AA muhabirinin Milletlerarası Gaz Birliği’nin “2023 Dünya LNG Raporu”ndan derlediği datalara nazaran, dünya genelinde 26 ülkede 43 FSRU bulunuyor.

Türkiye, FSRU sayısı bakımından dünyada 3. sırada yer alıyor. Brezilya 6 FSRU ile birinci, Endonezya 5 FSRU ile 2. sırada yer alırken, onları üçer FSRU ile Türkiye ve Almanya takip ediyor. Türkiye’deki FSRU’lar toplam gazlaştırma kapasitesi açısından da dünyada birinci sıralarda yer alıyor.

Geliştirdiği altyapı projeleriyle doğal gazda arz güvenliğinin artırılmasına yönelik stratejik adımlar atan Türkiye için FSRU tesisleri en önemli yatırımları ortasında yer alıyor.

İlk FSRU terminalini 2016’da İzmir’de devreye alan Türkiye’nin Dörtyol FSRU ve Saros FSRU olmak üzere BOTAŞ’ın işlettiği iki tesisi daha bulunuyor.

Farklı kaynak ve ülkelerden deniz yoluyla getirilen LNG, gemiden gemiye transferle bu FSRU’larda depolanıyor ve muhtaçlık halinde tekrar gazlaştırılarak ana iletim çizgisine veriliyor.

Boru çizgilerine bağlı kalmadan gaz tedarikine imkan veren ve arz esnekliğine katkı sağlayan FSRU terminallerinin, birçok ülkede depolama ve tekrar gazlaştırma tahlili olarak uzun yıllar kıymetini muhafazası bekleniyor.

HATAY, BİRİNCİ TÜRK BAYRAKLI FSRU GEMİSİ ERTUĞRUL GAZİ’YE KONUT SAHİPLİĞİ YAPIYOR

Hatay’ın Dörtyol ilçesinde bulunan Ertuğrul Gazi FSRU, 25 Haziran 2021’de işletmeye alındı.

Ertuğrul Gazi FSRU Operasyon Müdürü Hakan Boyracı, AA muhabirine, Dörtyol deniz terminalinde iki farklı operasyon gerçekleştirildiğini belirterek, “Ham petrol boru çizgisi işletmeciliğindeki operasyonlarımız 1967 yılında başlamıştır. FSRU terminal işletmeciliği kapsamında operasyonlarımız ise 7 Şubat 2018 tarihinde başladı. Bu tarihte dünyanın en büyük FSRU gemisi olan MOL FSRU Challenger terminalimizde hizmet vermeye başlamıştı.” sözlerini kullandı.

İlk Türk bayraklı FSRU gemisi olan Ertuğrul Gazi’nin 2019’da Güney Kore’de inşa edilmeye başlandığını aktaran Boyracı, geminin 25 Haziran 2021’de işletmeye alındığını lisana getirdi.

Boyracı, gemide gaz fazında yaklaşık 110 milyon metreküp doğal gaza muadil 170 bin metreküp LNG depolanabildiğine dikkati çekerek, “LNG’nin yaklaşık günlük 28 milyon metreküpü gazlaştırılarak ana iletim sınırına sevk edilme kapasitesi bulunuyor. Bu kapasiteyle de dünyanın en büyük FSRU gemilerinden bir adedidir.” dedi.

25 Haziran 2021’den bu yana gemiden gemiye 49 LNG transfer operasyonu gerçekleştirildiğine işaret eden Boyracı, “Bu operasyonlar esnasında 4,4 milyar standart metreküp eş paha LNG’yi gemimizde depoladık ve depolanan LNG’nin yaklaşık 4,3 milyar standart metreküpünü tekrar gazlaştırarak iletim sınırına teslim ettik. Gemi üzerinde yer alan çevreci ekipmanlar vasıtasıyla yıllık 145 bin ağaca muadil 1,5 milyon tonluk karbondioksit salımını azaltmış bulunmaktayız.” ifadelerini kullandı.

