TBB ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Büyüt Hayallerini projesinin fikir öncüsü Dr. Dilek Kaya İmamoğlu, Türkiye’de bayanların milletvekili seçme ve seçilme hakkı kazanmasını CRR’de düzenlenen Büyüt Hayallerini Özel Aktifliği ile kutladı. Atatürk’ün Mirasını Anlamak ve Geleceğe Taşımak bahisli programda konuşan Dr. Dilek Kaya İmamoğlu, toplumsal cinsiyet eşitliğinde gelinen olumsuz tablonun fotoğrafını çekti. İleri gidilmesi gerekirken toplumun geriye gidişe zorlandığını belirten Dr. İmamoğlu,  “Cumhuriyet ve demokrasi sayesinde kavuştuğumuz tüm kazanımlar bir bir elimizden alınmak isteniyor” dedi. “Tüm bu zorluklara karşın; akademisyen, aktivist ve bir anne olarak ziyadesiyle umudum var” diyen Dr. Dilek Kaya İmamoğlu, “Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar pek çok zorluğun üstesinden geldik. Bu devri de atlatacağız. Her hayatın her alanında eşit ve adil biçimde var olmaya devam edeceğiz. Buna son derece eminim… Zira yalnızca bu salona bakmam bile kâfi… Şu an karşımda Kurtuluş Savaşı’nın yiğit savaşçıları Nene Hatun’u, Kara Fatma’yı görüyorum. Pahalı müzik insanlarımız Suna Kan’ı, İdil Biret’i görüyorum… Bu yüzden umudum yüksek, inancım tam. Zira biz biliyoruz ki kelam konusu vatansa gerisi teferruattır, biz bunu bu türlü bildik” diye konuşu.

Eşinin akabinde kelam alan TBB ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Atatürk yaptığı   ihtilallerin Türkiye’yi ayakta tuttuğunun altını çizdiği konuşmasında, “Bu ülkede fabrikalar kurup o fabrikaların teknolojisini aldığı ülkelere buradan incir, fındık yollayarak parasını ödedikleri sanayi kalkınması var vesaire…  O bizi ayakta tutuyor. Har vurup harman savuruyoruz… İşte bütün bu ihtilaller bizi dimdik ayakta tutuyor. Bir de düşünsenize bu ülkede cumhuriyeti demokrasiyle taçlandırdığımızı…  Hür, özgürlük içerisinde, eşitlik içerisinde; herkese hürmet duyulan… Hele hele bir düşünsenize yöneticilerin yüzde 51’i bayan. Vay anam vay. Türkiye’yi kim tutar…” sözlerini kullandı.

İstanbul Vakfı çatısı altında Dr. Dilek Kaya İmamoğlu’nun fikir öncülüğüyle hayata geçen Büyüt Hayallerini projesi, Türkiye’de bayanların milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazanmasının 90. yılını özel aktiflikle kutladı.  TBB ve İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Dr. Dilek Kaya İmamoğlu’nun mesken sahipliği yaptığı programa CHP Genel Başkan Vekilleri, CHP Parti Meclisi Üyeleri, milletvekilleri, belediye liderleri katıldı.   Sanat, siyaset ve basın topluluğundan kıymetli isimleri bir ortaya getirdi. İstanbul’un simge sanat yerlerinden Cemal Reşit Rey (CRR) Konser Salonu’nda düzenlen program, İstiklal Marşı ve hürmet duruşu akabinde izleyenleri duygulandıran kısa sinemayla devam etti.   Akabinde da İBB Kent Tiyatroları seslendirme sanatkarı Hümay Güldağ, TBMM’de birinci konuşmayı yapan bayan milletvekili Nakiye Elgün’e performansıyla hayat verdi. Güldağ’ın akabinde oğulları Selim İmamoğlu ile programa katılan İmamoğlu çifti birer konuşma gerçekleştirdi. 

