Türkiye, 31 Mart mahallî seçimlerine giderken yargıda süren iki dava kritik etaba geldi. Bunlardan birincisi, 18’i tutuklu sanıklı Kobani davası. 6-7 Ekim olaylarını mevzu alan ve 2021 yılında başlayan Kobani davası, Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sürüyor. Bu dava ile Selahattin Demirtaş’ın yargılandığı ana dava belgeleri birleştirilmişti.

HDP’nin tutuklu eski eş genel lideri Selahattin Demirtaş’ın da ortasında bulunduğu 18’i tutuklu 108 kişinin yargılandığı Kobani davasında 19 Mart’ta sanıkların son kelamları alınacak. Bir gün evvel ise tutukluluk incelemesi yapılacak.

Davanın birinci duruşması başladığında 27 tutuklu sanık bulunuyordu. Lakin bu süreçte tahliyelerle birlikte tutuklu sayısı 18’e düştü. Hala Demirtaş’ın yanı sıra Figen Yüksekdağ, Sebahat Tuncel, Gültan Kışanak ve Alp Altınörs üzere siyasetçiler tutuklu bulunuyor. Kışanak’ın tutuklulukta yedi yılını doldurmasına rağmen tahliye edilmemesi de tartışma konusu olmuştu.

Anayasa Mahkemesi’nde 2,5 yıldır süren HDP kapatma davasında da sona gelindi. Her iki davada 31 Mart seçimleri öncesinde karar çıkıp çıkmayacağı merak konusu oldu.

Kobani davasında savcılık müebbet istedi

Kobani davasına ait savcılığın temel hakkındaki mütalaası 15 Nisan 2023 tarihinde verildi. Savcılık, 36 sanığın “devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak” hatasından ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırılmasını istedi. Ayrıyeten Demirtaş’ın ortasında bulunduğu 26 sanık hakkında Yasin Börü’nün de ortalarında bulunduğu 6 kişinin öldürülmesine ait “nitelikli insan öldürme” cürmünden 6’şar kere daha ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırılması talep edildi.

Bu etaptan sonra tüm sanıklar, savcının görüşüne karşı temel hakkındaki savunmasını yaptı. 5 Mart’ta yapılan duruşmada mahkeme, sanıkların son kelamlarının alınması için davayı 19 Mart’a erteledi. Bu ortada 18 Mart’ta ise tutuklu sanıkların tutukluluk incelemesi yapılacak.

Seçim öncesinde karar yahut tahliye çıkabilir mi?

Tutukluluk incelemesi sonucunda mahkemeden bir tahliye kararı çıkmasının sürpriz olacağı düşünülüyor. Yargı kulislerinde, bu istikamette bir gelişme beklenmiyor. Mahkememin, 19 Mart’ta tüm sanıkların son kelamlarını almasının akabinde kararını açıklamak için duruşmayı ileri bir tarihe erteleyeceği söz ediliyor. Bu tarihin de 31 Mart seçimlerinden sonra olacağı belirtiliyor.

Özellikle Kobani davasında seçim öncesi verilecek bir mahkumiyet kararının Kürt seçmen üzerinde olumsuz tesiri olacağına, bunun da Cumhur İttifakı’na oy kaybettireceğine işaret ediliyor.

1 Nisan’dan sonra yapılacak bir duruşmada Kobani davasında kararlar açıklanacak.

HDP kapatma davası 2,5 yıldır sürüyor

Ankara’da yakından takip edilen ikinci dava ise Anayasa Mahkemesi’nde süren HDP kapatma davası. 21 Haziran 2021 tarihinden bu yana süren davada, bilhassa MHP’nin tüm baskılarına rağmen bugüne kadar karar çıkmadı. Bu durum, iktidarın kapatma davasında süreci uzatmak istediği biçiminde yorumlanıyor.

