Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu’nda iştirakçilere hitap etti. Gündeme ait açıklamalarda bulunan Erdoğan konuşmasında, Gazze’de katliam yapan İsrail’e yansısını bir sefer daha lisana getirdi.

Erdoğan, konuşmasında şunları kaydetti;

“Antalya Diplomasi Forumu’nun 3’üncü buluşması münasebetiyle sizlerle bir arada olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bilindiği üzere 6 Şubat 2023’te yaşadığımız asrın felaketi nedeniyle forumumuzu geçtiğimiz yıl iptal etmek durumunda kalmıştık. Ülkemizin 11 vilayetini ve 14 milyon vatandaşımızı etkileyen 53 binden fazla canımızı yitirdiğimiz sarsıntı felaketinin yaralarını süratle sarıyoruz. Bu şiddetli süreçte dost ve kardeş ülkelerden gördüğümüz maddi manevi dayanağı burada bilhassa söz etmek isterim. Dünyanın neresinde olursa olsun acımızı yürekten paylaşan dayanışma ve dayanaklarını esirgemeyen dostlarımıza bir defa daha ülkem ve milletim ismine şükranlarımı sunuyorum.

Anadolu’nun manevi mimarlarından Hz. Mevlana’nın çağları aşan şu kelamının hikmetine bir defa daha şahitlik ettik; Ümitsizliğin arkasında birçok ümitler vardır. Karanlığın gerisinde birçok güneşler vardır. Millet olarak dayanaklarıyla, dualarıyla, katkılarıyla en sıkıntı günümüzde bizlere umut aşılayan dostlarımızın kadirşinaslığını asla unutmayacağız. Rabbim ülkemiz ve milletimizle birlikte tüm insanlığı bu cins olağan afetlerden korusun diyorum. Sarsıntılarda vefat eden kardeşlerimizi bir sefer daha rahmetle yad ediyorum.

İŞ İNSANLARINDAN AKADEMİSYENLERE YAKLAŞIK 4 BİN İŞTİRAKÇİ TIPKI ÇATI ALTINDA OLACAK

Turizmin başşehri Antalya’mız forum ile birlikte global diplomasinin kalbinin attığı merkezlerden biri haline geliyor. Bugünkü toplantımızın etkileyici iştirak seviyesi bu tespitimizin ne kadar gerçek olduğunu gösteriyor. Üç gün boyunca, günümüz başkanlarından geleceğin önderlerine, iş insanlarından akademisyenlere yaklaşık 4 bin civarında iştirakçi, burada tıpkı çatı altında bir ortaya gelecek. Yapılacak fikir teatilerinin ve tartışmaların bizleri doğruya, güzele, adalete ve gerçekliğe bir adım daha yaklaştıracağına inanıyorum. Forumumuzun bu yılki temasını “Krizler Devrinde Diplomasiyi Öne Çıkarmak” olarak belirledik. Global siyasetin kaotik durumuna şöyle bir göz attığımızda, Forumun temasının ne kadar isabetli seçildiği anlaşılacaktır.

İnsanlık olarak nitekim sancılı, külfetli ve biteviye krizlerin yaşandığı bir periyottan geçiyoruz. Yalnızca dış siyasette değil; üretim, bağlantı, idare, sanat, ticaret ve teknoloji üzere pek çok alanda ezberler bozuluyor. Gönül ister ki; bu değişim insanlığın aktüel sıkıntılarına tahlil getirsin; açlığa, yoksulluğa, geri kalmışlığa deva olsun. Maalesef bu mevzuda ümitvar konuşamıyoruz.

