Türkiye’nin birinci astronotu Alper Gezeravcı, Samsun Üniversitesi öğrenci ve akademisyenleriyle canlı yayın ilişkisi gerçekleştirerek, merak edilen soruları yanıtladı.

“Uzayda olmak nasıl bir his?” sorusuna Gezeravcı, şu yanıtı verdi:

“Ay yıldızlı bayrağımızı uzayda taşımak gururuna nail olmak, tanım ötesi bir his. Sizlerin de benim his ve niyetlerime paydaş olduğunuzu bilmek, mutlulukların aileyle paylaşıldığında çoğalması üzere tecrübelerimi daha da kıymetli hale getiriyor. Beni buraya taşıyan ulu bayrağımızın, istasyonda asılı olduğu yerden her geçişimde, iradesi ve kararlılığıyla bu büyük adımı atan devletimizin, milletimize yaşattığı memnunluk, gurur ve heyecanı hissediyor ve ürperiyorum. Hatta yer çekimsiz ortamda olmasam, ayaklarımın yerden kesildiğini söylerdim lakin bu tabirin mevcut ortamda fiziki bir karşılığı yok.”

Gezeravcı, “Türkiye’nin birinci astronotu olmak sana neler hissettiriyor?” sorusu üzerine, “Çok kıymetli ve değerli vazifenin bir kesimi olmaktan ve gelecek kuşaklarımızın hayallerini, gözleriyle görebildikleri gökyüzünün ötesine, uzayın derinliklerine taşıyabilmiş olmaktan son derece memnunum. Benim buradaki varlığımdan çok, ülkemizin buradaki varlığını temsil etmenin sorumluluğu ağır basıyor. Kendimi milletimizin uzaya erişen eli olarak görüyorum. Ben, aslında geri kalanı yerde olan çok büyük bir grubun parçasıyım. Biz grup olarak, siz kıymetli gençlerin ve gelecek jenerasyonların göklere baktığında, Türkiye’nin orada da var olduğunu bilmesi için çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

ISS ile ilgili merak edilenleri ise Gezeravcı, şöyle anlattı:

“Dünya yüzeyinden ortalama 400 kilometre yükseklikte, saniyede yaklaşık 8 kilometre süratle hareket eden bu uzay üssü, düşük yer çekimi ortamında bilimsel deneyler yapılmasına imkan veren bir laboratuvar vazifesi görüyor. Eş vakitli dünyayı gözleyebildiğimiz beşerli yapay bir uydu niteliği de taşıyor. İstasyon yaklaşık bir futbol alanı büyüklüğünde. 74 metreye 110 metrelik ölçüleriyle bu istasyon, insanoğlu tarafından bugüne kadar uzayda inşa edilmiş en büyük yapı. Yükü yaklaşık 420 ton. Burada devletler bilimsel alanda çalışmalar gerçekleştiriliyor. İnsanlığın barışçıl ve iş birliği içinde geleceğini şekillendirdiği bir anıt niteliğinde diyebiliriz.”

UZAYA AHENK EĞİTİMLERİ

ISS’e ahenk sağlayabilmek için hangi basamaklardan geçtiği sorusu üzerine Gezeravcı, “Öncelikle, vazifenin fizyolojik gerekliliklerini karşılamaya yönelik alçak basınç odası ve santrifüj eğitimleri aldık. Akabinde, fırlatmanın gerçekleştirileceği Falcon-9 roketi ve üzerindeki Dragon uzay aracının olağan operasyonuna ve mümkün acil durum senaryolarına yönelik eğitimleri tamamladık. Bu kısım çok değerliydi. Hakikaten, muhtemel acil durum senaryolarının çeşitlendirilebileceği yüzlerce farklı senaryo kombinasyonu mevcuttu. Uzay istasyonunun olağan operasyonu ve acil durum prosedürlerini öğrendik. Kendi misyonumuza mahsus ve gerçekleştireceğimiz bilimsel deneylerin teorik ve sonrasında uygulamalı eğitimlerini, Türk bilim insanlarının da iştirakleriyle kendi ülkemizde tamamladık. Son olarak, vazifenin sonunda dünyaya dönüş sürecinde karşılaşabileceğimiz, suya iniş sonrası acil durum senaryolarını çalıştık. Bu çeşit durumlarda hayatta kalma eğitimleri aldık.” ifadelerini kullandı.

Yer çekimsiz ortamda “bir pozisyonda sabit halde durabilme”nin güç olduğunu lakin “havada uçarcasına hareket ederken kendisini çok rahat hissettiğini” vurgulayan Gezeravcı, “Çelik kanatlarım olmaksızın, bir kuş üzere nitekim hür ve özgür hissediyorum.” dedi.

