The New York Times (NYT) gazetesinin, Ukraynalı ve Amerikalı üst seviye istihbarat görevlilerine dayandırdığı haberinde, iki ülke istihbaratları ortasındaki bağlantının, Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşından yaklaşık 8 yıl öncesine dayandığı vurgulandı.

İki ülke ortasındaki istihbarat işbirliği Rusya-Ukrayna savaşında da devam ederken, haberde Washington’ın ülkedeki işçisini tahliye etmesine rağmen casuslarını bıraktığına dikkati çekti.

Haberde, CIA’nin, uzun yıllardır Ukrayna istihbarat ünitelerine eğitim, ekipman ve istihbarat takviyesinde bulunduğu, 14 bâtın üs kurduğu ve 2022’deki savaşın patlak vermesiyle Ukrayna’nın savunmasına kayda bedel katkı sunduğu kaydedildi.

ABD’NİN UKRAYNA İSTİHBARAT İŞBİRLİĞİ SAVAŞ ÖNCESİNE UZANIYOR

Habere nazaran, CIA ile Ukrayna istihbarat üniteleri ortasındaki yakınlık savaştan yaklaşık 8 yıl öncesine uzanırken, üç farklı ABD lideri devrinde de sürdü.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde uzunca bir müddet Rusya ile yakın görünen Kiev idaresi, 2014’te ABD ile yakınlaşmaya başladı.

CIA, 2016’da Rus istihbaratının şifreleme sistemlerini kırabilmeleri, Rus insansız hava araçlarını ve bağlantı ekipmanlarını ele geçirebilmeleri için Ukraynalı özel komando birliklerini eğitti.

Eğitilen özel komando birliğindeki askerlerden biri olan General Kirilo Budanov, Ağustos 2020’den bu yana Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Ana Müdürlüğünü yönetiyor.

Öte yandan, CIA ayrıyeten Rusya, Avrupa, Küba ve Rusların ağır olarak bulunduğu öteki yerlerde faaliyet gösteren Ukraynalı istihbarat çalışanının eğitilmesine de yardımcı oldu.

CIA casusları, savaş sırasında Rusya’nın saldırmayı planladığı yerler ve kullanacağı silah sistemlerine dair kritik ehemmiyetteki bilgileri Ukrayna ile paylaşırken, devrin iç istihbarat ünitesi Ukrayna Güvenlik Servisinin (SBU) Lideri Ivan Bakanov, “Onlar olmadan Rusya’ya direnmenin ya da yenmenin imkanı olmazdı.” dedi.

Taraflar ortasındaki işbirliğinin devamının taahhüdü olarak CIA yöneticisi William J. Burns ise savaşın başlangıcından bu yana 10 kere Ukrayna’yı ziyaret etti.

CIA BAŞLANGIÇTA UKRAYNA İLE İŞBİRLİĞİNE ÇEKİNCELİ

Ukrayna istihbaratı içinde Sovyetler Birliği periyodundan kalma çok fazla isim olduğunu ve bunların Rusya’ya bilgi aktarabileceğini savunan CIA, ayrıyeten bu işbirliğinin Rusya’nın reaksiyonunu çekebileceği telaşıyla Ukrayna’ya temkinli yaklaştı.

Ancak Ukraynalı istihbaratçılar, Rus denizaltıları ve filolarına dair edindikleri ayrıntılı bâtın bilgileri CIA ile paylaşarak ABD’yi işbirliğine ikna etti. Ukrayna Askeri İstihbarat Lideri General Valeriy Kondratiuk bu duruma dair “Güven için şartları oluşturmamız gerektiğini anlamıştık.” dedi.

İki ülke istihbarat üniteleri ortasındaki bağlantı Şubat 2014’te Kremlin yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç ve istihbarat şefinin ülkeyi terk ederek Rusya’ya kaçmasıyla sonuçlanan şovların akabinde filizlendi.

