Bayrampaşa Cezaevi’nde 19 Aralık 2000’de 12 kişinin vefatı ve 29 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan “Hayata Dönüş Operasyonu”yla ilgili periyodun jandarma işçilerinin de ortalarında bulunduğu 194 sanığın yargılandığı davada şahit olarak söz veren devrin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan “Tam manasıyla cezaevlerinin denetimi devletten çıkmış, örgüt başkanlarının denetimine girmişti. Operasyonun gerçekleşmesinin gerçek nedeni budur.” dedi

“TAHLİYELERİ GELEN GENÇLERİ ÖRGÜT CEZAEVİNDE TUTTU”

Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesince yapılan orta celsede şahit olarak dinlenen devrin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, katılanların avukatının evraka sunduğu 37 sorunun bir kısmını yanıtladı. Operasyon öncesi, Marmara bölgesindeki cezaevlerinin gezilerek tutukluların muhtemel bir operasyona karşı çıkıp çıkmayacağına ait keşif yapıldığına yönelik savlara ait Tantan, “O vakitlerde pankart asmak, duvarlara yazı yazmak üzere kolay hatalarla yatan gençlerin tahliye kaidesi gerçekleşmiş olmasına karşın, örgüt mensuplarınca cezaevlerinde tutuluyorlardı. Buna ait aileler tarafından ve mahkemeler tarafından çokça şikayet vardı. Hedefleri örgütün denetimini sağlayabilmek ve örgüt mensubu bireyler yetiştirebilmekti. Bunlar arşiv kayıtlarında da vardır. O vakit tam manasıyla cezaevlerinin denetimi devletten çıkmış, örgüt önderlerinin denetimine girmişti. Örgüt önderleri cezaevlerindeki örgüt mensuplarına da bu formda devam etmeleri tarafında talimatlar veriyordu. Tıpkı vakitte cezaevlerinin mimarisi örgüt mensuplarınca değiştirilmişti. Biz de o vakitler bu duruma şahsen şahit olmuştuk. Operasyonun gerçekleşmesinin gerçek nedeni budur” dedi.

“ASIL EMEL KİMSENİN CANINA ZİYAN GELMEDEN OPERASYONU TAMAMLAMAKTI”

Tantan, dava belgesinde bulunan “gizli” ibareli, başlığında “Cezaevleri Müdahale Harekat Buyruğu No:1” yazan evrakın altındaki imzanın kendisine ilişkin olduğunu tabir ederek, “Hükümet kararı icra edilmiştir. Benim tek başıma bu türlü bir buyruk düzenlemem mümkün değildir. Aslında buyruğun altında diğer imzalar da vardır. O vakit yetkim gereği bu emre imza atmam gerekiyordu. Buradaki asıl hedef kimsenin canına ziyan gelmeden operasyonu tamamlamaktı. Kesin buyruk bu şekildeydi” tabirlerini kullandı.

“HEP BİRLİKTE ÖN ÇALIŞMA YAPARAK BU OPERASYONUN İÇİNDE YER ALDIK”

Dönemin Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun’un tabirindeki, “Hayata Dönüş Operasyonu’nun yetkisi ve operasyonun planlamasını İçişleri Bakanlığı yaptı. Operasyonu da İçişleri Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı yaptı, operasyonel güç de bunlardaydı” kelamlarının hatırlatılması üzerine Tantan, “Milli Güvenlik Heyeti ve hükümetin aldığı kararlar doğrultusunda Adalet Bakanlığının cezaevlerinde bu operasyonu gerçekleştirmesi gerekiyordu ve bu operasyon için ilgili kurumların yardımı gerekiyordu. Bu yüzden İçişleri Bakanlığı olarak yetkili olan bizler ve yetkili cezaevi savcılığı ve jandarma komutanlıkları daima birlikte ön çalışma yaparak bu operasyonun içinde yer aldık. Operasyonu gerçekleştirirken bütün ceza infaz kurumlarının mimari planını da göz önünde bulundurarak hiçbir cana ziyan gelmemesi ismine hassasiyetle hareket ettik” halinde söz verdi.

KAPALI ALANDA KULLANILAMAYACAK SİLAHLAR NEDEN HAPİSHANEDE KULLANILDI?

“Kapalı alanda kullanılamayacak silahların hangi maksat ve nedenle hapishanenin içinde kullanıldığı” tarafındaki soruya ise Tantan, “Bu operasyonu yürüten kolluk işçisinin, çalışanların ve içeride bulunan tüm mahkûmların can güvenliğinin sağlanması için ne yapılması gerekiyorsa cezaevi savcısı ve jandarma komutanlığı her türlü kararı almakta yetkiliydi. Benim ne cins silahlar kullanıldığına dair bilgimin olması mümkün değildir. Bu türlü bir talimatımız da yoktur” formunda karşılık verdi. Dava, 1 Nisan’da görülmeye devam edecek.

İDDİANAMEDEN

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2010 yılında hazırlanan iddianamede, 19 Aralık 2000 tarihinde gerçekleşen operasyonda Bayrampaşa Cezaevi’nde 12 kişinin öldüğü 29 kişinin de yaralandığı anlatılıyor. İddianamede, 196 şüphelinin “Görev sonunu aşarak gayrimuayyen formda birden çok adamı öldürmek” ve “29 kişiyi de yaralamak” teziyle çeşitli oranlarda mahpus cezalarına çarptırılmaları talep ediliyor.