Kapatma davasında yazılı savunmaların akabinde 11 Nisan 2023’te evrak temel hakkındaki raporunu hazırlaması için raportöre gönderilmişti. Lakin 11 aylık vakit diliminde şimdi bir rapor hazırlanmadı. Bu raporun hazırlanması ve kapatma davasının asıldan görüşülmesinin de 31 Mart lokal seçimleri sonrasına kaldığı belirtiliyor.

21 Mart’ta yapılacak AYM başkanlık seçiminin sonucu da kapatma davasının gidişatını etkileyecek. AYM Lideri Zühtü Arslan’ın mahkemedeki misyon mühleti 17 Nisan’da dolacak. Yeni seçilecek AYM Lideri, dava sürecinde aktif olacak.

Dava kapsamında 451 şahsa siyasi yasak isteniyordu. Bunlar ortasında Pervin Buldan, Mithat Sancar, Sezai Temelli, Meral Danış Beştaş ve ve Sırrı Süreyya Öncü’nün bulunduğu 17 DEM Partili milletvekili de var.

Kobani davasında çıkacak kararların da kapatma davasını etkilemesi bekleniyor. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın iddianamesinde, Kobani olayları ve buna ait dava da HDP hakkındaki kapatma talebine kanıt olarak gösterilmişti.

DEM Parti’de 1 Nisan beklentisi

HDP kapatma davası ve Kobani davasından çıkacak kararlar, 1 Nisan’dan sonra siyasi dengelerin değişip değişmeyeceğini de gösterecek. Bilhassa DEM Parti’de 1 Nisan’a dönük iktidarla yeni “görüşme” beklentisi oluşmuş durumda.

Selahattin Demirtaş, 9 Şubat’ta yaptığı açıklamada DEM Parti’nin CHP’nin yanında AKP ile de görüşebileceğini, uzlaşabileceğini belirterek “Bizim için 31 Mart seçimlerinden çok, 1 Nisan ve sonrası önemlidir” demişti. DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan da İstanbul adayını açıklarken DEM Parti’nin Üçüncü Yol stratejisi olduğunu, çaba ve müzakare partisi olduklarını söylemiş “(Aday çıkarma) Kararımızı kimseye rest yahut jest olsun diye almıyoruz” demişti.

DEM Parti’nin İzmir adayı Akın Birdal ise Kısa Dalga’ya yaptığı açıklamada “1 Nisan’da farklı bir Türkiye’ye uyanacağımızı düşünüyorum ben. Tekrar bu türlü bir görüşmenin kapısını aralayabilir diye düşünüyorum ben” sözünü kullandı. Daha evvel de Leyla Zana, dondurucudan tahlil sürecinin çıkarılmasını isterken Ahmet Türk de Kürt sıkıntısını Erdoğan’ın çözebileceğini savunmuştu.

MHP ile ittifak davaları etkiliyor

Ancak 1 Nisan’dan sonra AKP’nin MHP ile olan ittifakının sürüp sürmeyeceği, Kobani ve HDP kapatma davalarında çıkacak kararları da etkileyebileceği savunuluyor.

HDP kapatma davasının açılmasında MHP’den gelen açıklamalar tesirli olmuştu. MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, 11 Aralık 2020 ve 11 Ocak 2021’de iki davette “HDP’nin kapatılması elzemdir, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı inanıyorum ki gereğini yapacaktır” demişti.

Bu açıklamadan sonra Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı harekete geçmişti. Bahçeli, 24 Ocak 2023’te yaptığı açıklamada ise vakit kaybetmeksizin HDP’nin kapatılmasını istemişti. Lakin beklenen kararın çıkmaması üzerine MHP’nin telaffuzları daha da sertleşmişti. 9 Şubat 2024’te AYM Lideri Zühtü Arslan’ı gaye alan Bahçeli, “AYM artık ulusal güvenlik sıkıntısıdır. AYM ya kapatılmalı ya da yeni baştan yapılandırılmalıdır” tabirini kullanmıştı.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?