Rusya’da muhalif siyasetçi Aleksey Navalni’nincezaevinde hayatını kaybettiği istikametindeki duyuru sonrası dünya önderlerinden arka arda açıklamalar geliyor.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, muhalif önderin mevt haberinden duyduğu hüzün ve rahatsızlığı tabir etti. Stoltenberg, “Tüm gerçekleri ortaya koymamız gerekiyor ve Rusya (Navalni’nin) vefatına ait tüm önemli soruları yanıtlamalı” sözlerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de Navalni’nin vefatından Rusya’nın sorumlu olduğunu savundu. ABD’li Bakan Münih Güvenlik Konferansı’nda bahse ait, “Ölümü bir Rus hapishanesinde oldu; tek bir adama yönelik saplantı ve endişe Putin’in inşa ettiği sistemin kalbideki zayıflık ve çürümeyi gösteriyor” tabirlerini kullandı.

Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel de Birliğin Navalni’nin trajik vefatından Moskova’yı sorumlu tuttuğunu kaydetti. Toplumsal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, Aleksey Navalni’nin özgürlük ve demokrasi için çaba ettiğini belirten Michel, “Savaşçılar ölür fakat özgürlük için uğraş asla bitmez” diye yazdı.

Scholz: Rusya artık demokrasi değil

Fransa’dan Navalni’nin Rusya’nın baskı sistemine direnişini hayatıyla ödediği istikametinde bir açıklama geldi. Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, Navalni’nin ailesine ve Rus halkına başsağlığı dileklerini ileterek muhalif siyasetçinin bir ceza kolonisinde vefatının Rusya önderi Vladimir Putin rejiminin gerçekliğini hatırlattığını savundu.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Navalni’nin cüretinin bedelini hayatıyla ödediğini belirtti. Rusya’nın Putin idaresi altında “korkunç bir yolda” olduğunu söyleyen Scholz, “Ne yazık ki uzun mühlet evvel yaşanan ve demokrasi tarafında olan olumlu gelişmelerin akabinde artık bir demokrasiden bahsetmek mümkün değil” dedi.

Ukrayna başkanı Volodimir Zelenskiy de Navalni’nin Putin tarafından öldürüldüğünün açık olduğunu ve Rus başkanın kimin öldüğünü umursamadığını, sırf kendi konumunu müdafaa maksadı güttüğünü söyledi.

Aleksey Navalni 2010 yılında Moskova’daki ofisindeFotoğraf: Alexander Zemlianichenko/AP Photo/picture alliance

Peskov: Putin’in bilgisi var

Putin’e karşı muhalefette sembol isimler ortasında yer alan Navalni’nin geçen yıl Aralık ayında nakledildiği kutup bölgesindeki cezaevinin idaresinden yapılan açıklamada, 47 yaşındaki Navalni’nin öldüğü duyurulmuştu. Kelam konusu açıklamada, vefat sebebinin araştırıldığı da aktarılmıştı.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Putin’in Navalni’nin vefatından haberdar olduğunu belirtmekle yetinirken, kelam konusu habere ait öbür bir ayrıntı vermedi. Navalni’nin takımı ise şimdi muhalif önderin vefatına ait şimdi direkt bir teyit alamadıklarını kaydetti.

Putin’e karşı en tesirli muhalif isimlerdendi

2018 Başkanlık seçimlerinde aday olan Navalni, Rusya’nın dört bir yanında kampanya konuşmaları yapmış ve Kremlin’I zora sokan yolsuzluk araştırmaları yayımlamıştı. Putin’e karşı en güçlü muhalif isim haline gelen Navalni, 2020 yılı Ağustos ayında hudut gazıyla zehirlenmiş ve tedavi için Almanya’ya gitmişti. Navalni, 2021 yılında ülkesine dönmeye karar vermiş ve bu kararı muhalif çevrelerden takdir toplamıştı. Navalni ülkesine dönüşü sonrasında 2021 yılı Ocak ayında tutuklanmış ve 2014 yılındaki öteki bir yolsuzluk davasından kalma kurallı tahliye kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 2,5 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı.

Rus muhalif başkan, geçen yıl Ağustos ayında “aşırıcılık” suçlamasıyla 19 yıl daha mahpus cezasına çarptırılmıştı. Navalni’nin nakledildiği ceza kolonisine, çoklukla müebbet mahpus cezasına çarptırılanlar ile çok tehlikeli olarak bedellendirilen mahkumlar gönderiliyordu.

DW, dpa, AFP; Reuters/ SÖ,EC