Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK), ABD vetosuna takılmaması için bir haftadır üzerinde istişarelerin yürütüldüğü, Gazze’de ateşkes ve insani yardımlar konusundaki tabirlerin büyük ölçüde yumuşatıldığı karar tasarısını kabul etti. 15 üyeli Güvenlik Kurulu’nda yapılan oylamada 13 üye kabul oyu kullanırken ABD ve Rusya çekimser kaldı.

Gazze Şeridi’ne insani yardımların artırılması daveti yapan karar tasarında, tüm taraflardan Gazze Şeridi’ne derhal “güvenli ve manisiz bir halde geniş çaplı insani yardım” erişimini sağlaması istendi.

Güvenlik Kurulu, bölgeye yakıt, besin ve tıbbi materyal ulaştırılması için “Gazze Şeridi’ndeki bütün giriş ve ulaşım yollarının kullanılması gerektiğine” vurgu yaptı.

Tartışmalara neden olan yardım gereçlerinin nasıl denetim edileceği konusunda ise Güvenlik Kurulu üyeleri, daimi BM koordinatörü atanmasında uzlaşma sağladı. Koordinatörün insani yardım sevkiyatını hızlandırması ve bölgedeki bütün aktörlerle iş birliği içinde olması öngörülüyor.

Uluslararası hukuk açısından bağlayıcılığı olan metinde, taraflara şiddetin “kalıcı olarak sona erdirilmesi için şartların yaratılması” daveti yapıldı.

ABD’nin baskısı sonucu birtakım tabirler çıkarıldı

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından hazırlanan birinci metinde yer alan “Uluslararası insani hukuka yönelik tüm ihlaller ile sivillere ve sivil ögelere yönelik ayrım gözetmeyen atakların kınanması” halindeki sözler ABD’nin baskıları sonucu karar tasarısından çıkarıldı. Yardım sevkiyatının sağlanabilmesi için ivedilikle şiddete son verilmesi daveti da metinde yer almadı.

Diplomatik kaynaklar, ABD Lideri Joe Biden’ın karar tasarısını veto etme kararı aldığı, lakin Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın BAE ve Mısırlı mevkidaşları ile yaptığı görüşmelerde muhataplarını birtakım ödünlere ikna ettiği bilgisini paylaştı.

Rusya’nın Daimi Temsilcisi Vasili Nebenzia BMGK dışında görüşmeler yürüten ABD’ye reaksiyon göstererek bunu “utanç verici, alaycı ve sorumsuz bir tutum” olarak kıymetlendirdi.

BMGK’da daha zayıf bir metnin kabul edilmesi Kurul üyeleri ortasında hoşnutsuzluk yarattı. BAE’nin Daimi Temsilcisi Büyükelçi Lana Nuseybe, metnin “mükemmel olmadığını” belirterek, bölgede sıkıntı durumda olanlara yardım edilmesi ve kıtlığın engellenmesi için ateşkese muhtaçlık olduğunu vurguladı. Çin temsilcisi de metni ateşkes daveti içermemesi nedeniyle eleştirdi.

Guterres: Daha fazlasına gereksinim var

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres karar tasarısının kabul edilmesinin akabinde yaptığı açıklamada, kararın Gazze Şeridi’ndeki insanların acılarının hafifletilmesine katkı sağlamasını umduğunu belirtti. Guterres, metinde şiddetin sona erdirilmesi istikametinde bir davet olmamasına atıfta bulunarak, bölgede “acilen daha fazlasına muhtaçlık olduğunu” kaydetti.

“Gazze halkının acil gereksinimlerinin karşılanması ve devam eden kabuslarının sona ermesi için tek seçeneğin insani ateşkes” olduğunu söz eden BM Genel Sekreteri, çatışmalar yaşanmadığı takdirde insani yardımın faal bir halde ulaştırılabileceğini söyledi.

AFP, dpa/JD, BK

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?