Futbolda Afrika’yı hatırlamanın üç yolu vardır: Bunlardan birincisi iki yılda bir düzenlenen Afrika Uluslar Kupası, ikincisi kıtadan bir ülkenin Dünya Kupası’ndaki sürpriz başarısı, üçüncüsü ise Afrikalı topçunun bir Avrupa kulübünde yıldızının parlamasıdır. Bu yazıda bunların birincisinden bahsedeceğiz, zira tüm futbol aleminin gözünü çevireceği dev turnuvaya artık sayılı günler kaldı.

Dünyanın dört bir yanından en uygun Afrikalı futbolcular, doğdukları ya da kökenlerinin bulunduğu topraklara dönerek, bir aylığına gerçekleştirecekleri bu futbol haccı müddetince kulüplerinden uzakta top koşturacak. Kulüp ekiplerinin âlâ oyuncularına uzun müddetliğine veda etmesi manasına gelen bu durum, Afrika için bir ‘şölen’ olan tertibin, eş vakitli olarak bilhassa Avrupa içinse bir kâbusa dönüşmesine yol açacak.

Fildişi Sahili’nin konut sahipliğinde bu sene 34.’sü düzenlenecek turnuvada, finallere kalma hakkı kazanan 24 kadro uzunluk gösterecek. Ülkedeki beş kentte toplamda altı stadın kapılarını açacağı maçlarda ülkeler (uluslar), 13 Ocak-11 Şubat’ı kapasayan mühlet zarfında kıtanın en uygunu olmak için çaba edecek.

Dörder kadronun toplam altı kümeye dağılacağı aktiflikte, kümelerini birinci iki sırada tamamlayanlar direkt olarak bir üst çeşide yükselirken, en güzel dört üçüncü de ikinci cins biletini kapacak.

Turnuvanın açılış maçı, mesken sahibi Fildişi Kıyısı ile Gine-Bissau ortasında 13 Ocak Cumartesi TSİ 23.00’te oynanacak. Birinci maça mesken sahipliği yapacak Alassane Ouattara Stadyumu birebir vakitte kapanışın da adresi olacak. Final müsabakası birebir saatte tıpkı statta 11 Şubat’ta gerçekleştirilecek.

Grup etabında maçlar 13-24 Ocak tarihlerinde yapılacak. Son 16 çeşidi müsabakaları 27-30 Ocak, çeyrek finaller 2-3 Şubat, yarı finaller 7 Şubat’a takvimlenmiş durumda. Senegal’in son şampiyon unvanıyla katılacağı turnuvada kupa rekoru 7 kereyle Mısır’ın elinde bulunuyor. Kamerun 5, Gana 4, Nijerya 3, Fildişi Kıyısı 2, Cezayir 2 şampiyonluk yaşadılar.

ŞAMPİYON GRUBA 7 MİLYON DOLAR

Afrika Uluslar Kupası’nın ödül parası %40 oranında artırıldı. Yeni tarifeye nazaran şampiyon olan kadro 7 milyon doların sahibi olacak. Finalde kaybeden grup 4 milyon dolarla teselli bulmaya çalışacak. Yarı finalistlerin her birine 2.5 milyon dolar, çeyrek finalist olanlara grup başı 1.3 milyon dolar verilecek.

KITANIN YAZI, FUTBOLUN KIŞI

Afrika Futbol Konfederasyonu, 2017’de turnuvanın artık yaz aylarında oynanmasına hükmetti. Fakat bu yalnızca 2019 Mısır’da uygulanabildi, sonraki iki tertip tekrar kışa taşındı.

Avrupa kulüpleri Afrika Uluslar Kupası’nın kış ayları yerine yaz aylarında düzenlenmesi için ağır uğraşlar veriyor. Bu gayretler şimdiye kadar yalnızca Mısır’ın mesken sahipliğinde organize edilen 2019 edisyonunda muvaffakiyete ulaştı ve tertip o sene 21 Haziran-19 Temmuz tarihleri ortasında gerçekleştirildi.

Afrika Futbol Konfederasyonu’nun 2017’de aldığı karar, turnuvanın bundan bu türlü Ocak/Şubat devrinden Haziran/Temmuz dönemine çekilmesine hükmederken, bu yalnızca o yıl uygulanabildi.

Sonraki yıllarda idare şurası kararına uyulmaya çalışıldıysa da, bölgedeki iklim şartları tertibi yaz aylarında gerçekleştirmeyi mümkün kılmadı. Kamerun’un konut sahipliğindeki 2021 Afrika Uluslar Kupası için öncelikle Haziran/Temmuz ayları anons edildi; lakin hava koşulları nedeniyle sonradan 9 Ocak-6 Şubat tarihlerine alındı. Önümüzdeki günlerde Fildişi Sahili’nde yapılacak 2023 versiyonu da aslında geçen yaz gerçekleştirilecekti. Ne var ki çok yağışı da içine alan uygunsuz şartlar yüzünden 13 Ocak-11 Şubat’a ertelendi.

