Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Ulaştırma Bakanları 12. Toplantısı, Özbekistan’ın başşehri Taşkent’te düzenlendi.

Özbekistan Ulaştırma Bakanı İlham Mahkamov’un konut sahipliğinde düzenlenen toplantıya, teşkilata üye Azerbaycan, İran, Pakistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan ulaştırma bakanları ile üst seviye yöneticileri katıldı. Toplantıda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da hazır bulundu.

Toplantının açılışında konuşan Mahkamov, EİT alanının, ortak tarih, din, kültür ve kıymetlerle çok büyük fırsatlara sahip bir bölge olduğunu, bugün Teşkilatın, ortak çıkarları temsil eden, muazzam ekonomik potansiyele sahip büyük bir bölgesel yapıya dönüştüğünü söyledi.

Teşkilatın ulaştırma alanındaki faal çalışmaları sonucunda, üye ülkeler ortasındaki ulaştırma ve lojistik irtibatların değerli ölçüde geliştiğini lisana getiren Mahkamov, bunun sonucunda ulaştırma alanında değerli yatırım projelerinin gerçekleştirilmeye başlandığını belirtti.

Bu çerçevede Orta Asya ülkelerinin dünya okyanuslarına erişimlerinde en kısa güzergahın oluşturulması ve bölgenin transit potansiyelinin artırılması gayesiyle Çin-Kırgızistan-Özbekistan ve Özbekistan-Afganistan-Pakistan demir yolları inşasına yönelik projelerin hayata geçirilmesiyle ilgili çalışmaların sürdüğünü anlatan Mahkamov, “İnşa edilmesi öngörülen Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu, Çin’den Avrupa ve Orta Doğu ülkelerine giden en kısa rota olacak ve mevcut aralık 900 kilometre, mal teslim mühleti de 7-8 gün daha kısalacak.” dedi.

“TRANSİT KARA YOLU GEÇİŞ EVRAKI KOTALARINI KALDIRMAMIZ GEREKMEKTEDİR”

Bakan Uraloğlu da EİT ülkeleri olarak değerli bir nüfus ve iktisat potansiyeline sahip olduklarını, bu büyük potansiyelin hayata geçirilmesi için işbirliği ve dayanışma iradesiyle ortak güçlerinin açığa çıkarılması gerektiğini vurguladı.

“Kullanılmaya hazır bu gücün itici ögesi olarak ulaştırmayı görmeyi dilek ediyoruz.” diyen Uraloğlu, ülkeler ortası kara yoluyla geçiş prosedürlerinin, nakliyattaki artış karşısında kolaylaştırıcılıktan uzak kaldığını, başta geçiş evrakları olmak üzere yaşanan bu badirelerin ticareti engellemesine müsaade vermeyeceklerini belirtti.

Uraloğlu, nakliyeciliğin ve ticaretin önündeki mahzurları kaldırmak, taşıma maliyetlerini azaltmak için Teşkilat bünyesinde ortak menfaate olacak bütüncül yaklaşımın benimsenmesi ve hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizerek, şöyle devam etti:

“Bu doğrultuda dost ülkelerimiz ortasında taşımaları özgürleştirmek emeliyle ikili ile transit kara yolu geçiş evrakı kotalarını kaldırmamız gerekmektedir. Teşkilata üye ülkeler ortasındaki fiziki ilişkinin en kıymetli ve stratejik bileşenlerinden olan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demir yolunun, bölgenin ekonomik kalkınması ve refahı için ehemmiyeti büyüktür. Nisan 2016’dan itibaren aldığımız önlemler sonucunda, ortak ve ulusal transit rejimlerinde demir yoluyla kolaylaştırılmış tarzda taşıma yapabiliyoruz.”

Böylece yaklaşık 50 konteynerlik bir trenin hudut geçiş süreçlerinin, elektronik entegrasyonla gümrük yönetimine gitmeden 5 ile 7 dakika ortasında gerçekleştirilebilmesini sağlayan bu sistemin, ticarette sürat ve verimliliği beraberinde getirdiğini anlatan Uraloğlu, Orta Koridor üzerinde demir yolu çizgisinden yapılan yük taşımalarında 2 yıl evvel ortak taşıma evrakının kullanımına başladıklarını, bu evrakla hem vakitten hem de maliyetten tasarruf sağlayarak koridorun rekabetçiliği için değerli bir adım daha attıklarını söyledi.

