Fransa uçak satışlarıyla ikinciliğe yükselirken Rusya ise satışlarda keskin bir düşüş yaşadı. Türkiye, yüzde 1,6 ihracat oranıyla dünyada 11. sırada.

ABD Dışişleri Bakanlığı, 3. yılına giren Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle global silah ticaretinin büyüdüğü bir periyotta, ABD askeri teçhizatının yabancı hükümetlere satışının 2023 yılında yüzde 16 artarak 238 milyar dolara yükseldiğini duyurdu.

Satışların, artan global istikrarsızlık ortamında yükseleceği kestirim ediliyor.

Dışişleri Bakanlığı, silah satışları ve transferlerinin “bölgesel ve global güvenlik açısından uzun vadeli potansiyel tesirleri olan kıymetli ABD dış siyaset araçları” olarak görüldüğünü belirtti.

Yabancı hükümetler ABD şirketlerinden iki yolla silah satın alabiliyor: Şirketlerle direkt müzakere yahut bir hükümetin başşehir Washington’da Savunma Bakanlığı yetkilisiyle temasa geçmesinin ardından başlayan askeri satışlar. Her ikisi de ABD hükümetinin onayını gerektiriyor.

ABD şirketlerinin direkt askeri satışları 2022 mali yılındaki 153,6 milyar dolardan 2023 mali yılında 157,5 milyar dolara yükselirken, ABD hükümeti aracılığıyla düzenlenen satışlar evvelki yılki 51,9 milyar dolardan 2023’te 80,9 milyar dolara yükseldi.

FRANSA’NIN İKİ KATI

Yıllık rapora nazaran ABD’nin yurtdışındaki silah satışları, ikinci sıradaki Fransa’nın üç katına ulaşırken, Stockholm Milletlerarası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayınlanan en son bilgilere nazaran, Çin’in askeri maksatlarına ait telaşlar de ABD’nin Asya’daki ortaklarına ve müttefiklerine yaptığı satışları artırıyor.

Silah ihracatında ABD’ye rakip olan Rusya üçüncü sıraya gerilerken, Fransa sıralamada ikinci sıraya yükseldi. Çin dördüncü, Almanya beşinci oldu. Listedeki birinci beş ülke, tüm silah ihracatının %75’ini oluşturuyor.

ABD, 107 ülkeye silah gönderdi. Bu sayı, kendisinden sonraki en büyük iki ihracatçının toplamından daha fazla.

ABD, Türkiye’ye 40 adet yeni F-16 ve halihazırda elinde bulunan 79 adedinin de yenilenmesi paket muahedesine onay vermişti.

Son yıllarda olduğu üzere, ABD’nin silah ihracatının yüzde 38 ile en büyük hissesi Orta Doğu’daki ülkelere gitti. Yüzde 28’i ise Avrupa ülkelerine yapıldı.

ABD, 25 yılın akabinde birinci sefer Asya ve Okyanusya’nın en büyük silah tedarikçisi oldu. Bu da Washington’un Çin’in Tayvan ve genel olarak bölgeye yönelik siyasetleri konusunda artan tasasını yansıtıyor.

Rapora nazaran son beş yılda ABD’nin Japonya’ya silah ihracatı yüzde 161 arttı.

Hindistan, Suudi Arabistan ve Katar birinci üç silah ithalatçısı oldu.

RUSYA’NIN BÜYÜK KAYBI

Rusya-Ukrayna Savaşı, Moskova’nın savunma ihracatını sekteye uğrattı. Rusya’nın ihracat hacmi 2022’den geçen yıla nazaran yüzde 52 düştü.

2019’da 31 ülkeye büyük silah satan Rusya, üretim kapasitesini kendi kuvvetlerine ayırması nedeniyle geçtiğimiz yıl yalnızca 12 ülkeye silah ihracatı yaptı.

Rakamlara nazaran son iki yılda Ukrayna dünyanın dördüncü büyük silah ithalatçısı oldu ve 30’dan fazla ülkeden büyük silah transferleri yaptı.

Çin’in silah ihracatı ve ithalatı azaldı. Global silah ihracatının yaklaşık yüzde 6’sını gerçekleştiren Çin, 40 ülkeye büyük silah gönderdi, fakat bu ihracatın yüzde 61’i yalnızca Pakistan’a gitti.

Rakamlar, Fransa’nın birinci sefer dünyanın ikinci büyük silah ihracatçısı olduğunu gösteriyor. Rafale savaş uçaklarının çoğunlukla ABD’ye yahut Rusya’ya bağımlılıktan kaçınmaya çalışan Orta Doğu ile Güney ve Güneydoğu Asya ülkelerine transferlerindeki keskin artış nedeniyle ihracatı neredeyse iki katına çıktı.

Fransa, Yunanistan’a da Rafale uçakları satışı gerçekleştirmişti.