Dünya Nükleer Birliği Genel Yöneticisi Sama Bilbao y Leon, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası yaşanan güç güvenliği kaygılarıyla nükleer güçte büyüme planlarının hızlandığını belirterek, “Nükleer güce muazzam bir dönüş var ve bu yalnızca Avrupa’da değil, Güney Kore’den Japonya’ya, Hindistan’dan Kuzey Amerika’ya kadar dünyanın pek çok ülkesinde geçerli.” dedi.

Bilbao y Leon, AA muhabirine yaptığı açıklamada, birçok ülkenin net sıfır emisyon taahhütlerine nükleer güç olmadan ulaşamayacağını anladığını, İngiltere ve Fransa üzere ülkelerin güç krizinden evvel bu planlarını lisana getirmeye başladığını söyledi.

Ancak bölümdeki büyüme planlarının güç kriziyle kıymetli formda sürat kazandığını lisana getiren Bilbao y Leon, “Ülkelerde genel kamuoyu algısının yanı sıra finans dalının de nükleer güce yönelik algısında değerli bir geri dönüş görüyoruz. Bilhassa ‘küresel kuzey’ dediğimiz ülkelerde güç güvenliği büyük bir öncelik haline geldi zira nükleer güç şu anda gördüğümüz jeopolitik yahut siyasi tansiyonlardan bağımsız bir sanayi.” diye konuştu.

Bilbao y Leon, bu nedenle Avrupa başta olmak üzere nükleer enerjiyi kullanan pek çok ülkenin mevcut santrallerinin ömrünü mümkün olduğunca uzatmaya karar verdiğini anlattı.

Avrupa’da neredeyse tüm ülkelerin nükleer güç kapasitelerini artırma planı olduğunu kaydeden Bilbao y Leon, şöyle devam etti:

“Nükleer güce muazzam bir dönüş var ve bu yalnızca Avrupa’da değil, Güney Kore’den Japonya’ya, Hindistan’dan Kuzey Amerika’ya kadar dünyanın pek çok ülkesinde geçerli. Avrupa’da, Almanya hariç, ülkelerin nükleerden çıkış planlarında farklı yaklaşımlar var. Herkes Almanya’nın nükleerden çıkış sürecini konuşuyor olsa da Avrupa’daki birden fazla ülke nükleer enerjiyi kullanmaya devam etmeyi ve kapasitesini artırmayı planlıyor. İngiltere, Fransa, İsveç, Hollanda, Çekya, Slovakya, Romanya, Estonya, Slovenya ve Hırvatistan’ın da ortalarında bulunduğu birçok ülkenin büyüme planları mevcut. Güç krizi ülkeler için önemli bir alarm oldu. Güç kriziyle birlikte artan güç faturaları, siyasetçileri pragmatik, gerçekçi ve uygulanabilir kararlarla ilerlemeye mecbur bıraktı.”

Bilbao y Leon, bunun son örneği olarak, Avrupa Komitesinin kısa bir mühlet evvel nükleer güç kapasitesini 2050’ye kadar yüzde 50 artırma gayesini açıkladığını anımsattı.

Birlik olarak ülkelerin açıkladığı planlara dayandırarak yaptıkları projeksiyonlara nazaran, global nükleer güç kapasitesinde büyük bir artış olacağını aktaran Bilbao y Leon, “Dünyada nükleer güç kapasitesinin 2040 prestijiyle 931 gigavata kadar çıkabileceğini öngörüyoruz. Bu, mevcut kapasitenin 2,5 katı.” bilgisini paylaştı.

“AKKUYU’DAKİ 4 ÜNİTENİN 2030’DAN EVVEL FAALİYETE GEÇMESİNİ BEKLİYORUZ”

Bilbao y Leon, bu projeler ortasında birinci dalganın 2030’a kadar faaliyete geçecek yeni santrallerden oluştuğunu söyledi.

Bunların bir kısmının Kuzey Amerika’da, Türkiye dahil birçoğunun ise Avrupa’da olduğunu lisana getiren Bilbao y Leon, “Şu anda dünya genelinde inşa halinde 61 nükleer güç santrali var. Bunlardan biri olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin birinci ünitesinin önümüzdeki yıl faaliyete geçmesini bekliyoruz. Bu çok güzel bir gelişme ve öbür üniteler de kısa mühlet içerisinde bunu takip edecek. Akkuyu’daki 4 ünitenin de 2030’dan evvel faaliyete geçmesini bekliyoruz. Türkiye’de nükleer güçte öteki projeler olduğunu da görüyoruz.” diye konuştu.

Bilbao y Leon, nükleer güç santrallerinin vaktinde ve gerçek bütçe planlamasıyla hayata geçmesiyle finans dünyasının dala çok daha uygun maliyetli finansman sağlamasını beklediklerini kaydetti.

Büyük sermaye yatırımları olan nükleer güç projelerinin uygun maliyetli finansmana erişiminin kritik ehemmiyette olduğunu lisana getiren Bilbao y Leon, “Şu anda finans etraflarında nükleer projelerin finansal açıdan riskli olabileceğine yönelik bir algı var. Bu nedenle finansman maliyetlerinin nispeten yüksek olduğunu görüyoruz. Nükleer santrallerin muvaffakiyetini görmeye başladıkça, bu maliyetlerin de neredeyse yarı yarıya düşerek rüzgar ve güneş gücü projelerinin ulaştığı düzeye ineceğini düşünüyorum.” dedi.

“BATI, NÜKLEERDE DE RUSYA’YA BAĞIMLI OLMAK İSTEMİYOR”

Bilbao y Leon, dünyada farklı bölümlerde tek bir güç kaynağı yahut güzergahına bağımlı olmanın yarattığı problemlerin nükleer güç sanayisinde tam olarak görülmediğini ve bunun bölümdeki büyüme planları için destekleyici bir durum olduğunu anlattı.

Nükleer santrallerde temel yakıt ham hususu olan uranyumun dünyanın farklı kıtalarında bol bulunan bir kaynak olduğunu tabir eden Bilbao y Leon, “Uranyum fiyatları nispeten düşük olduğu için son yıllarda uranyum madenciliğinde çok fazla yatırım yapıldı. Çok düzgün işleyen bir global tedarik zincirimiz var ve bu açıdan bölümün öngördüğümüz halde büyüyeceğini düşünüyoruz. Nükleer güce ilginin artmasıyla, yeni uranyum madenciliği projelerinin yanı sıra zenginleştirme projelerine de daha fazla yatırım yapıldığını görüyoruz.” diye konuştu.

Bilbao y Leon, öte yandan, dünyadaki uranyum zenginleştirme kapasitesinin yüzde 25’inin Rusya’da bulunduğunun altını çizerek, “Bu durum bilhassa global kuzey için bir kaygı kaynağı zira bu ülkeler Rus teknoloji ve hizmetlerine bağımlı olmak istemiyor. Bu nedenle Kuzey Amerika ve Avrupa’da bu alanda mümkün olduğunca kendilerine kâfi hale gelmek için çok fazla yatırım görüyoruz.” bilgisini paylaştı.

Rus nükleer kesimi olmadan sanayinin nasıl etkileneceğine ait bir tahlil yaptıklarını söyleyen Bilbao y Leon, bu tahlile nazaran bölümde yeni yatırımlara muhtaçlık duyulacağını lakin 5 yıllık müddet içinde nükleer sanayisinin Rusya’dan bağımsız hale gelebileceğini belirtti.

Bilbao y Leon, kozmik olan nükleer teknoloji alanında tüm kıtalarda uzmanlar, endüstriyel tesisler ve tedarikçiler bulunduğunu söz ederek, şunları kaydetti:

“Kuzey Amerika ve Avrupa’da, hiçbir kesimde Rus teknolojisine ya da hizmetlerine bağımlı olunmaması istikametinde bir istek olduğu açık. Bu nedenle bu pazarlarda Rus nükleer güç santrallerinin olacağını öngörmüyoruz. Fakat örneğin Afrika ülkeleri, nükleer enerjiyi seçeneklerden biri olarak geliştirmeyi dört gözle bekliyor ve Çin, Rusya yahut Güney Kore üzere oyuncular, bu ülkeler için uygun olabilecek teknoloji ve finansman modelleriyle rol oynayabilirler.”

Dünya Nükleer Birliğinin yayımladığı son rapora nazaran, mevcut global nükleer güç kapasitesi 391 gigavat düzeyinde bulunuyor ve bu kapasite dünya elektrik üretiminin yüzde 10’unu karşılıyor.

Bu kapasitenin referans senaryoya nazaran 2040 prestijiyle 686 gigavata, yüksek senaryoya nazaran 931 gigavata ulaşabileceği hesaplanıyor. Kelam konusu kapasite artış öngörüleri, referans senaryoda 2021’deki iddialardan 71 gigavat, yüksek senaryoda ise 92 gigavat daha yüksek.