Mısır’ın başşehri Kahire’de “Gazze’deki Gelişmeler, Filistin Davasının Geleceği ve Barış Süreci” bahisli tepe sona erdi. Dorukta Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil etti.

Mısır basını, tepeye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılacağını tabir etmişti ancak dün akşam açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı, Gazze Tepesi’ne yalnızca Bakan Fidan’ın gideceğini belirtmişti. Doruğa katılmayan Erdoğan ise, Sisi’yle dün akşam telefonda görüşmüştü.

KRAL 2. ABDULLAH

Zirve kapsamında konuşan Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah, “Gazze’nin aralıksız bombalanması acımasızdır. Kuşatılmış ve çaresiz bir halkın toplu olarak cezalandırılması, yerlerinde edilmesi; milletlerarası hukukun açık bir ihlalidir ve  savaş hatasıdır.” dedi.

MISIR CUMHURBAŞKANI SİSİ

Zirveye mesken sahipliği yapan Sisi ise, bu sabah açılan Refah Hudut Kapısı’na değinerek, “Refah Hudut Kapısı’nı bir an için bile kapatmadık ancak hududun Filistin tarafındaki İsrail bombardımanı insani yardımların geçişini engelledi.” ifadesini kullandı. Gazze’deki insanı vahşete atıf yapan ve Batı’yı ikiyüzlü davranmakla suçlayan Sisi, “Yüzyıllarca inşa ettiğimiz medeniyetin pahaları nerede? İkili standart olmadan saf beşerler ortasındaki eşitlik nerede?” diye sordu. “Mısır, barışçıl sivillerin maksat alınmasını ve öldürülmesini açık ve net bir biçimde kınıyor” diye devam eden Sisi, toplu cezalandırmanın yanlışlığına dikkati çekti.

FİLİSTİN DEVLET LİDERİ ABBAS

Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas ise, “Gazze’deki sivillere yönelik İsrail akınıyla karşı karşıyayız. Adaletin olmayışı ve Filistinlilerin haklarının ihlali nedeniyle şiddet döngüsü daima yenileniyor. Mevcut krizi, iki devletli tahlili uygulayarak ve işgali net bir takvim çerçevesinde sona erdirerek aşabiliriz. Topraklarımızı terk etmeyeceğiz.” diye konuştu.

BM GENEL SEKRETERİ GUTERRES

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze Doruğu’nda, “Dün Refah sınırındaydım ve orada bir paradoks gördüm. Bir yanda yiyecek kamyonları, öteki yanda boş mideler.” dedi. Guterres, insani bir felaketi önlemek için Gzze’ye insani yardım getirme konusundaki kararlılığın devan etmesi davetinde bulunarak, “Kamyonların Mısır’dan Gazze’ye süratli ve inançlı bir biçimde hareket etmesi gerekiyor. Bunu gerçekleştirmek için ilgili tüm taraflarla durmadan çalışıyoruz.” tabirlerini kullandı. Guterres ayrıyeten, “Filistinlilerin muhtaçlıkları legal ve çok. Bu trajik olayların geniş bağlamında 56 yıllık bir işgal var. Hamas’ın saldırısı yasal görülemez lakin Filistinli sivillerin toplu cezalandırılması da legal görülemez. Büyük bir insani yardım gerekli Gazze’ye. İnsani bir ateşkesin çabucak sağlanması için davette bulunuyorum. Gerçek bir barışın tek tahlili var iki devletli bir tahlil.” sözlerini kullandı.