Maksimum depolama kapasitesinin gaz fazında 110 milyon standart metreküp olduğuna dikkati çeken Boyracı, günlük gazlaştırma ölçüsüne bağlı olarak muhtaçlığa nazaran tekrar gaz dolumu yapılabildiğini kaydetti.

Boyracı, güç arz güvenliği için güç çeşitliliğinin kıymetli olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Bu kapsamda BOTAŞ, LNG ihracatı yapan ülkelerle değişik muahedeler yapmakta. Bu muahedeler kapsamında da dünyanın dört bir tarafından LNG taşıyan gemiler terminalimizi ziyaret etmektedirler. Bu gemiler terminalimize geldikten sonra iki gemi yan yana gelmek suretiyle birbirine ilişki sağlanmakta. İrtibat sonrasında gerekli transfer ekipmanların konseyimi ile LNG transferi gerçekleştirilmekte. Depomuza alınan bu LNG tekrar gazlaştırma sistemlerinden geçirilerek ana iletim sınırına gönderilmektedir.”

Gemiler ortası LNG transferinin yaklaşık 48 saatte tamamlandığını anlatan Boyracı, gazlaştırma sürecinin yaklaşık 4 gün sürdüğünü lisana getirdi.

Hakan Boyracı, kış devrine yönelik hazırlıklar kapsamında gemi ve iskele tarafında gerekli tüm bakımların yapılarak sistemlerin hazır hale getirildiğini vurgulayarak, “Şu anda kış periyoduna hem genel müdürlüğümüzdeki doğal gaz alım tarafı olarak hem de buradaki doğal gaz iletim tarafı olarak tam kapasite hazırız.” sözünü kullandı.

Gaz muhtaçlığı olduğu devirde LNG transferi yapmak üzere terminale gelen gemi sayısının arttığını söz eden Boyracı, “Kış devrinde artan iç talebin yükselmesiyle birlikte ayda 5 ya da 6 LNG gemisi terminali ziyaret etmekte. Bu yaz devrinde ise ayda 1 gemiye kadar düşmektedir.” dedi.

SAROS FSRU TERMİNALİ: TÜRKİYE’NİN EN YENİSİ

Türkiye’nin FSRU alanındaki en yeni tesisi Saros FSRU Terminali ise Edirne Keşan’da Saros Körfezi’nde bulunuyor.

Saros FSRU Terminali, Türkiye’nin doğal gaza dayalı güç üretim ve sanayi tesislerinin ağır ve konut gaz tüketiminin en fazla olduğu noktalara yakın bulunuyor. Marmara Bölgesi’nin Trakya kısmında yere alan gemi, doğal gaz iletim sistemine kıymetli takviye ve yeni giriş noktası oluşturuyor.

Farklı ülkelerden deniz yoluyla getirilen LNG’nin depolanmasını ve iletim sistemine gazlaştırılarak verilmesini sağlayan Türkiye’nin üçüncü FSRU gemisi bu terminalde hizmet veriyor. Günlük 28 milyon metreküp gazlaştırma kapasitesine sahip gemide, 175 bin metreküp LNG depolanabiliyor.

Saros FSRU Operasyon Müdürü Ali Kestane, BOTAŞ’ın ikinci FSRU terminali olan Saros FSRU Terminali’nin Aralık 2022’de hizmete girdiğini söyledi.

Kestane, tesisin işleyişine ait şunları aktardı:

“Çeşitli ülkelerden gemiler aracılığıyla terminalimize gelen sıvılaştırılmış doğal gazın buradaki FSRU gemimize transferi yapılmaktadır. Gereksinime binaen gazlaştırma yaparak iletim çizgisine vermekteyiz. 17 kilometrelik bir boru çizgimizle ana iletim sınırına bağlanmaktayız.”

Tesisin, Türkiye’nin ve Avrupa’nın güç arz güvenliğine katkıda bulunduğunu belirten Kestane, “Terminalimizin günlük gazlaştırma kapasitesi 28 milyon metreküp. Güç arz güvenliğine esneklik kazandırması açısından çok kıymetli bir sayı olarak öne çıkmakta. Şu ana kadar terminalimiz 10 adet gemiden gemiye kargo operasyonu yapmıştır ve yapmaya devam edecektir.” değerlendirmesini yaptı.