“21. YÜZYIL GİDEREK ‘BUHRANLAR ÇAĞI’NA DÖNÜŞMEKTE”

Ülkeler ortasındaki gelir adaletsizliği katlanarak artıyor. Savaşlar, eskisinden çok daha kanlı ve yıkıcı geçiyor. Sömürgecilik, yeni usullerle, ne yazık ki, devam ettiriliyor. Karşı karşıya olduğumuz gerçeklik şudur: Refah, huzur, barış ve özgürlük asrı olmasını umduğumuz 21’inci yüzyıl; beklentilerin tam bilakis giderek bir “buhranlar çağına” dönüşmektedir. Herkesin lisanına pelesenk ettiği “kural temelli memleketler arası düzen”, manasını ve yükünü kaybetmekte, bir slogandan öteye geçememektedir. Dayanışma, adalet ve itimat üzere temel kavramlardan mahrum olan cari memleketler arası sistem ise taban mesuliyetlerini bile yerine getiremiyor.

“DEAŞ İLE GÖĞÜS GÖĞÜSE UĞRAŞ EDEN YEGANE NATO ÜLKESİYİZ”

Tüm bunları, olayların uzağında bir ülkenin başkanı olarak söylemiyorum. Türkiye, gerek coğrafik pozisyonu, gerek beşeri ve kültürel bağları, gerekse beynelmilel ilgileri prestijiyle krizlerden en çok etkilenen ülkelerden biridir. İnsanlığın gündemini meşgul eden çatışmaların, tansiyonların, savaşların, risklerin kahir ekseriyeti bizim yakın coğrafyamızda yaşanıyor. Örneğin, pek çok ülkenin son 5-10 yılda yüzleştiği terör tehdidiyle biz tam 40 yıldır gayret ediyoruz. DEAŞ’la alanda göğüs göğüse uğraş edip bu örgütü bozguna uğratan yegâne NATO müttefikiyiz. Yükselen İslam düşmanlığının amaç aldığı toplum kesitlerinin başında bizim yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız geliyor. Son periyotta protesto hareketi kılıfı altında Avrupa’da kutsal kitabımız Kur’an’ı Kerim’e yönelik yapılan hücumların birçok, Türk Büyükelçiliklerinin önünde gerçekleştirildi. Türkiye ve Avrupalı Türkler bu süreçte bilhassa provoke edilmek istendi.

Düzensiz göç sorununda esasen 12 yıldır önemli baskı altındayız. Çatışmalardan ve terör örgütlerinin baskılarından kaçan yaklaşık 4 milyon sığınmacıya mesken sahipliği yapıyoruz. İnsanlığın yüzleştiği bir öbür kıymetli sorun olan iklim değişikliği konusunda da durum farklı değildir. Akdeniz çanağında olmamız hasebiyle iklim değişikliğinin aksi tesirlerine her geçen yıl daha fazla maruz kalıyoruz. Bu listeyi daha da uzatmak mümkündür.

“TÜRKİYE’NİN HİÇBİR HADİSEYİ UZAKTAN SEYRETME LÜKSÜ YOKTUR”

Türkiye’nin hiçbir hadiseyi uzaktan seyretme yahut görmezden gelme lüksü yoktur. Sorumluluk sahibi bir ülke olarak; yanlışsız bildiklerimizi hamasetle söylemek, hem kendi insanımıza, hem de tüm insanlığa karşı vazifemizdir. Hakikati konuşanların seslerinin kısıldığı günümüzde bu türlü bir misyonun zorluklarının elbet farkındayız. Lakin buna karşın acı da olsa, birileri için rahatsız edici de olsa, gerçekleri dillendirmeye devam edeceğiz. Forum boyunca ortaya konacak fikirlerin, bizlere bu uğraşımızda katkı sunacağına inanıyorum.

Karşı karşıya olduğumuz jeopolitik riskleri yönetmek için her zamankinden daha faal, çok taraflı, dikkatli ve serinkanlı bir siyaset izliyoruz. Teşebbüsçü, insanı ve diplomasiyi öne çıkaran dış siyasetimizin temelinde kadim değerlerimizle çıkarlarımızın uyumlu birlikteliği vardır. Prensiplerimizden taviz vermeden, ülkemizin menfaatlerini her alanda güçlü bir biçimde savunmanın uğraşındayız.

