İsrail’in abluka altındaki Gazze Şeridi’nde yerleşim yerleri, hastane, okul, cami, kilise demeden 2 aydır düzenlediği taarruzlarda 7 bin 112’si çocuk, 4 bin 885’i bayan toplam 16 bin 248 Filistinli öldürüldü, 43 binden fazla kişi yaralandı.

İsrail, Gazze’nin tarihi ve kültürel mirasını da direkt maksat almaya devam ediyor.

Kutsallara yönelik akınlarında ayrım gözetmeyen İsrail ordusunun bombardımanından ne ezanların yükseldiği mescitler ne de çanların çaldığı kiliseler kurtulabildi.

Gazze Şeridi, tarihi Filistin topraklarında İslami yapıtlara olduğu üzere, Hristiyanlığın da en eski dini yapılarına konut sahipliği yapıyor.

İsrail uçakları son olarak bugün, Gazze’nin Eski Şehir’indeki tarihi Osman bin Kaşkar Camii gaye aldı. Miladi 1223 yılında inşa edilen ve Gazze’nin en eski yapılarından biri olan mescide yönelik akında onlarca kişi yaralanırken, tarihi yapıda hasar meydana geldi.

İsrail ordusu, 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi genelinde 9 yayınevi ve kütüphaneyi yerle bir etti; 21 kültür merkezi, 3 sanat ve imal stüdyosu ile Eski Kent bölgesinde cami, kilise ve müzeler dahil 20 tarihi yapıyı kısmen yahut büsbütün yıktı.

AA muhabirinin, Filistin Kültür Bakanlığı ve resmi haber ajansı WAFA kaynaklarından derlediği bilgilere nazaran, İsrail ataklarında yıkıma uğraya tarihi ve kültürel yapılar ortasında öne çıkanlar şöyle:

Büyük Ömer Camii

Gazze’nin tarihi Eski Kent bölgesinde yer alan ve bölgenin en eski ve en büyük mescidi olan Büyük Ömer Camii’nin tarihi Hristiyanlık ve İslam’dan da öncesine dayanıyor. Tarihi Filistin topraklarında lokal dinler için mabed olarak kurulan yapı, Bizanslılar tarafından 5. yüzyılda kiliseye, 7’inci yüzyılda Halife Hz. Ömer devrinde mescide çevrildi.

Ünlü seyyah İbn Batuta’nın “estetik cami” olarak nitelendirdiği caminin 1400 yıllık minaresi, İsrail bombardımanında yıkıldı, caminin bir kısmı de ziyan gördü.

Aziz Porphyrius Kilisesi

Gazze kentinin güneyindeki Zeytun Mahallesi’nde bulunan ve 4. yüzyılda inşa edilen Aziz Porphyrius Rum Ortodoks Kilisesi, “dünyanın en eski üçüncü kilisesi” olarak biliniyor.

Gazze’de yerinden edilmiş yüzlerce Hristiyan’ın sığındığı kilise İsrail bombardımanı sonucu yıkıldı. Atakta, kiliseye sığınanlar Gazzeli Hristiyanlardan 18’i hayatını yitirdi. Kudüs’teki Anglikan Kilisesi’ne bağlı Aziz Porphyrius Rum Ortodoks Kilisesi, İsrail’in 17 Ekim’de bombaladığı ve yüzlerce kişinin vefatına yol açtığı El-Ehli Baptist Hastanesine yaklaşık 250 metre aralıkta yer alıyor.

Refah Müzesi

Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan ve tarihi yapıtlara ve kültür merkezine konut sahipliği yapan Refah Müzesi, İsrail’in 11 Ekim’de düzenlediği hava atağında yerle bir oldu. Müzedeki sikkeler, bakır ve toprak eserler üzere “paha biçilemez” tarihi eserler enkaz altında kaldı.

Müze Müdiresi Dr. Süheyla Şahin, yıkımın akabinde toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “büyük emeklerle kurulan müzede taş taş üstünde kalmadığını” belirtti.

Zafer ed-Demri Camii

Gazze’nin Şucaiyye bölgesinde ve yer alan ve 1360 yılında inşa edilen Zafer ed-Demri Camii, Gazze Şeridi’nde önde gelen tarihi yapılardan biriydi. Cami, İsrail bombardımanında büsbütün yıkıldı. İsrail’in 2014’te Gazze’ye düzenlediği hava hücumlarında da amaç alınan cami büyük ziyan görmüş, 2015 yılında mimari aslına uygun halde titiz bir onarımdan geçirilmişti.

Bizans Kilisesi

Bilad-ı Şam bölgesinin en eski kiliselerden biri olan, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliye beldesindeki Bizans Kilisesi, miladi 5. yüzyılda inşa edildi. Kilise, İsrail bombardımanında büsbütün yerle bir edildi.

Aziz Hilarius Manastırı

Gazze Şeridi’nin orta bölümündeki Deyr el-Balah kentinde yer alan ve “Hızır Türbesi” olarak da isimlendirilen tarihi yapı, Bizans devrinde Aziz Hilarius’un (miladi 278-372) Filistin’de yaptırdığı ve vefatına kadar ikamet ettiği birinci Hıristiyan manastırıdır. İsrail ordusunun hava taarruzlarında bir kısmı bombalanan tarihi yapı, Filistin’de hala ayakta olan en eski manastırdı.