Türkiye’nin ulusal muharip uçağı KAAN’ın beyni niteliğindeki bilgisayarların da ortalarında olduğu kritik teknolojileri üreten TÜBİTAK, bu defa uçağa radarda görünmezlik özelliği kazandıracak yazılımlar ile hayati vazifedeki hayat takviye ve patlama tedbire sistemlerini üretmek için yerli ve ulusal projelere odaklandı.

Geçen hafta pistten teker keserek “mavi vatan” ile buluşan Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağı KAAN’ı “benzersiz” kılacak sistemler için yeni projeler uygulamaya alınıyor.

KAAN, 21 Şubat’taki birinci uçuşunda 13 dakika havada kalarak, 8 bin fit irtifaya çıkmış ve 230 knot sürate ulaşmıştı.

Uçak, üstün hava hakimiyetini, yeni silahlarla artırılmış havadan havaya muharebe menzilini, yüksek, süpersonik süratte dahili silah yuvalarından hassas ve tam vuruşu, yapay zeka ve heterojen hesaplama takviyesi içeren “Yüksek Başarımlı ve Bütünleşik Aviyonik Sistemi” ile sağlıyor.

TÜBİTAK’ın geliştirdiği sistemlerin de monte edildiği uçağa yeni yazılım ve donanımlar eklenecek.

Merkezi idare bilgisayarı, aviyonik orta yüz üniteleri, deterministik ağ, çok çekirdekli gerçek vakitli işletim sistemi ve orta katmanı yazılımlarının da ortalarında olduğu TÜBİTAK imzalı teknolojiler KAAN’ın birinci uçuşunda kullanıldı.

KAAN’IN BEYNİ TÜBİTAK BİLGEM’DEN

KAAN’ın beyni olarak nitelendirilen bilgisayar sistemi TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi tarafından üretildi. Sistem, planlanan tarihten evvel 2022’de Türk Havacılık Uzay Sanayii AŞ’ye (TUSAŞ) teslim edilmişti.

Aviyonik bilgisayar sistemi, emniyet kritik ve yüksek başarımlı işlemci modülleriyle deterministik ve yüksek süratli irtibat altyapılarına sahip bulunuyor. Motor sistemleri idaresi, uçuş sistemi idaresi üzere kritik hava aracı idare işlevleriyle, vazife (haberleşme, seyrüsefer, AESA radar, elektronik harp, elektro-optik hedefleme ve silah) sistemlerinin data sürece ve idare işlevlerini bu bilgisayar gerçekleştiriyor. Misyon bilgisayarları, pilotun iş yükünü azaltacak ana ve kaska monteli göstergelerin imgelerini de üretiyor.

Çok çekirdekli ulusal gerçek vakitli işletim sistemi, TÜBİTAK BİLGEM tarafından geliştirildi. Sistem, KAAN’ın yüksek hesaplama gereksinimlerini karşılamak için çok çekirdekli hale getirildi ve KAAN’ın birinci uçuşunda ana idare bilgisayarları üzerinde kullanıldı.

TÜBİTAK BİLGEM, KAAN’ın birinci uçuşunda kullanılan, “uçuş denetim ve hava aracı idare bilgisayarları”nı, “merkezi idare bilgisayarları”nı, “görev idare bilgisayarları”nı, “aviyonik orta yüz birimleri”ni, “deterministik ağ”ı, “yüksek süratli ağ”ı, “çok çekirdekli gerçek vakitli işletim sistemi”ni, “ara katman yazılımları”nı geliştirdi. 

“GÖRÜNMEZLİK” İÇİN HASSAS PROJELERE ODAKLANILDI

Ayrıca, TÜBİTAK BİLGEM, KAAN’ın üzerinde bulunan tüm elektronik sistemlerin birbirleriyle uyumluluğunu ölçen ve tahlil eden EMC test sistemini ve KAAN’ın geometrisini belirleyen ve 5. jenerasyon hayalet uçak için radar kesit alanının düşüklüğünü sağlayan “anten test sistemi”ni (NFRTF) de üretti.

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM), KAAN için muharip uçak pilotlarının yüksek fizikî dayanım gerektiren şartlarda temel yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri maksadıyla “yaşam dayanak sistemleri”ni, muharip uçağın değişken durumları göz önüne alınarak yakıt tanklarında patlama ve yakıt kaynamasını önlemek için “patlama tedbire sistemleri”ni geliştirecek.

Kurum ayrıyeten, KAAN’a radarda görünmezlik özelliği kazandırılması için bilhassa kanopinin tasarım süreçlerinde kullanılmak üzere “radar soğurucu çok katmanlı ince sinema yüzey kaplamasının elektromanyetik olarak modellenmesi ve optimizasyonu (RASEM)” yazılımını, KAAN’a ilişkin hava kanalına radarda düşük görünürlük özelliği kazandırılması için, hava kanalı içine yerleştirilecek set dizaynlarını, test ve ölçümlerini, KAAN’ın radarda düşük görünürlük özelliğini sağlamak üzere, uçağa ilişkin radomun frekans seçici özellikte elektromanyetik tasarımı ve optimizasyonu için RASEM-RADOM yazılımını hayata geçiriyor.

MİLLİ FÜZE VE KİTLER DE MONTE EDİLİYOR

KAAN’ın mühimmat entegrasyonu ise TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE) tarafından üretilecek.

Bu kapsamda TÜBİTAK SAGE, SOM A, SOM B1, SOM B2, HGK 82, HGK 83, HGK 84, NEB, GÖKHAN, KGK 82, KGK 83, GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN üzere Türkiye’nin yerli ve ulusal füze ve silah sistemleri ile kitlerini KAAN’a entegre edecek.