DÜNYAYA DÖNÜŞ ROTASI

Gezeravcı, vazife sonrası nereye iniş yapacaklarına ait de şu bilgiyi verdi:

“Dragon kapsülü, vazife dönüşü suya iniş yapmak üzere tasarlanmış bir uzay aracı. Planlı inişimiz, Florida eyaletinin doğusundaki Atlas Okyanusu ve batısındaki Meksika Körfezi’nde yer alan toplam 7 potansiyel iniş noktasından birisine olacak. İnişe karar verilen gün ve saate ait fırlatma öncesinde yapılan istatistiki değerlendirmeler yeni bilgiler ışığında gözden geçirilerek karar veriliyor. Meteorolojik bilgiler, dalga yükseklikleri ve bunun üzere iniş planlamasında tesirli olan birçok faktörün, planlanan iniş vaktindeki durumuna nazaran iniş noktasına karar vermek gerekiyor. Tüm bu bahsettiğim ayrıntılar, planlı iniş için geçerli. Bir de plansız inişler var ki bu beklenmeyen durumlarda, acil durum senaryoları devreye giriyor. Bu cins bir durumda, dünya üzerinde meteoroloji ve arama-kurtarma kuralları açısından değerlendirmesi yapılmış, risk faktörleri minimize edilmeye çalışılmış rastgele bir noktaya iniş gerçekleşebilir.”

YER ÇEKİMSİZ ORTAMIN DENEYLERE FAYDASI

ISS’de yaptığı deneyleri pahalandıran Gezeravcı, deney mevzularının gereç bilimi, biyoloji, fizik, tıp ve genetik alanlarında farklı disiplinlerde araştırma konularını içerdiğini bildirdi.

Gezeravcı, “gMetal” deneyinde kimyasal tepkimesiz şartlarda katı parçacıklarla akışkan ortamı ortasında homojen bir karışımın oluşturulmasına yer çekiminin tesirini, radyasyona maruz kalmanın kansere neden olan baskılayıcı hücrelere tesirini, yer çekimsiz ortamdan etkilenen şimdi fonksiyonu keşfedilememiş genler ve bunların bağışıklık sistemiyle bağlantılarını araştırdıklarını anlattı.

MİYOKA deneyinde birinci sefer uzayda uygulanacak bir elektronik kart üretimi teknolojisini test edeceklerini aktaran Gezeravcı, PRANET deneyinde ise propolis hususunun tesirlerini inceleyeceklerini söyledi.

Gezeravcı, tüm bu deneylerden elde edilen dataları dünyaya geri getirerek, bilim beşerlerine teslim edeceğini, kıymetlendirme sonrası Türkiye’nin uzaydaki birinci bilimsel araştırmalarının sonuçlarının elde edileceğini lisana getirdi.

Dünyadaki yer çekiminin biyolojik, fizikî ve kimyasal süreçlere tesirine değinen Gezeravcı, şunları kaydetti:

“Bu etkiyi ortadan kaldırdığımızda, hücrelerin irtibat biçimleri ve hususları oluşturan kristal yapıların oluşumu üzere hassas süreçler de farklılaşıyor. Bilim insanlarının kanser, virüsler, genetik bozukluklar ve kalp hastalığıyla irtibatlı anahtar proteinlerin kristal yapılarını incelemelerini zorlaştırıyor. Halbuki bu istasyondaki mikro yer çekimi ortamında bu kristalleri incelemek, bir tümörün nasıl geliştiğini tahlil etmek ve bununla gayret edecek yeni bir ilaç yapmak için araştırma yapmak mümkün. Münasebetiyle, mikro yer çekimi ortamı, bilimsel araştırmalar için dünyada sahip olmadığımız çok farklı fırsatlar yaratıyor.”

YENİ FOTOĞRAFLAR PAYLAŞACAK

Gezeravcı, “Uzaydan dünyayı izlemek nasıl bir his?” sorusuna yönelik de şu değerlendirmede bulundu:

“Tek sözle mükemmel. Bu imaj, uzay boşluğundaki hayat alanımızın eşsiz pahasını derinden hissetmeme ve bu hoşluğu koruma etmek için elimden geleni yapmam gerektiğini bir sefer daha idrak etmeme vesile oluyor. Gezegenimizi korumak için biz de ülke olarak yeşil ve temiz enerji üretimi projelerine odaklanmalıyız. Buradan uzaya baktığımda Güneş’in sınırsız kaynağını görüyorum. Bu kaynağı dünya üzerinde çok sonlu bir formda kullanabiliyoruz. Gereğince uzaklaştığınızda, tüm dünya sizin yuvanız oluyor. Kentleri, ülkeleri, dağları, okyanusları ve üzerindeyken güya birbirinden farklı ve farklıymış üzere görünen tüm detaylarıyla onun aslında tüm insanlığın yuvası olduğunu fark ediyorsunuz.”