Ulusal Meclis Savunma ve Güvenlik Konuları Daimi Komitesi Başkanı ve iktidardaki “Sivil Sözleşme” milletvekili Andranik Koçaryan, 1915 olaylarında ölen Ermenilerin, isim ve soy isim olarak belirlenmesi daveti yaptı.

Koçaryan, Ulusal Meclis YouTube sayfasında yayımlanan açıklamasında, emellerinin kelam konusu bireylerin isimlerini ve yerlerini belirlemek olduğunu savunarak, “(Sayı) 1,5 milyondan fazla da olabilir az da olabilir. Şimdiye kadar ülkemiz bu meseleye neden değinmedi? Museviler bunu başardı, biz başaramaz mıyız? Bu gelecekte kuracağımız bağlantılar açısından da değerli. Bunu yapmadıysak, eksik kaldıysak bu husus başlamalı ve sona ermeli, bunu kimse istismar etmemeli” sözlerini kullandı.

Andranik Koçaryan, “1,5 milyon muydu, 2 milyon muydu, yoksa daha az mıydı? Bu net olarak belirlenmeli. Bu çok değerli bir çalışma” değerlendirmesinde bulundu.

Basına verdiği evvelki röportajlarda, “Başbakan Nikol Paşinyan’ın da bu mevzuyu desteklediğini ve bahse dair yasal temeller oluşturmak istediğini” belirten Koçaryan, muhalefetin reaksiyonu üzerine yaptığı açıklamada ise “Açıklamam ne Başbakan Paşinyan’ın kararıdır ne de bu türlü bir siyasi karar vardır” sözünü kullandı.

PAŞİNYAN TALİMAT ALMAKLA SUÇLANDI

Ermenistan’da uzun yıllardır 1915 olaylarında ölenlerin sayısının araştırılması konusu tabu olarak kabul ediliyordu. Siyasetçiler ve tarihçiler büyük ölçüde, tarihi olayların bu tarafıyla incelenmesine karşı çıkıyordu.

Eski Ermenistan Ulusal Arşivleri Müdürü, tarihçi Dr. Amatuni Virabyan, tartışmaların başlaması üzerine yaptığı açıklamada, daha evvel 1915 olaylarında ölenlerin isimlerini tespit etmeye çalıştıklarını lakin bunda başarılı olamadıklarını kaydetti. Virabyan, “Bakın biz yalnızca 200, 300 bin kişinin ismini bulabildik” tabirini kullanarak, hükümetin teşebbüsünün Ermeniler için sakıncalı olduğunu savundu.

Ermenistan muhalefeti, Paşinyan’a en yakın isimlerden Koçaryan’ın kelamlarına reaksiyon gösterdi.

Ermenistan Cumhuriyetçi Partisi üyesi ve eski Meclis Lider Yardımcısı Eduard Şarmazanov, Paşinyan’ın, belli bir hedef doğrultusunda kelamda soykırımı unutturmaya çalıştığını savundu. Şarmazanov, “Belki de Paşinyan, Türkiye ve Azerbaycan’dan 24 Nisan’ın unutturulması istikametinde yeni bir talimat almıştır. 24 Nisan yaklaşıyor, Paşinyan, 24 Nisan trajedisini, Ermeni soykırımını, ‘Büyük Felaket’i tarihe bırakmaya çalışıyor” tabirlerini kullandı.

Muhalefetin tanınmış isimlerinden Lusine Haroyan da toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, iktidarın bu teşebbüsle, kelamda soykırımın inkarına gerçek yöneldiğini argüman etti.

“BU TEŞEBBÜS TÜRKİYE’NİN PLANI”

Tarihçi Haçatur Stepanyan, idarenin Ermeniler için tartışma konusu olmayacak argümanları kuşkuya düşürdüğünü savunarak, iktidarın teşebbüsünün, bu bahiste şimdiye kadar Ermenilerce verilen konferansları, yazılan kitaplar ve doktora tezlerini boşa çıkaracağını öne sürdü.

Tarihçi Doç. Dr. Mikayel Martirosyan ise bu teşebbüsün Türkiye’nin planı olduğu, iktidarın “tarihi değiştirme” yoluyla kelamda soykırımı inkar edeceği savında bulundu.

Tarih çalışmaları da yapan Gümrü Devlet Pedagoji Enstitüsü öğretim üyesi Gagik Hambaryan, Paşinyan’ın, Türkiye’nin talimatıyla kelamda soykırımın olmadığını kanıtlamaya çalıştığını savundu.

Ermenistan’ın başşehri Erivan’daki kelamda soykırım müzesinin eski yetkilisi Suren Manukyan, hükümetin teşebbüsünü çok tehlikeli bulduğunu, ölenlerin listesinin çıkarılması fikrinin 1960’lardan bu yana Türkiye’nin gündemindeki tezlerden biri olduğunu öne sürdü.

Koçaryan’ın çıkışının akabinde başlayan tartışmaya, Ermeni diasporasındaki kimi isimler de katıldı. Paşinyan idaresini maksat alan birçok tenkitte, Paşinyan’ın 1915 olaylarının “soykırım” olduğuna ve ölenlerin sayısının 1,5 milyon olduğuna inanmadığına dair savlara yer verildi.

Paşinyan hükümetinin ülkeye giriş yasağı koyduğu Ermenistan Devrimci Federasyonu Partisi üyesi, Fransa Ermeni Örgütleri Koordinasyon Konseyi Eş Başkanı Murad Papazyan, isim listesi hazırlamanın “Ermenilere diz çöktürmeyi amaçladığını” öne sürdü.

Analist Hakob Badalyan, iktidarın davetini “Türkiye için kusursuz ve süratle gelişen bir argüman” olarak niteledi.