Yakın periyotta yaşadığımız hadiseler ve deneyimler bize şunu öğretti: Diplomasi, krizlerin barışçıl tahlilinde elimizdeki en büyük araçtır. Kâfi ki; diplomasiye baht tanıyalım, alan açalım. Kâfi ki, maksimalist gayeler peşinde koşmayalım. Her vakit söylediğimiz üzere; sıkılı yumruklarla musafaha olmaz. Hüsnüniyet, irade ve kararlılığın olduğu her yerde, diplomasi ve diyalogla uzaklık almak pekâlâ mümkündür. Elbette tüm bunları dillendirirken, gerçeklerden kopuk bir romantizmden bahsetmiyorum. Tarih boyunca olduğu üzere bugün de, jeopolitik rekabetin kıran kırana geçtiği bir coğrafyada yer aldığımızı asla unutmuyoruz.

“SAHADA VARLIK GÖSTERMEDEN MASADA KAZANIM ELDE EDİLEMEZ”

İçeride güçlü olmadan, dışarıda güçlü olunamayacağını, alanda varlık göstermeden masada kazanım elde edilemeyeceğini de çok yeterli biliyoruz. Hakikaten bu hakikatleri göz önüne alarak, son 21 yılda iktisattan ticarete, savunmadan ihracata her alanda büyük atılımlar gerçekleştirdik. Diklenmeden dik durabilmek için, ulusal onurumuzu, bekamızı, milletimizin hak ve hukukunu koruyabilmek için her türlü adımı attık.

Ekonomide ülkemizi yılda ortalama yüzde 5,5 oranında büyüttük. Ulusal gelirimizi 238 milyar dolardan, tam 5 kat artışla, 1 trilyon 118 milyar dolara yükselttik. Ülkemizi satın alma paritesine nazaran ulusal gelir sıralamasında dünyada 11’inci sıraya çıkarttık. İhracatı 36 milyar dolardan 256 milyar dolara, turizm gelirlerimizi 13 milyar dolardan yaklaşık 54,5 milyar dolara getirdik. En stratejik alanlardan biri olan savunma sanayiinde yerli ve ulusal üretimin hissesini yüzde 20’lerden bugünkü yüzde 80’ler düzeyine ulaştırdık. Silahlı-Silahsız İnsansız Hava Araçları teknolojisinde Türkiye’nin yazdığı muvaffakiyet öyküsü herkesin malumudur.

“KAAN İLE FARKLI BİR LİGE YÜKSELDİK”

Geçtiğimiz hafta 5’inci jenerasyon savaş uçağımız KAAN’ın da birinci uçuşunu muvaffakiyetle yapmasıyla, artık bu alanda farklı bir lige yükseldik. Dışişlerinde 163 olan temsilcilik sayımız, bugün prestijiyle 261’e çıktı. Dünyanın en geniş diplomasi ağına sahip üçüncü ülkesiyiz. Böylelikle ülkemizi her alanda yakından takip edilen; kelamı, duruşu ve hali dikkate alınan, krizlerin ve çatışmaların tahlilinde anahtar rol üstlenen bir pozisyona getirmeyi başardık. Bugün büyük bir gururla tabir etmek isterim ki Türkiye; Hem Batı’yla, hem Doğu’yla kazan-kazan temelinde münasebetler kurabilen… Ukrayna-Rusya ortasındaki savaşta hakkaniyetli bir tavır benimseyen… Avrupa Birliği’yle Gümrük Birliği içinde olup, dünyanın dört bir yanıyla güçlü ticari ilgiler geliştirebilen… Hiçbir ayrım yapmadan mazluma, mağdura ve muhtaçlık sahibine el uzatan… Bekası tehlikeye girdiğinde alanda her türlü önlemi hızla alabilen… Kısacası her alanda güçlü, dirayetli, vicdanlı “müessir bir aktör” olarak öne çıkmaktadır. İnşallah önümüzdeki periyotta de hakkı haykırmaya, adaleti savunmaya, tüm dünyada dostlarımızın sayısını artırmaya devam edeceğiz.