“Onur Devrimi” olarak bilinen şovların akabinde kurulan Batı yanlısı hükümetin istihbarat yöneticisi Valentyn Nalyvaiçenko, CIA ve MI6’dan istihbaratın tekrar yapılandırılması ve geliştirilmesinde yardım istedi.

Nalyvaiçenko, Mart 2014’te ise Rusya’nın Kırım’ı ilhakı sırasında bölgenin savunulması için CIA’den uydu manzaraları ve istihbarat paylaşımı talep etti.

Kırım merkezli çatışmaların şiddetlenmesiyle periyodun CIA yöneticisi John O. Brennan, Kiev’e yaptığı ziyarette muhataplarına “kendilerinin istediği düzeyde işbirliğine hazır olduklarını” iletti.

Amerikalı bir yetkili, bu işbirliğini “Ukraynalılar bizden balık istediler ve birtakım siyasetler gereği balık veremiyorduk ancak ekipman sağlamaya ve balık tutmayı öğretmeye hazırdık.” tabirlerini kullandı

CIA bu kapsamda 2016’da bâtın bağlantı kanallarını çözebilecek ekipmanlar göndermeye başladı. Rusya sonundaki 12 bâtın üsse bilgi toplama ekipmanları kurulurken, buradaki Ukraynalı casuslara Rus güçlerine karşı ataklar için eğitimler verildi.

CIA’NİN UKRAYNA’YA DAYANAĞI TRUMP DEVRİNDE DE SÜRDÜ

Eski ABD Lideri Donald Trump’ın telaffuzlarının tersine Mike Pompeo yöneticiliğindeki CIA, Ukrayna’ya dayanağını artırarak bölgedeki üsleri destek etti.

Bu periyotta CIA’in işbirliği hedeflerinden biri olarak Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesinin önüne geçilmesi teşebbüsleri öne çıktı.

Zelenskiy’in 2020’de Ukrayna Dış İstihbarat Teşkilatı yöneticiliğine atadığı General Budanov ise bu devirdeki işbirliğine dair “Sadece güçlendi. Sistematik olarak büyüdü. İşbirliği diğer alanlarda gelişti ve daha kapsamlı hale geldi.” şeklinde konuştu.

Öte yandan, CIA’in Rusya’ya karşı yürütülen faaliyetleri yönetim eden “Rusya Evi” dairesi de Hollanda’nın Lahey kentinde İngiltere ve Almanya başta olmak üzere kimi Batılı ülkelerle Ukraynalı istihbaratçıları bir ortaya getirerek işbirliğini geliştirdi.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞIYLA CIA’NİN TAKVİYESİ ARTTI

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla ABD Lideri Joe Biden idaresi istihbarat takımlarına Ukrayna’nın Rusya’ya karşı hücumlarında takviye sağlanması talimatı verdi.

Bu kapsamda CIA, Rusya’nın Ukraynalı başkanlara yönelik suikast planlarına dair bilgi paylaştı.

CIA ayrıyeten savaşın başlamasının çabucak akabinde Ukraynalılara takviye için çok sayıda yeni casus gönderirken, Amerikalı bir yetkili “Tetiği mi çekiyorlar? Hayır. Amaç tespitine yardım mı ediyorlar? Evet.” dedi.

Öte yandan Temmuz 2022’de Ukrayna güçleri İngiliz istihbaratı MI6’nın sağladığı gerçek vakitli uydu imajlarla Dnipro Irmağı’nı geçmeye çalışan Rus konvoyunu vurdu.

Üst seviye istihbarat yetkilisi General Serhii Dvoretskiy ayrıyeten halihazırda sığınaklarda Alman imali uçaksavarların Rusya’nın akınlarına karşı savunma durumunda olduğunu söz etti.

Ayrıca CIA şefi Burns’ün Kiev’e yaptığı geçen haftaki ziyarete dair bir CIA yetkilisi, “Yıllar boyunca Ukrayna’ya açıkça bağlılığımızı gösterdik ve bu ziyaret bunun devam edeceğinin başka bir güçlü işaretidir.” diye konuştu.