Ege Üniversitesi Rektörü ve Ziraat, Orman ve Su Eserleri Eğitim Kurulu Lideri Prof. Dr. Necdet Budak, Türkiye’de ziraî öğretimin başlamasının 179’uncu yıl dönümü hasebiyle Malatya Turgut Özal Üniversitesi (MTÜ) tarafından düzenlenen Tarım Bayramı etkinliğinde konferans verdi.  

Malatya ziyareti kapsamında Malatya Valisi Seddar Yavuz’u ve İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nusret Akpolat’ı makamlarında ziyaret eden Rektör Prof. Dr. Budak, sekizinci Cumhurbaşkanı merhum Turgut Özal’a ilişkin fotoğrafların ve şahsî eşyaların sergilendiği “Turgut Özal Müzesini” de gezerek incelemelerde bulundu.

Türkiye’de ziraî öğretimin başlamasının 179’uncu yıl dönümü münasebetiyle MTÜ Battalgazi Konferans Salonunda düzenlenen “Tarım Bayramı” aktifliğine katılan Rektör Prof. Dr. Budak, yaptığı sunumla tarımın ehemmiyetini anlattı. Programa; MTÜ Rektörü Prof. Dr. Recep Bentli, İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nusret Akpolat, EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlkin Şengün, Malatya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek, Malatya İl Protokolü, MTÜ Ziraat Fakültesi üst idaresi, üniversite çalışanı ve öğrenciler katıldı.

Etkinlikte “Tarıma Genel Bakış” başlıklı bir sunum gerçekleştiren EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Tarımın yapılabilmesi için en kıymetli ögeler toprak,  su ve tohumdur. Ülkemiz, toprak verimliliği açısından orta verimli bir toprak yapısına sahiptir. Düşünüldüğü üzere toprak yapısı güçlü bir ülke değildir. İnsanlık tarihinin en değerli buluşu olan ziraî üretim, birinci kere Anadolu topraklarında gerçekleşmiştir. Yani toprak yapımız sabanla, pullukla birinci işlenen topraklardır. Ziraat Fakülteleri başta olmak üzere Tarım Bakanlığı, TAGEM Genel Müdürlüğü üzere birçok ünite, ülkemiz toprağının ıslahına yönelik çok sayıda ar-ge projeleri yapmaktadır. Daha da ileri boyutta ülkemizdeki toprakla tarım dalı ile birlikte bilimsel üretim de yapılmaktadır” dedi.

Suyun, tarımdaki kıymetine değinen Prof. Dr. Budak, “Bitkisel üretim için su olmazsa olmazdır. Ülkemiz ziraî üretimini etkileyen su faktörü, ülkemize düşen yıllık bazda düşen yağış ölçüsü rejimi ile yakın alakalıdır. Ülkemizde yağış rejimi sistemsiz olması nedeniyle su zengini bir ülke değildir. Türkiye, 12. Kalkınma Planı dahil bugüne kadar Cumhuriyet tarihinde yapılan kalkınma planlarında ziraî kalkınmayı en çok etkileyen su kasvetini aşabilmek için devlet su işlerine ve yatırımlarına her vakit özel bir ehemmiyet vermiştir. Yapılan çalışmalarla Türkiye’de sulanabilir alan ölçüsü yüzde 81,9’a çıkmıştır” dedi.

“Tohum, memleketler arası arenada stratejik bir ürün”

Tarımsal üretimin verimliliğini ve kalitesini belirleyen ana ögenin tohum olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Budak, “Tohum, milletlerarası arenada stratejik bir eserdir. Tohum konusunda ülkemizde Tarım Bakanlığı başta olmak üzere üniversitelerimizde ziraat fakültelerimizin tarla ve bahçe bitkileri kısmında bitki ıslahı ve genetik kürsüsünde çeşit geliştirme yeni tohum çeşitleri geliştirmek ismine çok sayıda ar-ge projesi yapılmaktadır. Türkiye tohum manasında önemli bir uzaklık kat etmiştir. Bilhassa tohum çeşit ıslahı konusunda buğday, çeltik, patates, mısır üzere ülkemizin stratejik eserlerinde kâfi denebilecek seviyeye gelmiştir” dedi.