“HAZAR GEÇİŞİNİN FAAL, VERİMLİ VE EKONOMİK HALE GETİRİLMESİNE YOĞUNLAŞTIK”

Uraloğlu, bölge ülkeleriyle Orta Koridor’un bir öteki kıymetli bileşeni Hazar geçişinin, faal, verimli ve ekonomik hale getirilmesine de ağırlaştıklarını belirterek, “Lojistik operasyonlarda sorun teşkil eden yüksek geçiş fiyatları ve sistemsiz sefer bahislerini ortak uğraşlarımızla acilen çözeceğimize ve Hazar geçişlerini istek ettiğimiz rekabetçi güzergaha dönüştüreceğimize eminim.” değerlendirmesinde bulundu.

Teşkilat bünyesinde yürütülen çalışmaların tamamlayıcısı olan ek işbirliklerini de geliştirdiklerine değinen Uraloğlu, “Örneğin Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan olarak geçen yıl bir ortaya gelerek Orta Koridoru destekleyici 56 unsurluk aksiyon planı belirledik.” dedi.

Uraloğlu, bölge ülkeleri için Zengezur kontağı üzerinden yeni fırsatlar ortaya çıktığını ve bu irtibatın Kafkasya’daki olağanlaşma için hayati kıymet taşıdığını vurgulayarak, “Türkiye ile Azerbaycan ortasında direkt demir yolu ve kara yolu ulaşımı sağlayacak bu kontağın hayata geçmesinin tüm bölgeyi birbirine bağlayacak kıymetli bir adım olacağına inanıyorum. Tüm bölge ülkelerinin istifade edeceği bu sınırın ilişkileriyle birlikte bir an evvel bitirilmesi için Azerbaycan ile çalışıyoruz.” diye konuştu.

“2053’E KADAR YAKLAŞIK 168 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPMAYI PLANLAMAKTAYIZ”

Bakan Uraloğlu, ülkedeki demir yolu nakliyeciliğine özel kıymet verdiklerine işaret etti.

Bugün Türkiye’de demir yolunun nakliyattaki yüzde 4 olan hissesinin 2029’da yüzde 11’in üzerine çıkarılmasını, 2053’te yaklaşık yüzde 22 gerçekleşmesini hedeflediklerini lisana getiren Uraloğlu, böylelikle ülkedeki demir yolunun yük taşımacılığındaki hissesinin 2053’e kadar 7 kat artacağını belirtti.

Yurt dışına yük nakliyeciliğinde da demir yolunun hissesini 10 kat artırmayı amaçladıklarını bildiren Uraloğlu, “Ulaştırma altyapısına 2002’den bu yana yaklaşık 194 milyar dolarlık yatırım yaptık. Bundan sonra da 2053’e kadar yaklaşık 168 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlamaktayız. Bu planımızda en büyük hissesi, demir yolu altyapısını geliştirmek için ayırdık.” sözünü kullandı.

TAŞKENT DEKLARASYONU VE ÇEŞİTLİ MUTABAKATLAR İMZALANDI

Toplantının akabinde EİT Ulaştırma Bakanları 12. Toplantısı sonuçlarına ait Türkiye-İran-Özbekistan ve Türkmenistan ortasında ulaşım koridorlarının fonksiyonunun artırılmasını öngören Taşkent Deklarasyonu imzalandı.

Ayrıca “Özbekistan-Türkmenistan-İran-Türkiye” ulaştırma koridorunun daha da geliştirilmesi, Afganistan üzerinden Güney Asya ülkelerine erişim sağlayan ulaşım koridorunda kargo nakliyatının oluşturulması, Hazar Denizi üzerinden alternatif ulaşım koridorunun geliştirilmesiyle ilgili mutabakatlara da imza atıldı.