Hekimler, son haftalarda Covid-19, influenza ve başka mevsimsel virüsler nedeniyle hasta yoğunluğunun önemli biçimde arttığını ve hastanelerin ağır bakım ünitelerinde yatak gereksinimi yaşandığını söylüyor.

BBC Türkçe‘ye konuşan tabipler, Covid-19 varyantlarının yanı sıra influenza ve öbür mevsimsel virüslerin tesirinin arttığını belirtiyor.

Grip aşısı olmayan ve bağışıklığı düşük bireylerin risk altında olduğunu söyleyen doktorlar, sıhhat sistemine olan yükün artmasıyla birlikte kimi bölgelerde ağır bakım gereksiniminin karşılanamadığını tabir ediyor.

Türk Tabibleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Lideri Dr. Emrah Kırımlı, “Sanki Covid-19 salgınının en ağır günlerini tekrar yaşıyoruz” diyerek, Aile Sıhhati Merkezleri’nde her tabibin günde en az 100 hasta gördüğünü söylüyor.

Hekimler, yeni varyantların Türkiye’ye ulaşmış olabileceğini lakin artık ulusal çapta bir test uygulaması yürütülmediği için bunun da net olarak bilinmediğini söz ediyor.

Hekimler, son birkaç haftadır mevsimsel gribin yanı sıra hem Covid-19 ve yeni varyantlarının hem de RSV ve mikoplazma üzere farklı salgınların tıpkı anda yaşandığını söylüyor.

Türkiye’de artık kamu eliyle test yapılmaması, detaylı bir fotoğraf sunabilmeyi zorlaştırıyor.

Hastalar özel hastaneler ya da kimi merkezlerde test yaptırabiliyor lakin bu müracaatlar da eskisi kadar yaygın değil.

Hekimlere nazaran ise Covid-19, grip ya da diğer enfeksiyonları tespit edebilmek, tesirli bir tedavi sunabilmek açısından çok değerli.

BBC Türkçe‘ye konuşan Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, testlerin yalnızca olay sayısını belirlemek için değil, tıpkı vakitte farklı enfeksiyonları birbirinden ayırt ederek, riskli şahıslara uygun tedavi uygulanması için hayati kıymete sahip olduğunu vurguluyor.

Çocuk yaş kümesinde beta testi, 15 yaşından itibaren ise grip ve COVID-19 testlerinin yapılması gerektiğini ve buna nazaran dayanak tedavisinin verilmesi gerektiğini belirten Şenol; şayet grip ya da COVID-19 teşhisi konursa, konuttaki öbür bireylerin korunmasının çok kıymetli olduğunu söylüyor.

Doktor Kırımlı da bu hastalıkları test yaparak birbirinden ayırmanın tedaviyi önemli halde etkileyeceğini belirtiyor:

“Şu anda enfluenza için bile test yapamıyoruz. Halbuki karşımıza gelen şeyin ne olduğunu bilsek ona nazaran bir ilaç vereceğiz. Ne olduğunu bilmeyince, elimizde ne imkân varsa kullanalım diyorsunuz ve bu da gereksiz antibiyotik kullanımına yol açıyor.

“Neyle karşı karşıya olduğumuzu bilmediğimiz için tahminen meskendeki başka bireyler için tedbir alamıyoruz. Güya eski bir çağda yaşıyor üzere, hastaları körlemesine tedavi etmeye çalışıyoruz.”

‘Bu defa haftalarca sürüyor’

İş yerlerindeki çalışma baskısının hastalık döngüsünü artırdığını vurgulayan Kırımlı, işe gelmeye zorlanan bir hastanın tüm iş yerinin hasta ettiğini söylüyor.

Bulaşma zincirinin kırılamadığını lisana getiren Kırımlı, “Türkiye tatil olsa rahatlarız, o seviyede bir salgın var ve hastalık uzun sürüyor” diyor:

“Vakalar 2-3 hafta evvel artmaya başladı ve çok sayıda beşere bulaştı. Bu sefer hastalık haftalarca geçmiyor. Güzelleşmiş üzere oluyorsunuz lakin hastalık azar azar geri dönüyor.”

“Yoğun öksürük ve halsizlik uzun müddet geçmiyor. Bağışıklık sistemi düşük olanlarda kulak iltihaplarına ve akciğer enfeksiyonlarına kadar gidiyor. O etaptan sonra hastaların hastaneye yatış ve ağır bakım muhtaçlığı doğuyor.

