Anayasa Mahkemesi Basın Müşavirliğinden yapılan açıklamaya nazaran, Arslan, Yüksek Mahkemede staj gören hukuk fakültesi öğrencileri için düzenlenen sertifika merasiminde bin konuşma yaptı.

Hukuk devletinin niteliksel boyutunda akıl, ahlak ve adalet olmak üzere üç temel kavramla karşılaşıldığını lisana getiren Arslan, akıl sahibi ve özgür olmanın ahlaki prensipleri benimsemeyi gerektirdiğini vurguladı.

Arslan, “İnsan olmak, kendimize hak gördüğümüzü diğeri için de hak olarak görmeyi, kendimize yapılmasını istemediğimizi diğerlerine reva görmemeyi gerektirir.” sözlerini kullandı.

Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerinin korunması ismine atılmış en kıymetli adımlardan birinin kişisel müracaat olduğuna işaret eden Arslan, kişisel müracaatla birlikte Anayasa Mahkemesine özgürlükleri müdafaa ve geliştirme misyonu yüklendiğini, Yüksek Mahkemenin de bu misyonla ferdi müracaatları incelediğini lisana getirdi.

Anayasa Mahkemesinin ferdî müracaatta iş yükünü yönetilebilir seviyede tutmayı başardığını, bu müracaat yolunu tesirli ve başarılı halde uyguladığını tabir eden Arslan, “Bazı kararlara uyulmaması ferdi müracaat hakkını zedelemektedir” diye konuştu.

İhlal kararlarının uygulanması konusunda genel olarak bir sorun bulunmadığına işaret eden Arslan, şöyle devam etti:

“Anayasa Mahkemesince verilen ihlal kararlarına uyulmamasının münasebeti olarak sunulan iki konuya kısaca değinmek ve size öğretilenlerin gerçek olduğunu göstermek isterim. Birincisi, isimli ve idari yargı sisteminde en son ve bağlayıcı kararları verme yetkisinin ilgili yüksek mahkemelere ilişkin olduğu, münasebetiyle katılaşmış kararları ortadan kaldırmaya yönelik ihlal kararları verilemeyeceği ileri sürülmektedir. Açıkçası bu görüşün anayasal yahut yasal hiçbir desteği olmadığı üzere ferdi müracaat kurumunun doğasıyla da bağdaştığı söylenemez.”

“Anayasa Mahkemesi kararının icra edilmemesinin münasebeti olamaz”

Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, ihlal kararlarına uyulmamasına münasebet olarak gösterilenlerden birinin “yorum farklılığı” olduğunu belirterek, “Elbette, yüksek mahkemeler dahil kamu gücü kullanan tüm organlar Anayasa’yı yorumlama yetkisine sahiptir. Lakin bu yorumların yol açtığı uyuşmazlıklar norm kontrolü yahut kişisel müracaat yoluyla Anayasa Mahkemesine taşındığında Anayasa’yı son ve bağlayıcı biçimde yorumlayarak uyuşmazlığı karara bağlama yetkisi Anayasa Mahkemesine verilmiştir.” tabirlerini kullandı.

Anayasa Mahkemesi kararlarının kesin olduğunu vurgulayan Arslan, kararların, yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını, gerçek ve hükmî bireyleri, herkesi ve her kurumu bağladığına işaret etti.

Yüksek Mahkemenin kararlarına uyulmamasının münasebetinin olmayacağını söyleyen Arslan, şöyle devam etti:

“Anayasa Mahkemesi, bir hususta karar verdikten ve son kelamı söyledikten sonra katılmasak da buna uymak zorundayız. Bir yargı kararına katılmamak farklı, ona uymamak farklıdır. Birincisi yasal, ikincisi ise legal değildir. Unutmayalım ki mahkeme kararları yanlışsız yahut yanlışsız olduğu veyahut beğendiğimiz için değil, mahkeme kararı olduğu için uygulanmak zorundadır. Münasebetiyle Anayasa Mahkemesinin sonuncu ve bağlayıcı kararından sonra artık mahkemeler ya da anayasal organlar ortasında ortaya çıkabilecek görüş, yorum yahut yaklaşım farklılıkları yalnızca tenkit konusu olabilir. Lakin bu farklılıklar Anayasa Mahkemesi kararının icra edilmemesinin hiçbir formda münasebeti olamaz.”

“Meselelerimizi yalnızca hukuk yerinde kalmak suretiyle çözmek zorundayız”

Anayasa ve kanunlarda, uyuşmazlıkların nasıl karara bağlanacağının öngörüldüğünü, Anayasal uyuşmazlıkları çözen mercinin Anayasa Mahkemesi olduğunu aktaran Arslan, “Diğer kamu makamlarının pozisyonu, uyuşmazlığın tarafı olmaktan ibarettir. Rastgele bir yargısal uyuşmazlıkta tarafların yorumunun uyuşmazlığı çözen mahkemenin yorumundan üstün olduğu düşünülemeyeceği üzere bunun en temel hukuk mantığıyla bağdaştırılması da mümkün değildir.” dedi.

Zühtü Arslan, Anayasa’nın hiçbir kurum yahut bireye Anayasa Mahkemesinin kararlarını Anayasa’ya uygunluk konusunda denetleme misyonu vermediğini tabir etti.

Bireysel müracaatta verilen ihlal kararlarına uyulmamasıyla verilen zararın yalnızca müracaatçıların haklarından yoksun bırakılmasıyla hudutlu olmadığını söyleyen Arslan, ihlal kararlarının icra edilmemesinin, ferdi müracaat yolunu etkisiz kılabilecek nitelikte “vahim bir olay” olduğunu vurguladı. Lider Arslan, “Aklıselimle hareket ederek ihlal kararlarının tesirli icrası dahil tüm sıkıntılarımızı yalnızca hukuk tabanında kalmak suretiyle çözmek zorundayız.” diye konuştu.