“KADIN BİRİNCİ KEZ KIYMET GÖRMEYE BAŞLADI”

5 Aralık 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün her açıdan ağır bir enkaz devralmış bir ülkeyi  var etme uğraşındayken  ülkenin bayanlarına seçme ve seçilme hakkını verdiğini kaydeden Dr. Dilek Kaya İmamoğlu, “Kadın birinci sefer bedel görmeye başladı. Bayanların da insan olduğu hatırlandı” dedi. Konuşmasına sorularla ayrıntılandıran Dr. İmamoğlu şöyle devam etti:

“ÇAĞLARIN ÖTESİ”

“Seçme ve seçilme hakkı ne demektir? Gelin bunun altını yine dolduralım. Bayan artık ülkesini yönetecek kişinin seçilmesinde kelam sahibi olacaktı. Bununla birlikte sırası geldiğinde ülkesini de yönetebilecekti. Yani pek çok Avrupa ülkesinden çok daha evvel seçme ve seçilme hakkına sahip olabilecekti. Pek çok ülkenin bayanları bu en temel, olmazsa olmaz haktan yoksunken; Gazi Mustafa Kemal’in çağların ötesini gören vizyonu ve iradesi sayesinde bizler, bu toprakların bayanları bu hakka kavuştuk. Çağların ötesi diyorum, nedeni çok muhakkak: Bu hakkı örneğin Fransız bayanlar 1944’te, Belçikalı bayanlar 1948’de, İsviçreli kadınlarsa 1971 yılında elde edebildiler.”

“BELKİ DE EN ÇOK BU ÜLKENİN BAYANLARINA GÜVENİYORDU”

Düşünebiliyor musunuz, şimdi 10 yaşını geride bırakmış genç bir Cumhuriyet iken, örnek aldığımız dünyanın uygar ülkelerinden onlarca yıl öncesinde eşitlikçi kararlar alıp, uygulamaya geçirebilmişiz. İşte bu çok önemli… Zira o harika vizyoner insan, büyük önder biliyordu ki; bu ülkenin toparlanıp ayağa kalkması bayanlar olmadan mümkün olmayacaktı. Biliyordu iktisatta ve toplumsal ömürde bayanın dönüştürücü ve çoğaltıcı liderlik gücünü. Tahminen de en çok bu ülkenin bayanlarına güveniyordu.”

“KADINLAR İDAREDEN BİR FORMDA UZAKLAŞTIRILIYOR YA DA ETKİSİZLEŞTİRİLİYOR”

“Şimdi size ikinci sorumu yöneltmek istiyorum. Bugün 5 Aralık 2024 yılındayız, o günden bugüne 90 yıl geçti. Bugün seçiyoruz evet, bunda şu an için sorun yok; pekala ya seçilme noktasında hangi durumdayız? Maalesef bize en yakın siyasi partiden tutun en uzak siyasi parti kademelerinde bugün kaç tane bayan yöneticimiz var… Hatta kotamız bile var. Birden fazla vakit da bu kota doldurulmuyor bile. 90 koskoca yıldan bahsediyoruz. Bayan, erkeği bir yere taşıma sürecinde var ancak sonrasında yok. Bayanlar idareden bir halde uzaklaştırılıyor ya da etkisizleştiriliyor.”

“KADINLAR İÇİN BUGÜN BU BÜYÜK ÇABAYI VERİR MİYDİNİZ?”

“Şimdi üçüncü sorumu yöneltiyorum sizlere, tam 21. yüzyılı yaşadığımız bugün, seçme ve seçilme hakkımızın 90. yılında size soruyorum. Hangimizin eşi, sevgilisi ya da babası bugün bu hakkı bize sağlayabilirdi ya da bizlere bunu layık görürdü? Bütün erkeklerin de şu soruyu kendilerine sormalarını istiyorum. Merhamet, vicdan ve insanca sevgi hislerinizi bugüne kadar ne kadar harekete geçirebildiniz? O çok sevdiğiniz bayanlar için bugün bu büyük çabayı verir miydiniz? Bizden yana yanıtı evet olanlara da teşekkürlerimi iletiyorum.”

“KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ O DENLİ LAFLA KELAMLA OLMAZ”

“Eşitlik, yani bayan erkek eşitliği o denli lafla kelamla olmaz. Laflarla sözlerle çok vakit kaybetti bu ülke. Bir şeyi hakikaten istiyorsan, onu evvel özümseyip içselleştireceksin; sonra türel ve yasal yaptırımlarla toplumun her kademesine yayacaksın. Ne zamanki bu eşitlik sorunu hayatın içine girer, ömür ideolojisi haline gelir; eşitsizlik sorunu da resen ortadan kalkarak hayatın doğal bir süreci olur. Ve o ülkede kimse eşitsizlikten kelam edemez artık. O aziz, o vizyoner insan biliyordu. Toplumun yarısı toprağa zincirle bağlıyken başka yarısının göklere çıkamayacağını. Atatürk biliyordu bunu… Tam 90 yıl önce… İşte tam 90 yıl evvel; Demokrasi tarihi bir dönüm noktası ile aşıldı.”

“GELDİĞİMİZ NOKTANIN ÖVÜNÜLECEK BİR DURUM OLMADIĞI ORTADA”

“Bugün geldiğimiz noktanın ise övünülecek bir durum olmadığı ortada. Toplumsal cinsiyet eşitliğinde ileri gitmemiz gerekirken, biz tam aksisi tarafta, geriye gerçek gitmeye zorlanıyoruz. Cumhuriyet ve demokrasi sayesinde kavuştuğumuz tüm kazanımlar bir bir elimizden alınmak isteniyor. Yine konutlara kapanmamız, okumamamız, çalışmamamız, hayata katılmamamız için her yolu deniyorlar. Meğer ki bayanlar, toplumun sırf ayrılmaz bir modülü değil, birebir vakitte geleceği şekillendirecek asli ögeleridir.”

KADINLAR HER ADIMDA ATATÜRK’ÜN YANINDA DURDU

“Atatürk ülkemizi kalkındıracak, milletimizi refaha kavuşturacak ihtilalleri gerçekleştirirken, bayanlar her adımda onun yanında durmuş; sırf takviye olmakla kalmamış, ihtilallere öncülük de etmiştir. Bu toprakların bayanları, Cumhuriyet sayesinde potansiyellerini ortaya çıkarmış, kalkınma ve çağdaşlaşma yolunda büyük atılımlar yapmıştır. Atılan adımlar sayesinde bayanlar her alanda yükselmiştir. Toplumun eşit ve onurlu bireyleri olarak ülkemizin gücüne güç katmıştır. Kültürde, sanatta, bilimde, sporda, siyasette muvaffakiyetler kazanmış, yalnızca kendilerinin değil, toplumun, ezilenlerin, dezavantajlı kümelerin da sesi olmuştur.”

BÜTÜN UĞRAŞIMIZ GENÇ BAYANLARIN HAYALLERİNİN PEŞİNDEN GİTMELERİNİ SAĞLAMAK

“Bizler de; ‘Büyüt Hayallerini’ projesini, işte bu sesin, bayan sesinin, çok daha güçlü, çok daha gür biçimde çıkabilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için başlattık. ‘Büyüt Hayallerini’ projesinin temel hedefi; ülkemizi Atatürk’ün hayalini kurduğu muasır medeniyetler düzeyine çıkaracak kuşaklara takviye olmaktır. Bütün uğraşımız genç bayanların; kazanımlarına sahip çıkan, çağdaş, özgür ve adil bayanlar olarak hayallerinin peşinden gitmelerini sağlamak; ülkemize ve dünyaya yararlı bireyler olmaları için dayanak olmaktır. Ceddimizin mirasını, onun fikirlerini yaşatacak gençlerin yolunu açmak, onlara ilham kaynağı olmak ve onlar için adil fırsatlar yaratmaktır. Zira sizler; Cumhuriyetin genç kızları, genç bayanları, bu mirası yarına taşıyacak en bedelli varlıklarsınız.”

