İRFAN DONAT

Ulusal Süt Kurulu’nun (USK) bir yıla yakın müddettir çiğ süt referans fiyatında değişikliğe gitmemesi dalda kriz sinyalleri yarattı.

Aynı devirde maliyet hesabını iki sefer üst taraflı revize eden USK, resmi internet sitesinde çiğ sütün maliyetini 10.54 TL olarak açıklarken, çiğ sütün tavsiye satış fiyatını hala 8.50 TL olarak tutması tartışma yarattı.

Sektör temsilcilerine Temmuz ayıyla birlikte referans fiyatın üst istikametli revize edileceğine yönelik verilen kelamların de hala yerine getirilmemesi, maliyetlerin her geçen gün arttığı kesimde rahatsızlık yarattı.

Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD),son 10 aydır USK tarafından çiğ süt tavsiye fiyatı yayınlanmamasını eleştirerek, kamuoyuyla şu açıklamayı paylaştı: “Oysaki
bu devir içerisinde tıpkı kurum 1 lt çiğ süt maiyetini hesaplamakta ve 8 aydır maliyet, deklare
edilen fiyatın üzerinde bulunmaktadır. Kendisi ile çelişen USK ne yazık ki yönetmelikte
belirtilen vazifelerinden biri olan çiğ süt tavsiye fiyatını açıklamamakta hatta aksine maliyetin
altında olan fiyatı da hala geçerliymiş üzere web sitesinde yayınlamaktadır.”

Söz konusu durumun USK’nın hem itibarını zedelediğini hem de dalın öngörülebilirliği ve sürdürülebilirliği açısından değerli meselelere neden olduğu kaydedilen açıklamada, “Bu nedenle; kesimi istikrarda tutacak ve üretim arzının devamlılığını sağlayacak olan 1 litre çiğ süt tavsiye fiyatı; derneğimiz tarafından her ay hesaplanan maliyet üzerine konacak ortalama yüzde 20 kâr ile 15 TL/lt olarak önerilmektedir” sözlerine yer verildi.

TÜSEDAD, kelam konusu maliyet hesaplamasının ayrıntılarını da tablo formunda kalem kalem paylaştı.

“SÜT YEMİ %35, KABA YEMLER %100 ARTTI”

USK’nın izlediği siyasete bir tenkit de Adana Çiftçiler Birliği’nden geldi.

Gıda Komitesi’nin onayıyla Ulusal Süt Kurulu tarafından belirlenen 8.50 TL’lik çiğ süt tavsiye fiyatının Ekim 2022’de açıklandığını ve o günden bu yana artan maliyetlere rağmen referans fiyatın ısrarla yenilenmediğini belirten Adana Çiftçiler Birliği Lideri Memnun Yanlışsız, “Halbuki bu tarihten sonra geçen 9 ayda; süt yemi yüzde 35, yıllık olarak toptan alınan saman, mısır silajı ve yonca üzere kaba yemler yaklaşık yüzde 100, Ekim 2022’de 5 bin 500 TL olan taban fiyat ise yüzde 107 artışla bugün 11.400 TL olmuştur” diyerek üreticinin ziyan ettiğini söyledi.

Doğru, “Serbest piyasada çok inek kesitleriyle süt bulamayan birtakım firmaların fiyatı arttırmasına karşın bilhassa toplam üretimin yüzde 85’ini karşılayan 10 baş ve altında üretim yapan küçük üreticilere aracı ve süt toplayıcılar tarafından, USK tavsiye fiyatı gösterilerek artış yapılmamakta ve bu çiftçilerimizin üretimden çekilmesine neden olmaktadır. Hatta yılbaşından sonra piyasa daraldı mazeretiyle tüm endüstriciler fiyatları geriye çekmiştir” dedi.

Açıklamada şu sözlere yer verildi: “Türkiye genelinde Haziran ayına ilişkin 1 litre çiğ süt üretim maliyetini 10.54 TL olarak açıklayan USK, hala web sayfasında tavsiye fiyatını 8.50 TL olarak yayınlamaya devam etmektedir. Mevcut çiğ süt üretim maliyeti, hayvancılıkta ileri ülkelerde geçerli olan ve bakanlığımız tarafından da kabul gören süt/yem paritesi, çiğ süt üretiminin sürekliliği ve inek kesitlerinin durması için, üreticimizin refah hissesi da düşünülerek; çiğ süt tavsiye fiyatı 13.00 TL’ye, çiğ süt destekleme primi ise tüm üreticilere, ayrım yapmadan 0.70 TL’ye yükseltilmelidir.”

Sektör temsilcilerinden gelen açıklamalardan sonra gözler USK ile birlikte Tarım ve Orman Bakanlığı ile Besin Komitesine çevrildi.