Dev turnuvanın 35.’si Fas’ın mesken sahipliğinde düzenlenecek. Kuzey Afrika’da 2015 yılına tarihlenen tertibin hangi ayları kapasayacağı ise şimdi aşikâr değil.

TÜRKİYE’DEN 32 YOLCU

Futbol hayatını Türkiye’de sürdüren 29’u Harika Lig, 3’ü 1. Lig’den olmak üzere toplam 32 futbolcu, Fildişi Sahili’ndeki turnuvada uzunluk gösterecek.

Fildişi Sahili’nin mesken sahipliğindeki tertip, Türkiye’de bir çok kulübü de sıkıntı durumda bırakacak. Futbol hayatını Türkiye’de sürdüren 29’u Üstün Lig, 3’ü 1. Lig’den olmak üzere toplam 32 futbolcu, turnuvada uzunluk gösterecek ve uzunca bir mühlet ekiplerinden uzakta kalacak.

Beşiktaş dört isimle Afrika Uluslar Kupası’na en çok futbolcu gönderen kadro olarak öne çıkıyor. Samsunspor’un üç futbolcusu turnuvada ülkelerinin formasıyla top koşturacak, bu iki grup de oyuncularının kıymetli eksikliğini hissedecek. Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor’un ikişer oyuncuları, ulusal kadro takımlarında yer alıyor. İki oyuncusu giden öbür takımlarsa Karagümrük, Sivasspor, Alanyaspor, Kayserispor, Gaziantep ve Ankaragücü…

Süper Lig’de Konyaspor, Pendikspor, Başakşehir ve Kasımpaşa’dan birer oyuncu yolcu pozisyonunda. Trendyol 1. Lig’den ise Bandırmaspor, Eyüpspor, Erzurumspor birer futbolcularıyla bu kervana katılıyor. Küme basamağı bitimine kadar kulüplerinin uzağında kalacağı garanti olan ve en az dört maç kaçıracak futbolcuların dönüşleri, sonrasında ülkelerinin üst cinslere çıkma durumuna nazaran daha da uzayabilecek.

BEŞİKTAŞLILARIN KAÇIRACAĞI MAÇLAR
Kasımpaşa, Karagümrük, Pendikspor, Adana Demir

GALATASARAYLILARIN KAÇIRACAĞI MAÇLAR
Konyaspor, Kayserispor, Trabzonspor, İstanbulspor

FENERBAHÇELİLERİN KAÇIRACAĞI MAÇLAR
İstanbulspor, Gaziantep, Samsunspor, Başakşehir

TRABZONSPORLULARIN KAÇIRACAĞI MAÇLAR
Ankaragücü, Antalyaspor, Galatasaray, Rizespor

TÜRKİYE’DEN GİDENLER

BEŞİKTAŞ
Arthur Masuaku (Demokratik Kongo)
Vincent Aboubakar (Kamerun)
Omar Colley (Gambiya)
Daniel Amartey (Gana)

SAMSUNSPOR
Kingsley Schindler (Gana)
Olivier Ntcham (Kamerun)
Nanu (Gine-Bissau)

KAYSERİSPOR
Julien Janvier (Gine)
Carlos Mane (Gine-Bissau)

FENERBAHÇE
Bright Osayi-Samuel (Nijerya)
Alexander Djiku (Gana)

GALATASARAY
Cedric Bakambu (Demokratik Kongo)
Hakim Ziyech (Fas)

TRABZONSPOR
Nicolas Pepe (Fildişi Sahili)
Trezeguet (Mısır)

KARAGÜMRÜK
Ryan Mendes (Yeşil Burun Adaları)
Sofiane Feghouli (Cezayir)

SİVASSPOR
Clinton N’jie (Kamerun)
Ahmed Musa (Nijerya)

ALANYASPOR
Idrissa Doumbia (Fildişi Sahili)
Loide Augusto (Angola)

GAZİANTEP
Max Gradel (Fildişi Sahili)
Janio Bikel (Gine-Bissau)

ANKARAGÜCÜ
Garry Rodrigues (Yeşil Burun Adaları)
Ali Sowe (Gambiya)

KONYASPOR
Bruno Paz (Angola)

PENDİKSPOR
Ahmed Hassan (Mısır)

BAŞAKŞEHİR
Edgar Ie (Gine-Bissau)

KASIMPAŞA
Kenneth Omeruo (Nijerya)

BANDIRMASPOR
Mexer (Mozambik)

ERZURUMSPOR
Estrela (Angola)

EYÜPSPOR
Fredy (Angola)

A GRUBU
Fildişi Kıyısı, Nijerya, Ekvator Ginesi, Gine-Bissau

B KÜMESİ
Mısır, Gana, Yeşil Burun, Mozambik

C GRUBU
Senegal, Kamerun, Gine, Gambiya

D KÜMESİ
Cezayir, Burkina Faso, Moritanya, Angola

E GRUBU
Tunus, Mali, Güney Afrika, Namibya

F GRUBU
Fas, Demokratik Kongo, Zambiya, Tanzanya