Türk hükümeti, 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak mahallî seçimleri yerinde gözlemlemesi için Avrupa Kurulu’na resmi davet gönderdi. Avrupa Kurulu Mahallî ve Bölgesel İdareler Kongresi (YBYK) heyeti bu hedefle 29 Mart-1 Nisan tarihleri ortasında Türkiye’de olacak.

Avrupa Kurulu kaynakları tarafından DW Türkçe’ye verilen bilgiye nazaran, seçimleri gözlemlemek üzere Türkiye’ye gidecek heyette 16 Avrupa ülkesinden YBYK üyesi 20 lokal yönetici olacak. Heyette mahallî yöneticilere ek olarak bir seçim müşahede uzmanı ve YBYK sekreteryasından altı kişilik teknik bir takım yer alacak.

Seçim müşahede misyonuna YBYK’nın Türkiye raportörü İsviçreli David Eray başkanlık edecek. Eray hâlihazırda İsviçre’nin Jura kantonu Etraf Bakanlığı misyonunu yürütüyor. Misyonun lider yardımcılığı misyonunu ise YBYK’nın öbür Türkiye raportörü Sloven üye Vladimir Prebilic üstlenecek. Prebilic birebir vakitte Slovenya’da Kocevje kentinin belediye lideri.

YBYK seçim müşahede misyonu, seçim günü 12 grup halinde Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Mersin, Diyarbakır, Erzurum, Konya, Gaziantep ve Kahramanmaraş kentlerine dağılacak. Bu kentlerde gün uzunluğu değişik seçim ofislerini ziyaret edecek.

Gözlem heyetinin Türkiye temasları

Avrupa heyeti seçimlerden evvel 29 Mart Cuma günü Ankara’da YBYK Türk heyeti üyeleriyle bir ortaya gelecek. Türkiye 306 asıl ve 306 yedek üyeden oluşan YBYK’da toplam 36 (18 asıl, 18 yedek) belediye lider ve vilayet genel meclis üyesiyle temsil ediliyor.

Avrupa heyeti birebir gün Ankara’da Yüksek Seçim Heyeti, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı yetkilileriyle de görüşecek. Heyetin 30 Mart Cumartesi günü Ankara’da Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş, İstanbul’da ise Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ile görüşmesi gündemde. Tıpkı gün Anadolu’nun değişik kentlerine dağılacak kimi heyet üyelerinin de gittikleri kentlerin belediye liderleriyle görüşmeleri planlanıyor. Heyet Ankara ve İstanbul temasları kapsamında ulusal ve milletlerarası sivil toplum kuruluşları ve medya temsilcileriyle de buluşacak.

Seçim müşahede misyonunun birinci tespitleri heyete başkanlık eden İsviçreli lokal yönetici David Eray tarafından 1 Nisan Pazartesi günü Ankara’da düzenlenecek basın toplantısıyla açıklanacak. YBYK daha sonra seçimlere ait kapsamlı bir müşahede raporu hazırlayacak. Bu raporun Haziran ayından evvel açıklanması beklenmiyor.

YBYK son olarak 2019 lokal seçimlerine gözlemci göndermiş, raporunda özetle “Yerel seçimlerin Türkiye demokrasisinin dirençli olduğunu gösterdiği, fakat seçimlerin Avrupa bedel ve unsurları temel alındığında tam manasıyla özgür ve adil bir ortamda yapılmadığı” değerlendirmesinde bulunmuştu.

YBYK nedir?

Avrupa Kurulu’nun mahallî idareler organı olan YBYK’nın temelleri 1957 yılında atılmış olsa da bugünkü halini 1994 yılında aldı. Ortalarında Türkiye’nin de yer aldığı 46 Avrupa Kurulu üyesi ülkedeki 100 binin üzerinde lokal ve bölgesel idarenin seçilmiş temsilcilerinden oluşan YBYK, üye ülkelerde lokal demokrasiyi güçlendirme, mahallî ve bölgesel idaresi uygunlaştırma ve Avrupa’da bölgeler ortası ve hudut bölgeleri ortasındaki iş birliğini geliştirme misyonlarıyla hareket ediyor.

Avrupa Mahallî İdareler Özerklik Koşulu bu misyonda YBYK’nın temel evrakı olarak kullanılıyor. Türkiye bu Koşulu 21 Kasım 1988 tarihinde birtakım çekincelerle imzalamış, 9 Aralık 1992 tarihinde onaylamış ve 1 Nisan 1993 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe koymuştu.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?