kaygılar gelişebilir. Bu niyet kalıpları hem annelerin hem de babaların kendi ruh sıhhatlerini olumsuz etkileyip gerilim yaşamalarına neden olabilir.” dedi.

Ayrıca depresyon ve anksiyete üzere önemli ruhsal problemlerin birtakım belirtilerinin ortaya çıkmasında bu şekil niyet kalıplarının tesirinin yadsınamayacak boyutta olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sağlıklı bir yaklaşım, annelerin ve babaların bu tıp fikirlerle başa çıkmalarına yardımcı olabilecek halde bir takviye sistemini içermelidir. Ebeveynler bu çeşit kanılarla başa çıkabilmeleri için hem duygusal hem de pratiğe yönelik dayanak almalılar. Bu vesileyle hem duygusal yüklerin hafifletilerek, yalnızlık ve çaresizliğin azaltılıp inanç hissinin artırılması hem de pratiğe yönelik yapılan eğitim ve bilgilendirmelerle çocukların ömürlerini sürdürebileceklerine dair inançların pekişmesi mümkün olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı