Küresel güç ve ticarete yeni güzergâh çizecek olan Ben Gurion Kanalı’nın stratejik ehemmiyeti çok yüksek.

İsrail, plan dahilinde global ticaret ve güç koridorunda Süveyş’i saf dışı ederek Mısır’ı daha fazla köşeye sıkıştırmayı ve global ticaret ve güç lojistik merkezi olmayı hedefliyor. Uzmanlar, bu durumu dünya gücünün yüzde 30’nun nakil noktası olan Hürmüz Boğazı ile birlikte Çin’in Bir Nesil Bir Yol Projesi ve Akdeniz’in stratejik-enerji istikrarını sarsacağı ve global bir savaşı tetikleyebileceği görüşünde.

SÜVEYŞ’E ALTERNATİF
İsrail rejiminin, Süveyş’e alternatif inşa etmeyi planladığı Ben Gurion Kanalı, Gazze-Aşkelon bölgesinden Kızıldeniz’e uzanan 260 kilometrelik bir koridor niteliği taşıyor. Global güç ve ticarete yeni güzergâh çizecek Ben Gurion Kanalı, tıpkı vakitte Süveyş’ten yıllık milyarlarca dolar kazanan Mısır için de ekonomik, ticari yıkım manasına geliyor. 

Enerji-jeopolitik uzmanı Mehmet Öğütçü, 7 Ekim’de başlayan Gazze krizi öncesi İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ertelenen Türkiye ziyareti ile birlikte 10 Ekim’de Suudi Arabistan ve İsrail ortasında yapılacak tarihi mutabakatlara dikkat çekiyor. Öğütçü, Türkiye’yi kapsam dışı tutan Hindistan’daki G-20 Tepesi İktisat Koridoru’nun da dikkate alınması gerektiğini vurguladı ve “Mumbai’den Suudi Arabistan-Dubai-İsrail-Yunanistan rotasını izleyerek Avrupa’ya çıkarılan koridorla istikrarları değiştirmek isteyen bir irade vardı. İsrail gazını Türkiye üzerinden pazara taşıyacak mutabakat son evreye gelmişti. Artık o etap çok geride kaldı ve ortaya çıkan tahribatın telafi bahtı azaldı” dedi.

NİL NEHRİ’NE ULAŞMA ARACI
Filistinli jeopolitik uzmanı Dr. Sami el-Aryan “Ben Gurion projesi işgal rejiminin tarihi kadar eski. Bu kanal onların askerî, ekonomik, güç, ve stratejik hesapları kadar arzımevut (vadedilmiş topraklar) ülküleri içinde ehemmiyet taşıyor. Nil’e bu kanal vasıtası ile ulaşacaklar. Tıpkı vakitte Mısır’ı daha fazla zayıflatarak kendilerine her açıdan tam bağımlı hâle getirecekler. Bu hedefle deniz erişimine ulaşım için Senafir ve Tiran adalarını dolaylı da olsa memleketler arası sularına kattı. Ben Gurion çizgisi tıpkı vakitte Afrika üzerinden gidilen yolu üç hafta daha kısaltacak. Global rotayı derinden etkilerken bölgesel tansiyonu tırmandıran bir rol oynaması ve savaşı körüklemesi kaçınılmaz” değerlendirmesinde bulundu.  Dr. el-Aryan’a nazaran gelişmeler Ege ve Akdeniz’i direkt etkileyen sonuçlar doğururken Mısır ve Türkiye ortasında iş birliğini mecburî kılıyor.

YENİ ROTA ÇİZME ÇABASI
Çin’in Bir Yol Bir Nesil projesi için 1 trilyon dolarlık yatırım yaptığını hatırlatan güç ve jeopolitik uzmanı Mehmet Öğütçü “Pekin idaresi gücünü İran, Suudi Arabistan ve Katar’dan tein ediyor. Mumbai-Pire alternatif çizgisi ya da İsrail’in uzun yıllardır hayalini kurduğu Ben Gurion Kanalı tek başına Çin’i alana askeri manada çekecek faktörler olmayabilir. Lakin dünya gücünün yüzde 30’nun taşındığı Hürmüz Boğazı’nda yaşanacak tansiyon Pekin için mutlaka kırmızı çizgi olur. Çatışmanın Gazze’den Lübnan, İran ya da Suriye’ye taşması farklı aktörleri alanda konumlandırır. Hürmüz ya da Malaka Boğazı’nı tehdit edecek her gelişme Çin açısından hayati ehemmiyet taşır. Bununla birlikte Çin’in Avrupa lojistiğinde en kritik ülke olan Türkiye’nin de kahır yaşaması Pekin için problem sebebidir. Kriz, Gazze’den dışarı taşarsa Hürmüz katiyen etkilenir. İran, Ürdün, Irak, Suriye ve Mısır’la birlikte Türkiye’de gelişmelerden etkilenir. Buna Katar, Suudi Arabistan, BAE ve öbür Körfez ülkeleri de dahil. Savaş global ticareti derinden sarsar ve güç çizgileri tehdit altına girer. Bu noktada Akdeniz’in gizlenmeye çalışılan güçlü hidro karbon potansiyeli de tansiyonda kıymetli rol oynuyor” dedi.

ÇİN DE ETKİLENİR
Orta Doğu uzmanı İsmail Numan Telci ise Çin’in İsrail-Filistin sıkıntısına yaklaşımında, bölgedeki ekonomik çıkarlarının tesirli olduğu tespitinde bulundu. Bilhassa Nesil ve Yol Teşebbüsü çerçevesinde Çin’in bölgede altyapı ve liman yatırımlarının bulunduğunu hatırlatan Telci “Pekin bölgedeki istikrarın bozulmasını istemeyecektir. Çin, güç manasında da Orta Doğu’ya olan bağımlılığı sebebiyle genel manada bölgede istikrara büyük değer vermektedir” diye konuştu.  Rusya’nın Suriye’deki Lazkiye ve Tartus merkezli askerî varlığı ve Akdeniz’de hareketli gemileri de Gazze merkezli tansiyondan etkileniyor. Öte yandan İsrail teolojik motivasyona ek dünyanın ticaret-enerji aksında tesirini artırma teşebbüsü olarak hayata geçirmeye çalıştığı Ben Gurion Kanalı, Türkiye’yi merkez alan Basra-Avrupa güç ve ticaret nakil çizgisini da direkt etkiliyor. Bununla birlikte Zengezur koridoru da birebir kapsamda global işleyişten etkilenen noktalar ortasında.

MACRON: HAMAS’A KARŞI KOALİSYON GÜCÜ KURALIM
Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İsrail’e takviye için Tel Aviv’e geldi. İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşen Macron, Gazze’deki bütün rehinelerin özgür bırakılmasını istedi. Macron, terör örgütü DEAŞ’a karşı ABD öncülüğünde oluşturulan memleketler arası koalisyonun tıpkı vakitte Hamas’a karşı da çaba etmesini teklif etti. Fransız önder ayrıyeten, terör örgütleriyle uğraş etmek için bölgesel ve milletlerarası bir koalisyon kurulması daveti da yaptı. İsrail Başbakanı Binyamin ise bu çatışmalardan Hamas’ın güçlü çıkması durumunda bütün Avrupa’nın bundan etkileneceğini öne sürerek “Bu, Avrupa’nın savaşıdır. Bu, Amerika’nın savaşıdır” dedi. Öte yandan ABD’nin New York Times (NYT) gazetesi, AD’nin İsraillilere kent savaşının zorlukları konusunda yardım etmek için başka subaylarla birlikte Korgeneral James Glynn’i bölgeye gönderdiğini yazdı.