“GİDECEĞİMİZ YOL ZORLU”

“Gideceğimiz yol zorlu… Atatürk ihtilalleri ve demokratik ilerleme sayesinde kazandığımız hakların gerisinde durmak, onları savunmak ve hatta çok daha geliştirmek bizim sorumluluğumuzdur. Bu da sahip olduğumuz hakları anlamak ve daha çok korumakla mümkün olur. Ülkemizin her kesitinden, her inançtan, her kimlikten bayanın hakkını ve hukukunu savunmak, bayanların hayatın her alanında daha fazla yer edinmesi için gayret etmek bizim sorumluluğumuzdur. Sadece bayanları değil, ülkenin her bir yanında ötekileştirilen, yardıma muhtaç bırakılan, ezilen her vatandaşın özgürlüğünü, eşitliğini, dirliğini savunmak da bizim sorumluluğumuzdadır.”

“FAZLASIYLA UMUDUM VAR”

“Özetle, bu kuvvetli periyotta Atatürk’ün kutsal mirasını korumak ve geleceğe taşımak üzere çok değerli bir görevimiz var. Tüm bu zorluklara karşın; akademisyen, aktivist ve bir anne olarak ziyadesiyle umudum var. Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar pek çok zorluğun üstesinden geldik. Bu devri de atlatacağız. Her hayatın her alanında eşit ve adil biçimde var olmaya devam edeceğiz. Buna son derece eminim… Zira yalnızca bu salona bakmam bile kâfi… Şu an karşımda Kurtuluş Savaşı’nın yiğit savaşçıları Nene Hatun’u, Kara Fatma’yı görüyorum. Bedelli müzik insanlarımız Suna Kan’ı, İdil Biret’i görüyorum. Birinci bayan bakanımız Türkan Akyol’u görüyorum. Seçme seçilme hakkını elde etmiş birinci bayan milletvekilerini görüyorum. Filenin sultanlarını görüyorum, Sümeyye Boyacı’yı görüyorum. Doktor, akademisyen, yazar, eğitimci ve sivil toplumcu Türkan Saylan’ı görüyorum. Ben bu salonda Zübeyde Hanım’ı görüyorum. Bu yüzden umudum yüksek, inancım tam… Zira biz biliyoruz ki kelam konusu vatansa gerisi teferruattır, biz bunu bu türlü bildik.”

İMAMOĞLU: “SİZLERLE  OLMAK ATATÜRK’Ü DAHA UYGUN ANLAMAMI HİSSETTİRİYOR”

Eşinin akabinde kelam alan TBB ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, konuşmasının başında Cumhuriyet’in kuruluşuna ve devrin şartlarına şahitlik eden büyüklerini örnek aldığından, deneyimlerinden dersler çıkardığından bahsetti. Sıkıntı kaidelerde Cumhuriyet’in kurulduğunu belirten İmamoğlu, “Cumhuriyet’i kurduğunda gençlerin birçok cephelerde hayatlarını kaybetmişti. Aslında yaşı yüksek bir nüfusla ve 13 milyon beşerle cumhuriyeti kurmuştu. Birçok meskende az insan vardı… Onun geleceğinin lakin yeni filizlenen o yuvalarda doğan çocukların, o gençlerin yeterli ve karakterli; fikri hür, vicdanı, hür, irfan, irfanı hür kuşaklar olarak yetiştiği takdirde var olacağını, bu ülkenin büyüyeceğini, gelişeceğini düşünüyordu. Onun için gençlere çok kıymet verir ve kıymetini vurgulayan bir önderdi. Sizlerle bir ortaya geldiğimde hissettiklerim bana Atatürk’ü daha uygun anlamamı hissettiriyor” tabirlerini kullandı. 

“ÇOK DEĞERLİ BİR TARİH NOTU OLDUĞUNU LÜTFEN UNUTMAYIN”

Atatürk’ün geçleri sevdiğini ve onlara güvendiğini kaydeden İmamoğlu,  “Bugün biz de sizlerin açıkçası çok başarılı olacağınıza ve başarabileceğinize ve  her birinizin gurur dolu bir yaşama ulaşabileceğine yüksek inancımız var. Bugün 90.  yılını kutladığımız, bayanlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının çok kıymetli bir tarih notu olduğunu lütfen unutmayın” diye konuştu.

