Hayatını “Diriliş Nesli” dediği, yeni bir gençliğin yetişmesine adayan, tam ismi Ahmet Sezai Karakoç olan usta edebiyatçı, 22 Ocak 1933’te, Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde çarpışırken Ruslara esir düşen tüccar Yasin Beyefendi ile Emine Hanım’ın oğlu olarak Diyarbakır Ergani’de dünyaya geldi.

Çocukluğunu Ergani, Maden ve Piran’da (Dicle) geçiren Karakoç, ilkokulu 1944’te Ergani’de tamamladı. Parasız yatılı kaydolduğu Maraş Ortaokulunu 1947’de bitiren şair, 1950’de Gaziantep Lisesinden mezun oldu.

Henüz küçük yaşlarda okuma merakı başladı

Sezai Karakoç, ilkokulda Battal Gazi kitaplarını, Ahmediye ve Muhammediyeleri okuyup, dinledi, ortaokulda ise Namık Kemal, Ziya Paşa, Tevfik Fikret ve Ziya Gökalp’in yapıtlarını okudu.

20. yüzyıl İslamcılık niyeti içinde yazdığı kitaplar, şiirler ve kurduğu parti, niyet ve hareketi ile farklı bir yere sahip olan Karakoç, okumaya büyük bir sevgi besledi ve lise yıllarında Batı klasiklerine başladı.

Mütefekkir Karakoç, Necip Fazıl Kısakürek’in çıkardığı Büyük Doğu mecmuasının tutkulu bir okuyucusu oldu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinin (SBF) imtihan sonuçlarını beklerken, Necip Fazıl ile tanışmak üzere yanına giden Karakoç, Kısakürek ile tanıştıktan sonra bir daha hiç ayrılmadı. Karakoç, 1950’li yıllarda Büyük Doğu’nun sanat edebiyat sayfalarını yönetti, 1955’te ise üniversitenin maliye kısmından mezun oldu.

Maliye Bakanlığında Hazine Genel Müdürlüğü Dış Tediyeler Muvazenesi kısmında 1955’te çalışmaya başlayan edebiyatçı, girdiği imtihanı kazanarak 11 Ocak 1956’da maliye müfettiş yardımcısı oldu. Karakoç, 1959’da gelirler kontrolörü olarak İstanbul’a atandı, misyonu gereği yurdun birçok yerini görme imkanı buldu.

Usta edebiyatçı, askerlik görevini ise 1960-1961’de Ankara ve Ağrı’da yaptı.

İlk yazıları Büyük Doğu’da yayımlandı

İlk yazılarını 1950’li yıllarda Büyük Doğu’da yayımlayan Karakoç, 1963’ten itibaren Yeni İstanbul gazetesinde “Karakoç” imzasıyla günlük yazılar kaleme aldı.

Diriliş mecmuasından evvel ve mecmuanın yayına orta verdiği periyotlarda A Mecmuası, Akpınar, Büyük Doğu, Düşünen Adam, Hilal, Hisar, İslam Kanısı, Mülkiye, Papirüs, Pazar Postası, Soyut, Şiir Sanatı, Türk Lisanı, Türk Yurdu üzere mecmualarda deneme ve şiirleri yayımlandı.

Yazar Karakoç, ortalarında Yeni İstiklal, Babıalide Sabah ve Ulusal Gazete’nin de bulunduğu gazetelerde günlük yazılar yazmaya devam etti ve 1975’ten itibaren kendi çıkardığı “Diriliş” mecmuası dışında hiçbir yerde yazmadı.

Türk edebiyatının en sevilen şiirlerinden biri haline gelen “Mona Rosa” şiiriyle okuyucunun kalbinde taht kuran Karakoç, “Sürgün Ülkeden Başşehirler Başkentine” şiirini ise çok sevdiği İstanbul’a yazdı.

Şiir ve yazılarında, mecmualarında, kitaplarında ortaya koyduğu dünyayı gerçekleştirmek üzere 1990’da Diriliş Partisini kurdu. Karakoç, 7 yıl partinin genel başkanlığı misyonunu yürüttü. Diriliş Partisi, 19 Mart 1997’de kapatıldı.

Müslümanların uyanışına yapıtlarıyla emek verdi

Dünya savaşlarından yenik çıkan İslam dünyasının tekrar dirilişini maksat edinen ve yazı hayatı boyunca “diriliş” kavramı etrafında zinde bir şuur uyandırmaya çalışan mütefekkir Karakoç, yapıtlarıyla dünya Müslümanlarının uyanışını sağlamayı amaçladı.

Düşünce dünyasını sistematize eden diriliş kavramını birinci sefer 1954’te kullanan Karakoç’un Tunus ve Cezayir’deki bağımsızlık savaşlarını mevzu alan “Bir Milletin Basübadelmevti” yazısının yer aldığı birinci mecmua teşebbüsü Yeni Ay, savcılığın müsaade vermemesi sebebiyle dağıtıma çıkmadan toplatıldı.

Sezai Karakoç, ikinci mecmua teşebbüsünü ise üniversite son sınıftayken iki sayı çıkan “Şiir Sanatı” dergisiyle yaptı. Garip akımının yalınlaştırdığı şiir ortamına bir lirizm aşısı yapan mecmuada Karakoç’un yanı sıra Cemal Süreya, Gülten Akın, Orhan Duru, Muzaffer Erdost, Rami Ayas, Seyfettin Başçıllar, Erdal Öz, Nuri Pakdil, Güner Başar, Nahit Güçlü, Baha Galip Tunalıgil, Abdullah İstek Ergüven ve Şahinkaya Lisan’ın şiirleri yer aldı.

Diriliş mecmuasıyla bir jenerasyonun fikir dünyasını yoğurdu

Yayımlandığı yıllarda içerdiği yazılar nedeniyle tekraren kapatılan ve toplatılan Diriliş mecmuası, bir edebiyat ve sanat mecmuası olmasının yanı sıra, İslam kanısı ve siyasetinin formlandığı bir yayın organı da oldu.

Karakoç, 1960’ta Diriliş Dergisi’nin birinci sayısını çıkardı. Gazete formatında da yayımlanan Diriliş Dergisi’nin yayımını aralıklı olarak 1992 yılına kadar sürdürdü. Mecmuada İslam klasiklerinden, çağdaş İslam düşünür ve edebiyatçıların yapıtlarından çevirilere yer verildi. Bunun yanı sıra Batı klasiklerinden ve çağdaş Batı edebiyatı ve fikrinden birçok metnin çevirisi yayımlandı.

Dergide, bir taraftan Seyyid Kutub, Malik bin Nebi, Muhammed Hamidullah, Malcolm X, Muhammed İkbal, Seyyid Hüseyin Nasr Türk okuyucuyla tanıştırılıp, çağdaş Afrika edebiyatı çeviri edilirken, bir taraftan da başta Mesnevi olmak üzere Kuşeyri, İbni Hazm, Niyazi Mısri, Muhyiddin Arabi, Firdevsi, Aziz Mahmut Hüdayi’nin yapıtları çeviri edildi.

Doğu kadar Batı niyeti ve edebiyatına da açık olan Diriliş’te, Kierkegaard, Heidegger, Rene Guenon, Erich Fromm, Goethe, Rimbaud, Rilke, Ezra Pound, Virginia Wolf ve Faulkner’in de ortalarında bulunduğu çok sayıda edebiyatçının yazı ve şiirleri okuyucuya sunuldu.

Sezai Karakoç, yazın hayatı boyunca kendi isminin yanı sıra Mehmet Leventoğlu, Zülküf Canyüce, Sait Yeni, M. Cemil, Mehmet Yasin, M. Yasin, Mehmet Yasinoğlu, Zafer Karip, M.B.Y., S.K., S.Y., M.L., M.Y., M.S. Karakoç, Mehmet C. Güneş müstearlarını kullandı.

Usta edebiyatçı, 1968’de “MTTB Ulusal Hizmet Armağanı”, 1970’te sürgündeki Macar müelliflerinin takdir ve şükranlarının nişanesi olarak “Gümüş Hürriyet Madalyası”, 1982’de “Türkiye Müellifler Birliği Kıssa Ödülü”, 1988’de “Üstün Hizmet Ödülü”, 1991’de ise 22. Dünya Şairleri Kongresinde “World Academy of Arka and Culture Ödülü”ne layık görüldü.