Tarımda iklim değişikliğinin kıymetli bir faktör olduğunu söyleyen Prof. Dr. Budak, “İklim değişikliği, gerek Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarında gerekse ülkemiz 12. Kalkınma Planında çok önemli biçimde yer verilen bir durumdur. Tarımın, insanın pek fazla denetim edemeyeceği su üzere, toprak üzere, çevresel iklim değişikliği üzere bahisler nedeniyle ziraî üretimden insanoğlu uzaklaşmaktadır. Global iklim değişikliği başta olmak üzere çeşitli kısıtlar nedeniyle insanoğlu dijitalleşen, kentleşen ve bilgi teknolojilerinin süratle geliştiği bu çağda toplumsal hayatı da dikkatine alarak çiftçilikten uzaklaşmaktadır. Ülkemizde çiftçilerin yaş ortalaması 55’tir. Bilhassa genç nüfus çiftçilikten uzaklaşmaktadır. Bütün bu zorluklara karşın devletler vatandaşlarının besin güvenliğini temin etmek, sağlıklı besine ve yüksek ölçüde besine erişebilmeyi sağlamak ismine tarım siyasetlerini özel kıymet vermektedir. Bu anlamda da Tarım Bakanlığı birçok destekleme politikasıyla çiftçiyi desteklemektedir” dedi.

“Dünya nüfusunun sağlıklı beslenmesi ziraî üretime bağlıdır”

Artan dünya nüfusunun sağlıklı ömür sürmesinin ziraî üretime bağlı olduğunu söz eden Prof. Dr. Budak, “Artan dünya nüfusunun sağlıklı, istikrarlı beslenmesi  tarımsal üretime bağlıdır. Bir taraftan 1 milyon insan obezite ile gayret ederken öbür bir kısmı açlıkla gayret ediyor. Bu nedenle FAO üzere milletlerarası örgütler dünyada tarımın gelişmesi ve insanların sağlıklı besine ulaşması için çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır. Bilhassa Covid pandemisinden sonra  dünyada maddi durumu âlâ olan aileler besin masraflarına çok yüksek ölçüde para harcamaya başlamıştır. Dünyanın en güçlü olarak belirtilen insanları toprak ve tarlaya yatırım yapmaya başlamıştır. Sağlıklı besine talep her geçen gün artmıştır. Hem güçlü hem de fakir kesimde kırsalda yaşama isteğinde artış görülmüştür” diye konuştu.

“Koruyucu hekimlik, tarım ve gıdandan geçer”

Sağlık ve tarım bağına dikkat çeken Prof. Dr. Budak, “İnsan ömrünün uzamasında sıhhat hizmetlerinin çok büyük kıymeti ve katkısı var. Fakat bunun yanı sıra sıhhat hizmeti hasebiyle ortaya çıkan harcamalar bir devlet için kıymetli sarfiyat kalemlerinden birisi. Gelişmiş ülkeler, sıhhat harcamalarını azaltmak ismine tarım siyasetlerine özel bir kıymet atfediyorlar. Tarladan, bahçeden, ahırdan sofraya kadar oluşan masraf zincirindeki hakikat ilaçlama, gerçek gübreleme, yanlışsız koruma ve depolama, yanlışsız pişirmeye kadar şuurlu bir toplum oluşturur ve bunu denetleyebilirseniz sağlıklı bir toplum oluşur, böylece sıhhat harcamaları azalır. Esirgeyici hekimlik, tarım ve gıdandan geçer. Bu siyasetin yanlışsız prosedürü de bilhassa insan sıhhatini bozacak ziraî uygulamaları denetlemek ve yanlışsız teknikleri üreticilere sunmak ve bunları desteklemekten geçer. Ülkemiz, Anadolu makro ve mikro klimaları ile her bir köşesi farklı bir bedel. Toprağıyla, suyuyla, tohumuyla farklı bir paha. Bunun değerini bilip geliştirilecek siyasetlerin uygulanmasıyla sıhhat kurumlarını azaltan, devlete daha az yük olan, ancak tıpkı vakitte daha sağlıklı bir toplum oluşturma imkanımız var” dedi.

“Topraklarımızın değerini bilelim”

Prof. Dr. Budak, “Sanayi devrimi, bilgi çağı, yapay zeka çağı üzere birçok alan, ekonomik çıkar manasında tarımın önüne geçmiş durumda. Lakin besinin ve tarımın insan için ve bir ülke için ne kadar stratejik olduğunu asla ve asla unutmamalıyız. Bilgiye dayalı üretim olmadığı sürece memleketler arası rekabette yol alamayız. Toprak olmadan bitki, bitki olmadan hayvan, hayvan olmadan besin olmaz. Topraklarımızın değerini bilelim. Toprağa yönelik siyasetleri yerelden genele birlikte hazırlamalıyız. Bunu yapabilecek akademik güce, üniversitelere ve insan kaynağına sahibiz. Bugün geçmişimizi unutmadan bilimin ışığında çalışarak 85 milyon için üreterek daha güçlü bir iktisada sahip olabileceğimize inanıyorum. Sözlerime son verirken bugünkü programa bizleri davet eden Rektörümüz Prof. Dr. Recep Bentli başta olmak üzere MTÜ Ziraat Fakültemize teşekkür ediyorum” diyerek kelamlarını noktaladı.

Etkinlik sonunda MTÜ Rektörü Prof. Dr. Recep Bentli, günün manasına istinaden EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’a armağan takdiminde bulundu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı