Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Yaşar, Trabzonspor- Fenerbahçe maçının akabinde yaşanan olaylara ait bordo-mavililerin alanının en az 4 maç kapatılabileceğini ve olaylara karışan Fenerbahçeli futbolcuların ise karşılaşmadan men ya da para cezası alabileceklerini söyledi.

Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Yaşar, Trendyol Harika Lig’in 30. haftasında oynanan Trabzonspor – Fenerbahçe maçının akabinde yaşanan olaylar ve verilebilecek beklenen cezalarla ilgili İhlas Haber Ajansı’na (İHA) açıklamalarda bulundu.

Karşılaşmanın hakemi Halil Umut Meler’in maçı tatil etmemesinin hakikat bir karar olduğunu aktaran Yusuf Yaşar, “17 Mart 2024 tarihinde oynanan Trabzonspor – Fenerbahçe maçı heyecanı hayli yüksek maçlardan biriydi. İzlerken keyif aldık. Fakat taraftarın taşkınlığı maçın bir orta devamını neredeyse imkansız hale getirmişti. Orada durdurulması gerekirken maça devam edilmesinin yerinde olmadığı kanaatindeyim. Orada emel durdurulsaydı tahminen maç sonrası olaylara fırsat verilmeyecekti. Fakat onun da şöyle bir riskinden bahsedelim. Maçın yarıda bırakılması o kadar ki gergin hale getirilmiş bir taraftarın olduğu statta öbür daha vahim olaylara da neden olabilirdi. Burada hakem bakımından ince bir çizgi olduğunu düşünüyorum. Maçı tadil edip, daha büyük olayları sebebiyet vermektense maça devam edip, maçın sonlandırılması hakemin tercih olarak ortaya çıktı. Lakin maç esnasındaki bir kısım taraftarların sportmenliğine yakışmayan davranışlar maçın sonucu hakkında meydana gelecek olaylar hakkında değerliydi, dikkate alınması gerekirdi. Bu bahiste bir güvenlik zafiyetinin varlığından bahsedebiliriz. Gerekli güvenlik tedbirleri en azından maçın oynandığı ortaya çıkan olaylar dikkate alınarak artırılabilirdi. Lakin bu olaylarda Trabzonspor kulübünün rastgele bir dahili olduğunu düşünmüyorum. Doğal burada bir hususu daha vurgulamak gerekir; güzel ki o maçta Fenerbahçe taraftarı seyirci olarak alınmamıştı. Şayet Fenerbahçe seyircisi de statta olsaydı meydana gelecek bu olayların büyüklüğünü kestirim etmek çok sıkıntı değildi” diye konuştu.

“Trabzonspor’un alanının minimum 4 maç kapatılabileceği kelam konusu olabilir”

Trabzonspor’un alabileceği beklenen cezalar hakkında da çıkarımlarda bulunan Prof. Dr. Yaşar, “Trabzonspor konut sahibi grup. Taraftarın tamamı Trabzonspor taraftarı. Münasebetiyle konut sahibi ekip maçın inançlı oynanmasından, stadyumun her türlü güvenliğinden sorumlu olduğu tartışmasız. Trabzonspor, kulüp olarak bu olayların azmettireni olmamasına karşın ya da bu olaylardan en fazla ziyan görenlerden biri olmasına karşın maalesef Trabzonspor, kulüp olarak bir kısım Profesyonel Futbol Disiplin Talimatı’nda yer alan yaptırımlarla karşı karşıya kalmıştır. Futbol Disiplin Talimatı’nın 49. hususundaki yöntemsiz seyirci alma ve merdiven boşluklarının boş bırakılmaması unsurunda 240 bin TL’den 480 bin TL’ye kadar bir para cezası kelam bahsidir. Bunun yanında bir de 53. husustaki berbat ve makûs tezahürat kelam konusu. Bu husus kapsamında nahoş ve makus tezahüratlar sebebiyle ilgili seyircilerin Passolig’den takibi yapılacaktır. O kısımlarda oturan kimseler maçlardan bir müddet men edilecektir, statlara girişleri engellenecektir. 49. unsur kapsamında adapsız seyirci alma ve merdiven boşluklarının boş bırakılmaması ile 53. unsurdaki nahoş ve makûs tezahürattan ötürü Trabzonspor Kulübü’nün karşılaşacağı yaptırımlar Futbol Disiplin Talimatı’nda belirtilmiş. Trabzonspor bakımından daha kıymetlisi 52. unsurda yer alan saha olaylarıdır. Saha olayları çok vahim bir halde tezahür etmiştir. Hayli trajik sonuçlar ortaya çıkarmaya müsait olaylarıdır. Saha olayları evvel elinde bıçak olan bir taraftarın stadyuma girmesi ve başarıyı kutlayan Fenerbahçe futbolcularına yönelik yürümesi ile başlayan bir süreç. Bu süreçte muhafaza refleksi ile futbolcuların kendilerini hami davranışlara girdiği tartışmasızdır. Saha olaylarını başlatan bireylerin bıçak taşımaları, maske bulundurmaları güya hareketin muhakkak bir küme ya da kümeler tarafından evvelden planlanmış olabileceği izlenimini vermektedir. Bıçakların stadyuma sokulması gözardı edilmeyecek bir güvenlik ihmalidir. Bu ihmal olayların bu evreye gelmesine sebebiyet vermiş olabilir. Bu saldırganlara taraftarlar demek de Trabzonspor taraftarlarına saygısızlık olabilir. Bu sebeple Trabzonspor’a kulüp olarak saha olaylarından ötürü saha kapatılması, olaylara karışan seyircilerin geldikleri bloklar dikkate alınarak daha uzun müddet stadyumlara girişlerinin engellenmesi yaptırımları uygulanacaktır. Bu ağır olaylardan ötürü Trabzonspor’un alanının minimum 4 maç kapatılabileceği kelam konusu olabilir. Bunun yanında 4 maç dahil birkaç maçta seyircisiz oynama, ilgili seyircileri stada alınmadan maçların oynanması halinde bir yaptırım da gelebilir” tabirlerini kullandı.

Osayi-Samuel, Osterwolde ve Batshuayi’nin durumları

Fenerbahçeli futbolcular Bright Osayi-Samuel, Jayden Osterwolde ve Michy Batshuayi’nin durumları hakkında da konuşan Yaşar, “Elinde bıçak olan bir taraftarın stadyuma girip kutlama yapan, kendilerince kazandıkları galibiyetin keyfini çıkaran futbolculara yönelik bir taarruzun başladığını hisseden Fenerbahçeli futbolculardan Osayi-Samuel, saldırgana gerçek atak yapmış ve saldırgan etkisiz hale getirmiştir. Esasen Futbol Disiplin Talimatı’nda yasal savunma diye bir kurama yer verilmemiştir. Türk Ceza Kanunu’nun 25. hususunun 1. fıkrasında legal savunma kapsamına giren fiillerin hukuku uygun olacağı bu durumda ilgili kimseye ceza verilmeyeceği belirtilmiştir. Ceza kanunundaki legal savunmada haksız bir taarruza karşı bireyin içgüdüsel olarak kendini müdafaa telaşı ile yapmış olduğu hareketler rastgele bir suça beden vermeyeceği için dolayısı ile ilgili kişi hakkında da ceza verilmeyeceği düzenlenmiştir. Maalesef Futbol Disiplin Talimatı’nda legal savunma başlıklı bir düzenlemeye yer verilmemiş. Osayi-Samuel’in kendine ya da ekip arkadaşlarına yönelik saldırıyı başlatan saldırgana yönelik yapmış olduğu hareket, yaptırımı gerektirecek bir davranış olarak karşımıza çıkacaktır. Bu durumda birinci akla gelen husus sportmenliği alışılmamış davranıştır. Sportmenliğe ters davranış 1 ile 3 maç karşılaşmadan men cezasını gerektiren fiildir. Bu durumda ilgili futbolcu bakımından, kendini savunan, koruyan futbolcu bakımından karşılaşmadan men cezası yerine para cezası gündeme gelebilir. Sevk 36. unsurun birinci fıkrasından gelmezse o vakit ikinci ihtimal 45. husustaki arbededen gelme mümkünlüğü kelam mevzusudur. 45. unsur uyarınca bir hengameye karışan ve fiilleri daha ağır ceza gerektirmeyen futbolculara 3 ila 5 maç karşılaşmadan men cezası gündeme gelecektir. Bu hayli ağır bir yaptırım olacaktır. Burada futbolcuların zaten başlatmış oldukları, neden oldukları ve nedensiz olarak sürdürdükleri bir davranıştan kelam edemeyiz. Münasebetiyle bu sevk unsurunun 45. unsur kapsamında hengame olarak gelmesi epeyce ağır bir karar olarak ortaya çıkacağı kanaatindeyim. 24 numaralı formayı giyen Oosterwolde’nin de yerde yatan taraftara tekme atma hareketi kelam mevzusudur. Bu hareket Osayi-Samuel’in hareketinden biraz daha farklıdır. Yerde yatan kimse artık saldırısı etkisiz hale getirilmiş kimsedir. Münasebetiyle Oosterwolde’nin bu hareketi Futbol Disiplin Talimatı’nın 45. unsurunun birinci fıkrasındaki hengame olarak kıymetlendirilir. Kuvvetle olası sevk de bu kapsamda gelecektir. Tahrik altında işlenen fiil olması sebebiyle 3 maç ceza 2’ye ya da 1’e düşürülebilir. Bir taraftar Fenerbahçeli Livakovic’e yumruk atmıştır. Futbol Disiplin Talimatı kapsamında bu yumruk atan saldırgana yönelik Fenerbahçeli Batshuayi’nin saldırganı etkisiz hale getirmek ya da tekrar saldırısı önlemek için attığı bir tekme kelam konusu. Bu tekme 36. hususun birinci fıkrasındaki sportmenliğe ters davranış olarak değerlendirilmelidir. Batshuayi ile Osayi’nin hareketlerinin hukuka uygunluğu tartışmasız olmakla bir arada, Futbol Disiplin Talimatında bir düzenlemeye yer verilmediğinden sportmenliğe karşıt hareket olarak bunlar değerlendirilecektir” açıklamasını yaptı.

“Yapmış oldukları hücum taammüden yaralama kapsamında fiillerdir”

Prof. Dr. Yaşar, olaylara karışan taraftarların hücumlarının taammüden yaralama kapsamında değerlendirilebileceğini söyleyerek, “Adli soruşturma başladığını tabir ediyor. Aslında başlaması gerekirdi. Burada olaylara karışanlar ortasında bir irtibat var mı, yok mu? Stadyuma olay çıkarmak gayesiyle, yani cürüm işlemek hedefiyle girmişlerse o vakit 220. unsurdaki şartları varsa cürüm işlemek hedefiyle örgüt kurma hatasından bahsedeceğiz. O anki oluşan olaylar sebebiyle kendilerini alana atıp ferdi olarak hareketlerde bulunmuşlarsa o vakit kişisel işlenen cürümden bahsedeceğiz, iştirak halinde bahsedemeyeceğiz. Her keskendi hareketinden sorumlu olacaktır. Yapmış oldukları taarruz taammüden yaralama kapsamında fiillerdir” dedi.

“Bıçaklı taraftarın stadyuma girişi engellenebilirdi”

Stadyumlardaki güvenlik tedbirlerinin artırılarak yaşanan makûs olayların önüne geçilebileceğinin de altını çizen Yaşar, “Yaptırımların ağırlaştırılmasıyla kabahatlerin önlenmediği bu kapsamda Futbol Disiplin Talimatı’na çok ağır yaptırımlar konularak bu tıp davranışların önlenmediği tekraren ispatlanmıştır. Sıfatların güvendiği ihmal edilmiştir. Evvelce bıçakların stadyuma girişi engellenebilirdi ya da bıçaklı taraftarın üzerinde bıçak mevcutken stadyuma girişi engellenebilirdi. Zira stadyumlara girişte birden çok denetim noktası var. O denetim noktalarını aşılmış olması açık bir güvenlik ihmalini ortaya koymaktadır. Güvenlik ihmali olmamış olsaydı, o kimselerin ellerinde bıçaklarla stadyuma girişi en baştan engellemiş olurdu. Bu engellendiği taktirde kimsenin alana fırlaması da mümkün olmayacaktı. Taammüden yanıcı patlayıcı hususların ve bıçakların stadyuma sokulmasında katkısı olanların ayrıyeten ceza soruşturmasını muhatap olacakları açıktır. Bu durum ülkede futbola gönül kimsenin güzeline gitmemiştir. Hangi kadronun taraftarı olursa olsun meydana gelen bu olaylardan ötürü herkes üzülmüş rahatsız olmuştur. Umarım bu olaylar bir daha tekrar etmez” formunda konuştu. – İSTANBUL