Diyarbakır’da bir bulvara ismi verilen Karakoç, 16 Kasım 2021’de İstanbul’daki konutunda, kendi sözüyle “dünya sürgünü”nü tamamladı. Karakoç’un cenazesi “Şehzadebaşı’nda Gün Doğmadan” şiirinde “Yerleşecek yer aramamak, caminin avlusunda, soğuk bir taşa oturmak, gün doğmadan Şehzadebaşı’nda” mısrasıyla yer verdiği Şehzadebaşı Camii Haziresi’ne defnedildi.

Karakoç’un şiirleri Büyük Doğu, Hisar (1951-54), Mülkiye (1952-53), İstanbul (1953-57) Şiir Sanatı (1955), Atılım (1955), Pazar Postası (1957-58), Türk Yurdu (1959), Hür Kelam (1961), Soyut (1965), Hilal (1965) ve Diriliş (1960-92) mecmualarında yayımlandı.

Sezai Karakoç’un yapıtları:

Şiir:

Körfez (1959), Şahdamar (1962), Hızırla Kırk Saat (1967), Sesler (1968), Taha’nın Kitabı (1968), Gül Muştusu (1969), Şiirler I (Hızırla Kırk Saat) (1974), Şiirler II (Taha’nın Kitabı, Gül Muştusu) (1974), Şiirler III (Körfez, Şahdamar, Sesler) (1974), Şiirler IV (Zamana Adanmış Sözler) (1975), Şiirler V (Ayinler) (1977), Şiirler VI (Leylâ ile Mecnun) (1980), Şiirler VII (Ateş Dansı) (1987), Şiirler VIII (Alınyazısı Saati) (1989), Şiirler IX (Monna Rosa) (1998), Gün Doğmadan (Bütün Şiirleri) (2000).

Hikaye:

Hikayeler I (Meydan Ortaya Çıktığında) (1978), Kıssalar II (Portreler) (1982).

İnceleme-Araştırma:

Yunus Emre (1965), Mehmet Akif (1968), Mevlana (1996).

Eleştiri:

Edebiyat Yazıları I (1982), Edebiyat Yazıları II (1986), Edebiyat Yazıları III (1996).

Tiyatro:

Piyesler I (1982), Armağan (1997)

Düşünce:

İslam’ın Dirilişi (1967), İslâm Toplumunun Ekonomik Strüktürü (1967), Dirilişin Etrafında (1967), Yazılar (1967), İslam (1967), Kıyamet Aşısı (1968), Mağara ve Işık (1969), Allah’a İnanma ve İnsanlık (1970), Mevtten Sonra Kalkış (1970), Ruhun Dirilişi (1974), Çağ ve İlham I (1974), Yitik Cennet (1976), İnsanlığın Dirilişi (1976), Diriliş Jenerasyonunun Amentüsü (1976), Çağ ve İlham II (1977), Gündönümü (1977), Çağ ve İlham III (1980), Makamda (1980), Diriliş Muştusu (1980), Çağ ve İlham IV (1986), Kanılar I (1986), Fizik Ötesi Açısından Ufuklar ve Daha Ötesi I (1995), Fizik Ötesi Açısından Ufuklar ve Daha Ötesi II (1995), Fizik Ötesi Açısından Ufuklar ve Daha Ötesi III (1995), Yapı Taşları ve Yazgımızın Daveti I (1996), Yapı Taşları ve Yazgımızın Daveti II (1996), Unutuş ve Hatırlayış (1996), Varolma Savaşı (1997), Niyetler II (Kurumlar) (1997), Samanyolunda Ziyafet (2004).

Günlük Yazılar:

Sütun I (1967), Farklar (1967), Sütun II (1969), Sûr (1975), Gün Saati (1986).

Çeviri:

Batı Şiirinden (Şiir) (1976), Şiir Anıtlarından (Şiir) (1976), Çağdaş Batı Niyetinden (1997), Armağan (Fuzûli’nin Hadîkat’üs-Suadâ’sından uyarlama) (1997).