Ali Kestane, kelam konusu kargo operasyonlarının her birinin yaklaşık 160 bin metreküplük LNG transferini içerdiğini söz ederek, “Tesisimiz tam kapasite çalıştığında ülkemizin yıllık gereksiniminin 7’de 1’ini karşılayabilecek kapasitede bulunmaktadır.” bilgisini paylaştı.

Terminalin çevreci özelliklerine de değinen Kestane, “Tesisimizin inşasında deniz çayırlarının tesisin etraflarına dikilmesi süreci gerçekleştirilmiştir. Tertipli olarak deniz çayırlarının takibini yapıyor, gelişimlerini denetim ediyoruz. Terminalimiz deniz çayırlarının nakli projesiyle memleketler arası bir ödül de aldı.” diye konuştu.

Kestane, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Edirne Valiliği ile gerçekleştirilen koordineli çalışmalar kapsamında bölgede 100 bin zeytin fidanının, 1 milyon lavanta fidanının ve binlerce ağacın toprakla buluşturulduğunu da lisana getirdi.

TÜRKİYE KIŞ PERİYODUNA HAZIR
Yaklaşan kış periyoduyla artan doğal gaz muhtaçlığına da dikkati çeken Kestane, kelamlarını, “Tesisimiz kış devrindeki yoğunluğa hazır durumdadır. Hazırlıklarımız tamam.” diye tamamladı.

TÜRKİYE TÜM HAZIRLIĞINI YAPTI: DEPOLAR YÜZDE 100 DOLDURDU

Vatandaşın kışın gaz tedarikinin kesintisiz devam etmesi için depolar yüzde 100 doldu. Tuz Gölü ve Silivri’de yer alan doğalgaz depolarında tam kapasiteye ulaşıldığında konutlardaki yıllık tüketim karşılanabilecek.

1.2 MİLYAR METREKÜP

Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Tesisi tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’nin konutlardaki doğalgaz tüketiminin yaklaşık yüzde 50’sini karşılayabilecek. Şu an ise BOTAŞ’ın işlettiği tesiste, sisteme dahil edilen 12 yapay mağarada 1.2 milyar metreküp doğal gaz depolandı. Tesisteki ikinci etap çalışmaları kapsamında devreye alınacak yeni depolama alanlarıyla birlikte kapasite 5.4 milyar metreküpe kadar çıkacak. Yerin 1.5 kilometre altında açılan olan tuz kuyularına tatlı su basılarak tuzun eritilmesi ile toplam 52 kavernadan oluşan depolama projesi kapsamında yer alan ve yer altındaki kuyularda tuzu eritmek emeliyle Hirfanlı Barajı’ndan getirilen tatlı su, süreç sonrasında tuzlu su olarak Tuz Gölü’ne pompalanıyor. Bu sayede Tuz Gölü’ndeki su düzeyi her geçen gün artarak havzadaki habitat yine canlanıyor.

MAĞARA 52’YE ÇIKIYOR

Mevcutta 12 mağarada depolanan gaz için ikinci etapta 40 mağara daha oluşturulacak. İkinci etabın da devreye alınması ile doğalgaz depolama kapasitesi 5.4 milyar metreküpe, geri üretim kapasitesi ise günlük 80 milyon metreküpe çıkarılacak.

İKİ DEPOYLA KONUTLARDAKİ YILLIK TÜKETİM KARŞILANACAK

Türkiye’nin birinci gaz depolama tesisi Silivri Doğal Gaz Depolama Projesi’nde ise 4.6 milyar metreküp depolama kapasitesine ulaşıldı. Avrupa’daki en büyük depolama tesisi olan Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi, Türkiye’de kesintisiz güç sağlamak ismine kritik kıymet taşıyor. İki bölgedeki depolarda tam kapasiteye ulaşıldığında, meskenlerdeki yıllık doğalgaz tüketimi karşılanabilecek