“KURAL TEMELLİ MİLLETLERARASI NİZAMIN İFLAS BAYRAĞINI ASIL ÇEKTİĞİ YER GAZZE”

Suriye, Yemen, Libya ve son olarak Ukrayna’daki çatışmalar, bize mevcut global sistemin fonksiyonunu büsbütün kaybettiğini göstermiştir. Ülkemizin gönül coğrafyasında patlak veren bu krizlerde Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu başta olmak üzere, memleketler arası kurum ve kuruluşlar; kanı, gözyaşını ve yıkımı durduracak adımları atamadılar. Üçüncü yılına giren Ukrayna krizinde, Antalya’daki buluşmayla başlayan, İstanbul Süreci’yle bir üst düzeye çıkan barış umutları, maalesef, gerekli dayanak verilmediği için âkim kaldı. On binlerce insanın hayatını kurtaracak, yaşanan acının, yıkımın önüne geçecek tarihi bir fırsat heba edildi, daha doğrusu sabote edildi. Lakin kural temelli milletlerarası tertibin iflas bayrağını asıl çektiği yer, Gazze olmuştur.

7 Ekim’den bu yana Gazze’de yaşanan barbarlığı ve katliamları, hepimiz içimiz kanayarak takip ediyoruz. İsrail’in, sivil yerleşim yerlerini amaç alan kasıtlı taarruzları sonucunda bugüne kadar birçok çocuk ve bayan 30 bin Gazzeli şehit edildi, 70 binden fazla Filistinli yaralandı ve 1,9 milyon insan konutlarından göçe zorlandı. Burada bir hususu çok açık ve net söz etmek isterim: Gazze’de yalnızca çocuklar, bayanlar ve siviller canice katledilmedi… Tıpkı vakitte milyarlarca insanın milletlerarası sisteme, adalete ve hukuka dair inancı da yok edildi. Kelam konusu İsrail olunca; İnsan hakları üniversal beyannamesinin… Misyonu global barışı temin olan Birleşmiş Millet Güvenlik Kurulu’nun… Avrupa Birliği’nin daima hak ve hukuktan bahseden kurumlarının… Tarafsızlıktan dem vuran milletlerarası basın-yayın organlarının… Hâsılı yıllardır bize örnek gösterilen, güvenmemiz, prestij etmemiz gerektiği söylenen yapıların ne kadar aciz ve fonksiyonsuz olduğunu daima birlikte gördük.

Gazze’de yaşananlar katiyetle bir savaş değildir; bir soykırım teşebbüsüdür. Zira savaşın bile uyulması gereken bir ahlâkı, adabı ve hukuku vardır. Ana kucağındaki yavruları açlığa ve susuzluğa mahkûm eden; hastaneleri, kiliseleri, mescitleri, okulları, üniversiteleri, mülteci kamplarını, ambulansları bombalayan bir barbarlıktan bahsediyoruz.

“İNSANLIK OLARAK 6 YAŞINDAKİ BİR KIZ ÇOCUĞUNUN HAYATINI KURTARMAYI BAŞARAMADIK”

Ailesiyle inançlı bir yer ararken araçları İsrail güçleri tarafından vurulan ve tüm ailesini kaybeden 6 yaşındaki Hind Receb’in trajik öyküsü, aslında Gazze’de öldürülen 15 bine yakın suçsuz çocuğun da öyküsüdür. İnsanlık olarak “Beni almaya gelecek misiniz? Korkuyorum” diyen 6 yaşındaki bir kız çocuğunun hayatını, 12 gün boyunca kurtarmayı başaramadık. Maalesef, Hind’le birlikte öteki Gazzeli çocuklara karşı sorumluluklarımızı tam manâsıyla yerine getiremedik. Hücumların birinci gününden itibaren ortaya koyduğumuz gayretlere…

