TBMM Dijital Mecralar Kurulu Lideri ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, Türkiye’de dijital telif konusunda içerik üreticileriyle bunu yaygınlaştıran mecralar ortasında yeni bir kontrat yapılması gerektiğini belirterek, “Bütçe görüşmelerinin akabinde ilgili taleplerle Google’ı bir ortaya getireceğiz ve bir uzlaşma noktası olacağız, bir köprü misyonu göreceğiz.” tabirlerini kullandı.

Yayman, dijital platformlarda haksız rekabetin önlenmesi, haberin telifinin korunması ve Google üzere platformlardan telif geliri alınabilmesine imkan sağlayacak “Dijital Telif Yasası” çalışmalarına ait değerlendirmede bulundu.

Dijital Mecralar Kurulunun, kurulduğu günden itibaren dijitalleşme alanında tartışmalara öncülük yapan, bu mevzuları gündemde tutan ve farkındalık yaratan çalışmalara imza attığına dikkati çeken Yayman, bilhassa son yıllarda kullanımı çok yaygın olan kimi dijital mecraların temsilcilerini Kurula davet edip dinlediklerini anımsattı.

Dijital platformlar için Avrupa’daki kimi ülkelerde yasal düzenlemeler yapıldığını; Türkiye’de de bu alanda kıymetli bir eksiklik bulunduğu anlatan Yayman, bu eksikliği gidermek için “Dijital Telif Yasası“nın ele alınması gerektiğini vurguladı. İnternet araması, çevrim içi bilgi dağıtımı, reklam teknolojileri ve arama motorları için yatırımlar yapan Amerikan şirketi Google’ın, birtakım ülkelerdeki yasal düzenlemeler kapsamında hareket ettiğini lisana getiren Yayman, şöyle devam etti:

“Google yetkilileri Türkiye’ye geldiğinde dijital telif sıkıntısını görüştük, sorduk. Kurul toplantısında da daha sonraki görüşmelerimizde de Avrupa Birliği normlarının Türkiye’de de uygulanması gerektiğini söyledik. Fransa’da, Almanya’da farklı bir dijital telif yasası, Türkiye’de farklı bir dijital telif yasası olamazdı. Biz bunu ikili standart olarak belirttik. Bizim tezimiz şudur; Google, Paris’te hangi telif maddesine tabiyse, Berlin’de, Londra’da, Amerika’da hangi dijital telif maddesine uyuyorsa, Türkiye’de de bu yasanın geçerli olması gerektiğini belirttik ve belirtmeye devam ediyoruz.

Türkiye’de dijital telif konusunun baştan ele alınması, yeni bir mukavele yapılması gerekiyor. İçerik üreticileriyle bunu yaygınlaştıran ve kullanan mecralar ortasında yeni bir kontrat, yeni bir mutabakat, yeni bir ‘anayasa’ yapılması lazım. Bir taraftan büyük bir emek vererek, vakit ayırarak üretilen bir içerik var. Bu bir haber olabilir, sanat yapıtı, kültür yapıtı olabilir; yemekle yahut sanatla ilgili bir şey olabilir. Rastgele bir hususta bir emek, bir içerik varsa o içeriğin müsaade alınmadan kullanılması ve bunun yaygınlaştırılması doğal olarak o içerik üreticisinin yani işçinin emeğinin göz arkası edilmesi manasına geliyor. Bunu kabul etmek mümkün değil. Şayet medeniyet, insanlık tarihi bu noktaya geldiyse bu sahiden üreten insanların hak ettiği bedeli almasıyla mümkün olmuştur.”

“KOMİSYONUMUZ ÜZERİNE NE DÜŞÜYORSA YAPMAYA HAZIRDIR”

Hüseyin Yayman, Türkiye’deki telif yasasının çok eski olduğuna işaret ederek, mevcut telif yasasının eskidiğini ve günün koşullarına yanıt veremediğini aktardı.

Yasal düzenlemeye ait Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü, Anadolu Ajansı ve öteki paydaşlarla görüşme halinde olduklarını kaydeden Yayman, bilhassa basın kuruluşlarından bu bahiste büyük bir talep olduğunu lisana getirdi. Yayman, “Bir gazetede haber üretildiğinde, rastgele bir internet sitesi o haberi alıp kopyalamakta ve kendi haberi üzere sunmakta. Lakin biz buna dijital telifi getirdiğimizde eminim ki en azından referans vermek yahut bununla ilgili içerik üreticisine sembolik de olsa bir bedel ödemek suretiyle daha düzgün bir çalışma ve daha âlâ bir ekosistem kurmuş oluruz.” tabirini kullandı.

Google yetkilileriyle Meclis’in 27. Yasama Devri’nde yaptıkları görüşmenin akabinde hem zelzele felaketi hem de genel seçimler nedeniyle çalışmaların yarım kaldığını vurgulayan Yayman, TBMM Genel Heyeti’nde 2024 yılı bütçesinin görüşmelerinin akabinde Google yetkililerini yine Komiteye davet edeceklerini bildirdi.

Telif kanunuyla ilgili ağır taleplerin görmezden gelinemeyeceğini belirten Yayman, “Biz, bu taleplerle Google’ı bir ortaya getireceğiz ve bir uzlaşma noktası olacağız, bir köprü misyonu göreceğiz. Bu noktada kurulumuz, üzerine ne düşüyorsa yapmaya hazırdır. İnşallah Dezenformasyon Maddesi’ni, Dijital Mecralar Maddesi’ni çıkarttığımız üzere ‘Telif Maddesi’ni da çıkartırız. Artık dijital bir çağda yaşadığımız için içerikler farklılaşmıştır, vakit kavramı ortaya girmiştir ve daha fazla üretim kelam bahsidir. Bütün bu dataları değerlendireceğiz ve paydaşlarımızın talebi doğrultusunda, günümüz kurallarına uygun, Türkiye’nin kaidelerine karşılık verecek bir ‘Dijital Telif Yasası’ inşallah çıkartacağız.” diye konuştu.