“Fakat bilhassa kamu hastanelerinde önemli bir ağır bakım yükü var, yatak gereksinimi görülüyor. Sıhhat sistemini tıpkı pandeminin ağır vakitlerindeki üzere tıkamış durumda. Muhtemelen bu hastalarımızın kimilerini kaybediyoruz.”

‘Bu yoğunluk artacak’

Şenol, Amerika’da Covid-19 nedeniyle ölümlerin arttığını ve benzeri bir eğilimin Türkiye’de de yaşandığını fakat test yapılmadığı için kesin konuşulamayacağını anlatıyor.

BBC Türkçe‘ye konuşan tabipler, ağır bakımlardaki doluluk oranının önemli halde arttığını ve bu oranın önümüzdeki 2-4 hafta boyunca, bilhassa yılbaşı toplanmalarından sonra daha da yükseleneceğini öngörüyor.

Şenol, bu duruma mevsimsel bir artışın eşlik ettiğini belirterek, gereksiz ölümlerin önüne geçmek ismine test merkezlerinin süratle kurulması gerektiğini vurguluyor:

“Şu an tıpkı Covid’in en ağır vakitleri üzere ve şimdi daha başındayız. Ağır bakımlardaki yoğunluk önemli formda arttı ve bu daha da tırmanacak. 2-4 hafta içerisinde, bilhassa yılbaşında insanların bir ortaya gelmesinden sonra çok daha yükseleceğini düşünüyoruz.”

“Maalesef gerekli önlemler alınmadığı için salgın tırmanıyor. Mevsimsel olarak salgın görülür fakat gereksiz yere ölümlerin olmaması için tedbirler alınmalıdır. Bu virüsler, kronik hastalığı olanlar ve hamileler için ölümcül olabiliyor.”

Covid-19’un yanı sıra grip, RSV ve daha evvel Çin’de ortaya çıkan ve mikoplazma olarak bilinen enfeksiyonların da tesirinin arttığını belirten Şenol, Covid-19 sebebiyle insanların öteki virüslere karşı bağışıklığının zayıfladığını söylüyor:

“Artık tanıdık grip, RSV ve mikoplazma üzere hastalıklar bile fazla tesir ediyor zira biz kırılganlaştık. Covid’e karşı güç kazandık lakin başkalarına karşı da kırılganlaştık.”

Salgın devrinde Türk Tabipleri Birliği Pandemi Çalışma Kümesi’nde uzun yıllar ‘fazladan ölümler’ üzerine çalışıp çeşitli raporlar yayımlayan Güçlü Yaman, 16 Aralık’ta X hesabından yaptığı paylaşımla, toplumdaki fazladan ölümlerin tekrar artışa geçtiğine dikkat çekti.

Buna nazaran 1 Ekim-14 Aralık ortasında İstanbul’da yaşanan fazladan mevt sayısı 1788 olarak gerçekleşti.

Yaman’ın açıklamasını pahalandıran Kırımlı, bahsedilen tarihlerden sonra hasta yoğunluğunu giderek arttığını ve fazladan vefat sayısının da artmış olabileceğini söylüyor.

Kırımlı, “Ne yazık ki son periyotta yeniden ölümcül bir duruma geldi” diyor.

Hangi önlemleri almalıyız?

Özellikle riskli kümelerin alması gereken önlemlerin başında grip aşısı geliyor.

Hekimler, mevsimler grip aşısı için Mart ayına kadar müddet olduğunu ve kesinlikle aşı olunması gerektiğini söylüyor.

Şenol, “Covid ve öteki virüsler son sürat gidiyor ancak grip tırmanışına yeni başladı. Dolaysıyla aşılanmamış bireylerin aşılanmasını öneriyoruz” diyor.

Kırımlı ise “Aşı tereddüdü sebebiyle grip aşılarını olamamış hastalarımız ne yazık ki ağır geçiriyorlar, hastaneye yatış gereksinimleri oluyor” diyerek açıklıyor.

Kırımlı, kendisi dahil birçok sağlıkçının da hastalandığını söyleyerek, hastaların sıhhat kuruluşlarına gelirken maske takmaları gerektiğini vurguluyor.

Şenol ise mümkün epey gereksiz antibiyotik ve ilaç kullanımından kaçınma tavsiyesinde bulunuyor:

“Hastalığın birinci gününden itibaren müsaade alıp meskeninizde dinlenmeye çalışın. Hastalık başlamışsa burun, boğaz spreyleri, ateş düşürücüler, bol sıvı ve bir ölçü c vitamini dayanağıyla güzelleşmeye çalışın. Gereksiz antibiyotik ve öteki ilaçların kullanılmasından kaçınmaya çalışın. Riskliyseniz kesinlikle bir doktora başvurmalısınız.”