Bölgeye gönderdiğimiz 37 bin tona varan insani yardımlara… Global ölçekte yürüttüğümüz tüm diplomatik temaslara… Refakatçileri dâhil 900’den fazla Gazzeli hastayı ülkemize getirmemize karşın, bunun mahcubiyetini iç dünyamızda hala yaşıyoruz. Memleketler arası Adalet Divanı’nın İsrail’in soykırımı önlemesi tarafında aldığı ihtiyati önlem kararı apaçık ortadayken, Netanyahu idaresi işgal, yıkım ve katliam siyasetlerini pervasızca sürdürebiliyor. İsrail’e birinci günden beri şartsız dayanak veren Batılı güçler ise “tazıya tut, tavşana kaç” diyen ikiyüzlü siyasetleriyle dökülen kana ortak oluyor. Kelamlar aksiyonla desteklenmedikçe, ne Filistin‘deki zulmü durdurmak, ne de memleketler arası sisteme itimadı yine inşa etmek mümkündür.

“GARANTÖRLÜĞÜ DE İÇERECEK BİÇİMDE SORUMLULUK ALMAYA HAZIRIZ”

Uluslararası toplum, Filistin halkına olan borcunu, lakin Filistin devletinin kurulmasıyla ödeyebilir. Bunun için 1967 sonları temelinde başşehri Doğu Kudüs olan, bağımsız, hâkim ve coğrafik bütünlüğü haiz Filistin Devleti’nin teşekkülü kuraldır. Bu amaçla, garantörlüğü de içerecek biçimde sorumluluk almaya hazır olduğumuzu belirttik. Gelecekte de Filistinli kardeşlerimize gereken takviyesi verecek, Gazze’nin yine toparlanmasına da elimizden gelen katkıyı sağlayacağız.

Buradan bir defa daha memleketler arası toplumu Gazze’ye ve Filistin davasına sahip çıkmaya davet ediyorum. Dünyanın bir yanında çabucak her hafta meydanları dolduran, zulmü lanetleyen, tüm baskılara karşın gerçekleri hamasetle lisana getiren Filistin dostlarına şükranlarımı sunuyorum. Forumumuzun, bir daha emsal katliamların yaşanmaması için neler yapabileceğimiz noktasında verimli tartışmalara vesile olmasını diliyorum.

“TÜRK DÜNYASI’NIN BİRLİKTE GÜÇLÜ KILINMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALARIMIZ SÜRÜYOR”

Dünya genelinde tesirli olan aksiliklere karşın, Türkiye Yüzyılı gayelerimiz doğrultusunda kararlılıkla ilerliyoruz. Balkanları bölgesel sahiplenme ve işbirliği temelinde, barış, istikrar ve refahın hâkim olduğu bir coğrafya olarak görüyoruz. Kıbrıs Türk Halkı’nın müktesep hakları olan hâkim eşitliğinin ve eşit memleketler arası statüsünün tescili için gayretlerimizi ağırlaştırdık. Orta Asya’daki kardeşlerimizle iktisattan güce, eğitimden kültüre, ulaşımdan savunma sanayiine işbirliğimiz güçleniyor. Türk Devletleri Teşkilatımız aracılığıyla Türk Dünyası’nın birlikte daha güçlü kılınmasına yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Karabağ’ın 30 yıllık işgalinin sona ermesiyle Ermenistan’la başlattığımız olağanlaşma sürecini, Azerbaycan’la yakın eşgüdüm içerisinde yürütmeye devam edeceğiz.

Köklü bağlarımızın olduğu Afrika kıtasıyla ve Latin Amerika ülkeleriyle işbirliğimizi karşılıklı hürmet temelinde inşallah daha da ilerleteceğiz. “Dünya beşten büyüktür” ve “Daha adil bir dünya mümkün” şiarlarıyla çalışmaktan geri durmayacağız. Bu niyetlerle sözlerime son verirken Antalya Diplomasi Forumu’nu teşrifiniz için bir sefer daha sizlere teşekkür ediyorum. Dışişleri Bakanımızın şahsında tüm Bakanlık mensuplarımızı ve Forumun muvaffakiyetle icra edilmesinde emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Bizlere yine mesken sahipliği yapan hoş ilimiz Antalya’nın tüm sakinlerine teşekkür ediyorum.”