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN

Bakan Fidan, konuşmasında, “Mevcut siyasetler üzerinde ısrar etmenin sonucunda uluslararısı hukuka nazaran bu sorunu çözememekteyiz. Yalnızca kozmik kıymetlerin erozyona uğraması ve alandaki gerçeklerin çarpıtılması karşımıza çıkmakta. Bu sistem yanılgısını İsrail istismar etmektedir. Mescid-i Aksa’yı ve Kudüs’teki Müslüman ve Hristiyan kutsal kıymetlere hürmet göstermemektedir. İsrail, Doğu Kudüs’te ve Batı Şeria’da yapmış olduğu yerleşim siyasetleri ile birlikte orada yaşayan Filistinlilerin haklarına tecavüz etmektedir. Terörle çaba çerçevesi yahut maskesi altında bunu yapmaktadır. İsrail, Filistinlilerin çektiği acıları olağanlaştırmaya çalışmaktadır. Biz buna asla diyoruz. Ne Filistinliler için ne de bir diğeri için. Bu kriz, coğrafik tırmanışlarla birlikte küresel olarak tesirlerini gösterebilir. Lakin biz kalıcı bir barış istiyoruz. Nitekim tarihi bir dönemeçteyiz. Binlerce sivil ölüyor, o denli bir cezalandırma olamaz. Filistinlilerin acılarının devam etmesine müsaade veremeyiz. Kalıcı barış istiyoruz. Türkiye inanmaktadır ki buradaki düşmanlıkların sona ermesi ve şartsız olarak Gazze’ye insani yardımların başlamasıyla birlikte bu bir fırsata çevrilebilir. İki devletli bir tahlile dayalı olarak bir barış sürecine geçilebilir. Bu da 1967 sonları çerçevesinde Doğu Kudüs’ü başşehir olan hükümran bir Filistin Devleti’nin kurulmasıyla mümkündür. Tıpkı vakitte memleketler arası güvenlik ve istikrara da katkıda bulunacaktır. Hepimiz buna hem fikiriz zannedersem. Lakin hem fikir olmak yetmiyor bunun ötesine geçip bu vizyonu hayata geçirmeliyiz. Birebir vakitte yeni bir garanti düzeneği tasarlanıp hayata geçirilmelidir. Her iki tarafın da adil bir barış için gerekli olan yükümlülüklerini hayata geçirmesini sağlamalıyız. Türkiye bu konseptin gelişmesi için adımlar atmakta ve adil, inançlı ve insan onuruna yakışır bir geleceği bölgedeki herkes için sağlamak için çalışmaktadır. Artık artık bunun vakti gelmiştir. Şayet bu taarruzlar devam edecek olursa coğrafik bir tırmanışla tüm global istikrar ve barışı da tehdit edecektir.” dedi.

YUNANİSTAN BAŞBAKANI MİÇOTAKİS

Zirveye katılan Yunanistan Başbakanı Miçotakis ise, İsrail-Filistin çatışmasına yönelik olarak, “Hiçbir askeri müdahale, geçerli bir siyasi tahlilin yerini alamaz.” diye konuştu.

İTALYA BAŞBAKANI MELONİ

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, dorukta yaptığı konuşmada, milletlerarası toplumun İsrail ile Hamas ortasındaki çatışmanın tırmanmasını önlemesi ve iki devletli tahlile yönelik bir yol haritası belirlemesi gerektiğini söyledi.

TOPLANTIYA KATILAN DIŞİŞLERİ BAKANLARI’NDAN AÇIKLAMALAR

İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly: “İstikrarsızlığın bölgeyi sarmasını ve daha fazla cana mal olmasını önlemek için birlikte çalışmalıyız. Hamas’ın kazanmamasını sağlamalıyız.”

Japonya Dışişleri Bakanı Yōko Kamikawa: “Japonya’nın bu mevzudaki tavrı dengeli ve üç noktadadır: Rehinelerin derhal hür bırakılması, tüm tarafların memleketler arası hukuka uygun hareket etmesi ve durumun derhal sakinleştirilmesi.”

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide: “Derin bir krizin ortasındayız. Filistinli yetkililere dayanağını kesmenin vakti değil.”

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock: “Bölgenin her yerinde dehşet görüyoruz.Hiç kuşku yok ki tüm sivillerin hayatı tıpkı kıymettedir.İsrail ile dayanışma içindeyiz.”

Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly: “Bu sabah Gazze’ye yiyecek, yakıt ve suyun girebileceğine dair haberler bizi cesaretlendirdi. Ancak daha fazlasını görmemiz lazım.Kriz vakitlerinde bile prensipler vardır, savaş vakitlerinde bile kurallar vardır.Tüm taraflar memleketler arası insancıl hukuka hürmet duymalıdır.”