İBB Başkanı İmamoğlu da konuşmasında Türk bayanının batılı birçok ülkeden evvel seçme ve seçilme hakkı almasına özel paragraf ayırdı. İmamoğlu, “Cumhuriyetin vizyonu ve ideali bu. Zira Cumhuriyet her şeyden evvel eşitlik demek. Cumhuriyet natürel olmayı, tebaayı bu ülkenin zihninden silip atan bir rejim. Hepinize, hepimize özgür bireyler olmayı sunan, inanılmaz bir rejim. Bu ülkenin her sathında, her noktasında yaşayan her çocuğumuzun, bilhassa hanımefendilerin Cumhuriyete minnet duyması lazım. Atatürk’e minnet duyması lazım. Zira Türkiye bu hususların tamamında çok öncü ve büyük adımları millet attı” dedi.

“ATATÜRK’TEN ÖBÜR GÖREMEZSİNİZ”

Kadınları seçme ve seçilme hakkına sahip olmadığı bir ülkenin gerçek bir demokrasiye sahip olamayacağı şuuruyla Atatürk’ün yaptığı ihtilallerden bahseden İmamoğlu, “Dönün 1920-1930-1940 hatta 1950’lere o günün rejimlerinde tek bir başkanın bu türlü genç hanımefendilerle, bayanlarla fotoğrafını göremezsiniz” tabirlerini kullandı.

“TOPRAKLARDA DOĞAN HERKESİN MİNNET DUYMASI LAZIM”

O devirdeki hiçbir ideolojinin Atatürk’ün ferdî vizyonunun önünde bir çizgisi toplumların önüne koymadığını söyleyen İmamoğlu, “Kendini toplumuna, beşerlerine adamış; bu coğrafyada yaşayan her beşere adamış. Etnik kökenine, inancına bakmadan… Bu ülkenin Türk bayanına da Kürt bayanına da Çerkez bayanına da Boşnak bayanla da bütün bayanlarına kendine adamış bir ruh haliyle hizmet etti. Onun için Atatürk’e bu topraklarda doğan herkesin minnet duyması lazım” halinde konuştu. 

“BİZİM BUGÜN ÖRNEK ALMAMIZ GEREKEN…”

“Bugün bayanların seçme ve seçilme hakkını tartışmak bile abestir” diyen İmamoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:

“Artık bu husus çoktan gündem olmaktan aslında çıkmıştır. Lakin 1934 yılında bayanlara seçme ve seçilme hakkı tüm dünyada kıymetli bir gündem hususuydu. Türkiye bu hususta çok ilerici bir adımı, dünyanın birçok ülkesinden evvel atmıştı. Bizim bugün örnek almamız gereken aslında o devrin ruhunun, bugünkü ruhta bize neler yapılması gerektiğinin hatırlatılması tarafındaki bir ortamı sağlamak. Yakın coğrafyamıza bir bakınız. Çabucak yanı başımızdaki ülkelere ve oradaki bayanın toplumdaki yerine bir bakınız. Çabucak güneyimizde birbiriyle savaşan, insanların birbirini öldürdüğü, katlettiği güneyimizdeki, hafif doğumuzdaki topraklardaki yaşayan ülkelerdeki beşerler. Orada da etnik kökenine bakın. Bizim ülkemizdeki etnik kökenlerden çok farklı toplumsal tabanları görmezsiniz… Bizim seyahatimizin hayatta bizi Türkiye’ye taşıyan o seyahatin içindeki insanların var olduğu  ülkeleri tahlil edin. Bu cennet vatana şükreder, minnet duyar ve buna bu ömür biçimine katkı sığınan Atatürk’e hani bu türlü yürekten bağlanırsınız.”

ARAP   YARIMADASI’NDA ATATÜRK’ÜN SÖYLEDİKLERİNİ SÖYLEYEN YÖNETİCİLER VAR

“Arap  Yarımadası’nda ise enteresan bir biçimde 100 yıl evvel Atatürk’ün söylediklerini söyleyerek hayatı değiştirme gayretinde olan insanları göreceksiniz. Ve Atatürk’ü 100 sonra örnek aldığını tabir eden yöneticileri göreceksin. Ne garip bir çelişki… Halbuki Atatürk, kendi çağında da etrafındaki ülkelere, mazlum milletlere ışık tutmuştu, örnek olmuştu. Değişimin perdesini aralamıştı. Lakin onun hamaseti, onun kurduğu ihtilalleri yapamadıkları için teker teker yıkıldılar.”

“DEVRİMLER  BİZİ DİMDİK AYAKTA TUTUYOR”

“Bugün güç coğrafyada bir biz dimdik ayakta duruyorsak işte yalnızca seçilme hakkı falan değil; içinde eğitim, harf ihtilali var; bu ülkeden kıvılcımları yurt dışına yollayıp onların alev topu üzere gelmeleri gerektiğini söylediği gençlerin öğrendikleriyle bu ülkeye dönüşleri var… O kadar atılımlar var ki sanayi  ve üretim ihtilali var… Bu ülkede fabrikalar kurup o fabrikaların teknolojisini aldığı ülkelere buradan incir, fındık yollayarak parasını ödedikleri sanayi kalkınması var vesaire…  O bizi ayakta tutuyor. Har küme harman savuruyoruz… İşte bütün bu ihtilaller   bizi dimdik ayakta tutuyor. Bir de düşünsenize bu ülkede cumhuriyeti demokrasiyle taçlandırdığımızı…  Hür, özgürlük içerisinde, eşitlik içerisinde; herkese hürmet duyulan… Hele hele bir düşünsenize yöneticilerin yüzde 51’i bayan. Vay anam vay. Türkiye’yi kim meblağ.”

“CUMHURİYET KIYMETLERİ BU TOPRAKLARDA KÖK SALMIŞTIR”

“Atatürk’ün mirasına ben bu gözle bakıyorum. Ben Atatürk’ün mirasına ve bu mirası geleceğe aktarmak ismine nasıl güçlü adımlar atabiliriz? Zihnimde zerre pranga yok. Tek bir pranga yok, tek bir kelepçe yok. Bugün geldiğimiz noktada işte ne yazık ki toplumsal cinsiyet eşitliği açısından dünyada örnek gösterilen gerekli adımları atmaktan geri kalmış bir durumdayız. Bundan uzaklaşmamızda işte az evvel söylediğim o cumhuriyet kıymetlerinden ve anlayışından hamasetinden, seyahatinden, ışığından sapmalarımızdan dolayı geri kaldık. Ama şu asla unutulmamalıdır ki, cumhuriyet bedelleri bu topraklarda kök salmıştır.”

SİZLER, MECLİS ÜYELERİ, BELEDİYE LİDERLERİ, MİLLETVEKİLLERİ, BAKANLARI, BAŞBAKANLARI, CUMHURBAŞKANLARI OLUN…”

“Değerli bir buluşmayı yaşıyoruz. Elbette dediğim üzere duygusal yeri de ağır bir ortam. Yükü ağır olsun. Yükünü burada hissettirsin bize daima. O denli hafiflemeyelim, yükü omuzlarımızda bizi biraz aşağı bastırsın. Biz onu üste kaldırmaya çalışalım… Bu ağır sorumluluk yükünü burada hissediyorum. Daima birlikte bunu başarmalıyız. Kendinize lütfen itimadın. Başta sevgili genç hanımefendiler kendinize çok inancın. İşinizin en düzgününü yapın, Yolunuz açık olsun. Bu kentin, bu ülkenin sizler, meclis üyeleri, belediye liderleri, milletvekilleri, bakanları, başbakanları, cumhurbaşkanları olun…”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı