Ticaret Bakanlığı tarafından, e-ticaret alanında yaşanan gelişmeleri değerli istatistiklerle destekleyen, bu alanda tüm aktörlerinin aktif bir formda faydalanacağı yol gösterici olmayı amaçlayan, ” Türkiye‘de E-Ticaretin Görünümü Raporu” yayımlandı. Raporda e-ticaret istatistikleri titizlikle takip edilirken yükselen trendlerden, uzman görüşlerine; e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durum tahliline kadar çeşitli çıktılar incelendi.

Rapora nazaran, Türkiye‘nin 2023 yılı e-ticaret hacmi 1,85 trilyon TL’ye ulaştı. Süreç sayısı bir evvelki yıla nazaran yüzde 22,25 artarak, 5,87 milyar adet oldu. 2024 yılında e-ticaret hacminin 3,4 trilyon TL ve süreç sayısının 6,67 milyar adet olacağı kestirim ediliyor. Rapor, e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durum tahliline kadar çeşitli çıktıları inceliyor. E-ticaret hacminin yüzde 51’i mal ticareti, yüzde 49’u hizmet ticareti oluşturuyor.

Ticaret Bakanlığı‘nın bahse ait açıklaması şu formda:

“Teknolojideki dönüşüm ile birlikte bütün dünyada olduğu üzere Türkiye‘de de e-ticaretin değeri ve toplam ticaret içerisindeki hissesi günden güne artıyor. E-ticaret alanında yaşanan gelişmeleri, değerli istatistiklerle destekleyen, bu alanda tüm aktörlerinin aktif bir biçimde faydalanacağı yol gösterici olmayı amaçlayan ” Türkiye‘de E-Ticaretin Görünümü Raporu” Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlandı.

Raporda e-ticaret istatistikleri titizlikle takip edilirken yükselen trendlerden, uzman görüşlerine; e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durum tahliline kadar çeşitli çıktılar incelendi.

TÜRKİYE’NİN 2023 YILI E-TİCARET HACMİ 1,85 TRİLYON LİRAYA ULAŞTI

E-ticaret hacmi 2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 115,15 artarak,1,85 trilyon liraya ulaştı. Süreç sayısı ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 22,25 artarak, 5,87 milyar adet olarak gerçekleşti. 2024 yılında ise e-ticaret hacminin 3,4 trilyon lira ve süreç sayısının da 6,67 milyar adet olacağı öngörülüyor.

E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı, 2019 yılında yüzde 10,1 iken, yıllar içinde büyük bir artış kaydederek 2023 yılında yüzde 20,3’e ulaştı. 2023 yılında e-ticaret hacminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki hissesi (E-GSYH) bir evvelki yıla nazaran yüzde 33,3 oranında artarak yüzde 6,8’e ulaştı. E-GSYH’nin 2019-2023 yılları ortasında yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 26 oldu.

E-ticaret hacminin yüzde 51’ini mal ticareti, yüzde 49’unu ise hizmet ticareti oluşturuyor. Bunun yanında, kartlı süreç hacminin yüzde 63’ü mal ticareti iken, yüzde 37’si hizmet ticareti kaynaklı süreçlerden meydana geliyor.

E-ticaret hacminden en büyük hissesi alan birinci üç daldan birincisi 233 milyar lira ile beyaz eşya ve küçük mesken aletleri olurken bu kesimi sırasıyla 135 milyar lira ile elektronik kesimi ve 127 milyar lirası ile giysi, ayakkabı ve aksesuar kesimleri izliyor.

E-TİCARETE AHENK ENDEKSİNE NAZARAN AHENGİ EN YÜKSEK VİLAYET İSTANBUL

Ticaret Bakanlığınca geliştirilen metodoloji sayesinde ülkemizde vilayetlerin e-ticarete ahengine ait bir endeks oluşturuldu.

Bu metodolojide yer alan kriterler;

– İlin e-ticaret satışlarının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı (e-GSYH),

– Vilayette e-ticaret faaliyetinde bulunan işletme sayısının o vilayetteki toplam işletme sayısına oranı yani vilayetteki işletmelerin e-ticarete entegrasyonu,

– Vilayet bazındaki e-ticaret satışlarının vilayetteki e-ticaret alışlarını karşılama oranı,

– Vilayette faaliyet gösteren e-ticaret işletmesi başına düşen e-ticaret satış hacmidir.

Bu göstergeler kıymetlendirilerek oluşturulan e-ticarete ahenk skorlarına bakıldığında e-ticarete ahengi en yüksek olan vilayetler sırasıyla İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli olarak öne çıktı.

2023 yılında Türkiye genelinde e-ticaret yapan işletme sayısı 559 bin 412’ye ulaştı. Pazaryerlerinde e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı ise 540 bine yaklaştı. Kendi sitesinden yahut taşınabilir uygulamasından e-ticaret faaliyetinde bulunan ETBİS’e kayıtlı işletmelerin sayısı 35 bini aştı.

Ülkemizde e-ticaret yapan işletmelerin yüzde 76’sı şahıs işletmesi, yüzde 21’i limited şirket ve yüzde 3’ü anonim şirkettir. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya, e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin en çok bulunduğu birinci 5 vilayet olarak öne çıktı.

E-ticaret faaliyetinde bulunan esnaf işletmesi sahiplerinin yüzde 70,5’i erkek, yüzde 29,5’i ise bayandır. Esnaf işletmesi sahiplerinin yaşlarına nazaran dağılımına bakıldığında çoğunluğun 25-44 yaş aralığında olduğu görüldü.

2023 yılında süreç hacmi olarak en ağır devir kampanyaların tesiriyle kasım ayı oldu. Kasım ayında e-ticaret hacmi, yıl genelindeki aylık ortalamaların yüzde 50 üstünde seyretti. 2023 yılında en yüksek süreç yapılan günler, Kasım ayı kampanyalarının tesiriyle 11 Kasım ve Öğretmenler Günü olan 24 Kasım oldu.

E-ticaret harcamalarının yaşa nazaran dağılımında, 25-36 yaş aralığı dikkat çekiyor. E-ticaret alışveriş meblağlarının yaş dağılımına bakıldığında en fazla harcamayı 29 yaşındaki tüketiciler gerçekleştirirken, e-ticaret hacminin yarısından fazlasını 25-36 yaş aralığındaki tüketiciler yaptığı alışverişler oluşturdu.

MOBİL UYGULAMALARIN TERCİH EDİLME ORANI YÜKSEK

İşlem sayısı ve süreç hacminin satış kanallarına nazaran dağılımına bakıldığında, taşınabilir uygulamalardan yapılan alışverişler öne çıkıyor. Web, taşınabilir web ve taşınabilir uygulama halinde sınıflandırılan sipariş platformları ortasında süreç sayısı bakımından yüzde 91; süreç fiyatı bakımından ise yüzde 80 oranında taşınabilir uygulama kullanıldı.

E-ticaret harcamalarının saat aralıklarına nazaran dağılımına bakıldığında, yüzde 43 ile en fazla sayıda süreç 18.00-00.00 ortasındaki 6 saatlik vakit diliminde gerçekleştirildi.

ORTALAMA KARGO TESLİM MÜHLETİ NE KADAR?

Teslim edilemeyen kargo gönderilerine bakıldığında, birinci sebep yüzde 34,13 ile müşterinin gönderiyi kabul etmemesi iken, yüzde 26,43 ile adreste bulunamama ikinci sırayı aldı. En az karşılaşılan sebep ise yüzde 1,2 ile hasarlı kargo oldu.

En yüksek sayıda kargo gönderimi yapan vilayet yüzde 55,27 ile İstanbul oldu. İstanbul’u sırasıyla Kocaeli, Ankara, İzmir, Bursa ve Kayseri vilayetleri takip etti. En fazla kargo gönderimi yapan ilçelere bakıldığında ise İstanbul vilayetine bağlı Bağcılar ilçesi birinci sırada yer aldı. En fazla sayıda kargo alan vilayet yüzde 29,74 oranı ile tekrar İstanbul oldu. Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Kocaeli, İstanbul’u takip etti. En yüksek sayıda kargo alan ilçe ise Ankara vilayetine bağlı Çankaya ilçesi oldu.

Sektör bazında aşağıdaki eserler en çok satılan eserler olarak dikkat çekti:

– Giysi, ayakkabı ve aksesuar kesiminde, ayakkabı, gömlek, mont ve ceket, pantolon, elbise.

– Elektronik dalında, cep telefonu, dizüstü bilgisayar, televizyon, ağ sistemleri, masaüstü bilgisayar.

– Beyaz eşya ve küçük mesken aletleri dalında, airfryer ve fritöz, klima, mutfak ve yemek aletleri, çamaşır makinesi, buzdolabı.

– Besin ve süpermarket bölümünde, meyve ve zerzevat, çay ve demleme içecek, et, deniz eserleri ve yumurta, kahve.

– Yemek kesiminde, hamburger, kebap, pizza, pide, döner, tatlı, dondurma.”