Almanya’da koalisyon hükümeti, bir defaya mahsus güç ve yakıt yardımı ile 18 yaşına basan gençlere kültür kartı dayanağından sonra üniversitelilere başlangıç yardımı verilmesi için de kolları sıvadı. Üniversiteye yeni başlayan dar gelirli gençlere bir keze mahsus maddi yardımı da kapsayan ıslahat taslağı kabineden geçti.

Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan üçlü koalisyonun Eğitim Bakanı Bettina Stark-Watzinger, Çarşamba günü kabineden geçen ıslahat paketinin tanıtımı sırasında yaptığı açıklamada, “Üniversite eğitimi ebeveynlerin gelirine bağlı olmamalıdır” diye konuştu. Kabinede kabul edilen yasa taslağının Federal Meclis’te görüşülmesi sırasında ayrıntılarında değişiklikler yapılmasının da olası olduğu belirtiliyor.

Paketteki en dikkat cazip değişiklik, dar gelirli öğrencilere bin euroluk bir “üniversiteye başlama yardımı” öngörmesi. Federal hükümet, kabul edilen eğitim teşvik ıslahatı ile yüksek okula başlayan ve ailesi çocuk parası yahut kira yardımı üzere kimi toplumsal yardımlardan da faydalanmak durumunda olan 25 yaş altı bütün gençlerin bu yeni yardımdan tek sefere mahsus faydalanmasını amaçlıyor. Hükümetin yaptırdığı hesaplara nazaran yılda yaklaşık 15 bin dar gelirli öğrenci kelam konusu üniversiteye başlama yardımından yararlanacak. Geçen yıl üniversiteye başlayan genç sayısı ise 480 bin olarak açıklandı.

Dar gelirli ailelerin çocuklarına bin euro destek

Bin euro bedelindeki yardım ile dar gelirli ailelerden gelen öğrencilerin üniversiteye başlarken laptop, kitap üzere gereksinimlerini temin etmeleri ve tahsil görecekleri kente taşınmayla da doğan maddi yükün hafifletililmesi amaçlanıyor.

Kabineden geçen ıslahatta, öğrencilere Federal Eğitim Teşvik Yasası (Bafög) çerçevesinde sağlanan aylık tahsil kredisinde ise birinci etapta bir artış öngörülmüyor. Son yıllarda yükselen enflasyon ve artan ömür sarfiyatlarına rağmen tahsil kredisinin artırılmamasına, sendikalar, dernekler, öğrenci temsilcilikleri ve muhalefetin yanı sıra, koalisyon içinden de tenkitler geldi.

Hükümet ortağı SPD ve Yeşiller partili milletvekilleri, Almanya’da artan kiralara ve enflasyona dikkat çekerek tahsil kredisi ölçüsünde da artış yapılması gerektiğini savunuyor. Lakin Maliye Bakanlığı’nı elinde tutan koalisyonun küçük ortağı FDP, toplumsal yardımlardaki artışa karşı çıkıyor.

Almanya’da bilhassa büyük kentlerde öğrencilerin en büyük sorunu barınma. Bonn’daki öğrenciler konut ilanlarına bakarken. Fotoğraf: Ute Grabowsky/photothek/IMAGO

Reformu “çok az ve çok geç” olarak nitelendiren muhalefet de öngörülen yardım oranlarının “öğrencilerin ömürlerinin gerçekliklerine göre” uygun düzenlenmesini talep etti.

Sosyal adalet ve fırsat eşitliğine yönelik çalışmalar yürüten Almanya Parite Refah Derneği, ülkedeki öğrenciler ortasında var olan yoksulluk düzeyine dikkat çekerek tahsil kredisinin 800 euro, ilaveten barınma masrafı formunda güncellenmesini talep etti. 2 bin mahallî temsilciğili bulunan bir başka yardımlaşma birliği SoVDK da “öğrencileri ebeveynlerinden finansal olarak bağımsız kılacak” bir takviye verilmesi davetinde bulundu. Derneğin İdare Konseyi Lideri Michaela Engelmeier, Funke Medya Grubu‘na yaptığı açıklamada, 452 euroluk temel ihtiyaç ölçüsünün minimum geçim seviyesini bile sağlamadığını ve birçok yerde barınma için öngörülen 360 euronun oda kiralamak için bile kâfi olmadığını söyledi.

Eğitim ve Bilim Sendikası (GEW) ise, hükümeti öğrencileri sıfır artışla başından savmakla suçlayarak, Federal Meclis’i tasarıyı kapsamlı biçimde gözden geçirmeye çağırdı.

Yarısı gençlere “hediye”

Federal Eğitim Teşvik Yasası (Bafög) çerçevesinde öğrencilere verilen aylık tahsil kredisi son olarak 2022/2023 öğretim yılında yüzde 5,75’lik oranında artırıldı. Uygulamaya nazaran, üniversiteye giden ve ailesinin yanında yaşayanlar için ayda 452 euro temel ihtiyaç fiyatı, ilaveten 59 euro barınma fiyatı biçiminde öngörülen kredi ölçüsü, kendi meskeninde yaşayanlar için 452 euro artı 360 euro barınma masrafı olarak veriliyor. Lakin verilecek kredi ölçüsü; öğrencinin mal varlığı, gelir seviyesi, ebeveynlerin ve eşlerin geliri dikkate alınarak ferdî olarak hesaplanıyor.

Almanya’da tahsil kredisi alan genclerin sayısı son yıllarda düşüş kaydetti. Federal İstatistik Dairesi’nin datalarına nazaran 2022 yılında 630 bin öğrenci tahsil kredisi aldı. On yıl evvel bu sayı 979 bin olarak açıklanmıştı.

1971’de yürürlüğe girdiğinden bu yana tekraren reforme edilen Bafög, 1990 yılından bu yana öğrencilerin aldıkları kredinin yarısını geri ödemesini öngörüyor. Öteki yarısı ise gençlere “hediye” ediliyor. Öğrencinin mezuniyetinden yaklaşık beş yıl sonra ödenmeye başlanıyor ve en fazla 20 yılda da tamamlanması gerekiyor.

Esneklik yarıyılı

Federal Eğitim Teşvik Maddesi’ndeki (Bafög) ıslahatta yer alan bir başka düzenleme de “esneklik yarıyılı”. Öğrenciler, üniversite eğitimlerini bir devir uzatmak zorunda kalacaksa üzerindeki baskıyı azaltmak ve gencin bitirme tezine odaklanmasını sağlamak hedefiyle uzatılan o sömestr için de tahsil kredisi hakkı sürecek. Ayrıyeten tahsil kredisi hakkı etkilenmeden kısım değiştirmesi de kolaylaşacak.

1971’de yürürlüğe girdiğinden bu yana tekraren reforme edilen düzenleme, 1990 yılından bu yana öğrencilerin aldıkları kredinin yarısını geri ödemesini öngörüyor. Öbür yarısı ise “hediye” olarak niteleniyor. Öğrencinin mezuniyetinden yaklaşık beş yıl sonra ödenmeye başlanması ve en fazla 20 yılda tamamlanması gerekiyor.

dpa, KNA / SÖ,ETO