Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), siyaset faizini yüzde 45’ten yüzde 50’ye çıkarırken, operasyonel değişiklik kapsamında faiz koridorunu da genişletti.

Buna nazaran, borçlanma ve borç verme faiz oranı +-300 baz puanlık marj ile belirlenecek. Yani gecelik borçlanmalar taban oran yüzde 47 iken, tavan oran yüzde 53 olacak. Hasebiyle 500 baz puanlık faiz artırımının yanı sıra örtülü bir 300 baz puanlık faiz artırımı daha yapıldığını söylemek yanlış olmayacak.

Bu noktada faiz koridorunun genişlediği periyotlara bir bakmak lazım.

Merkez Bankası’nın “geniş faiz koridoru” serüveni aslında 2010 sonlarında başladı. Global ekonomik büyümeye ait tedirginliklerin arttığı 2010 sonlarında, geniş faiz koridoru ve etkin likidite siyasetini bir ortada kullanarak bir para siyaseti stratejisi tasarladı ve bunu uygulamaya koydu.

Böylece Türkiye, global oynaklık periyotlarında şoklara karşı reaksiyon verebilmek maksadıyla TCMB tarafından geliştirilen bir araç olan “geniş faiz koridoru” uygulamasıyla tanıştı.

Böylece birden fazla faizin araç olarak kullanıldığı asimetrik ve geniş bir koridor sistemiyle etkin likidite siyasetine dayalı esnek bir çerçeve getirilirken, siyaset araçları çeşitlendirildi.

Buna rağmen banka, geniş faiz koridorunun para siyaseti duruşunun anlaşılması konusunda kimi ıstırapları içermesi münasebetiyle, Ağustos 2015’te “Küresel Para Siyasetlerinin Olağanlaşma Sürecinde Yol Haritası” yayımlayarak sadeleşme yolundaki birinci somut adımını attı.

Geniş faiz koridorunun üst bandını Mart-Eylül 2016 periyodunda kademeli olarak toplam 250 baz puan indiren bankanın aksiyonları sonrasında 100 baz puanla tarihin en dar faiz koridoru görüldü.

Küresel ekonomik gelişmeler ışığında Ekim 2016’da tekrar faiz koridoru üst bandında artırımına gitme mecburiyetinde kalan TCMB, Ocak 2017’de de bu adımını devam ettirdi.

Politika faizini 2017 boyunca değiştirmeyen TCMB, evvel faiz koridorunun üst bandını, akabinde da geç likidite penceresini (GLP) kullanarak yüklü ortalama fonlama maliyetini yükseltmeyi tercih etti. Banka 2017’nin son ayında ise GLP faizini yüzde 12,75’e yükselterek fonlamanın tamamını GLP’den yaptı.

2018 yılına gelindiğinde nisan ve mayıs aylarında yaptığı artırımlarla GLP’yi yüzde 16,5’e yükselten banka, döviz kurundaki çok oynaklık nedeniyle farklı birçok önlemi de devreye aldı. TCMB’nin sadeleşme istikametindeki son atılımı ise Mayıs 2018’de geldi. Siyaset faizi, bir haftalık repo ihale faiz oranı olarak netleşirken, faiz koridoru yüzde 15-18 bandında simetrik hale getirildi

Böylece, siyaset faizi yüzde 16,5’e eşitlenmiş oldu ve sadeleşme ile geniş faiz koridoru süreci sonlanmış oldu.

KORİDORA FAAL DÖNÜŞ

Gelinen noktada, global çapta inatçı enflasyon ve enflasyon amaçlarına dair birçok tartışma kelam konusu. Dünyanın önde gelen merkez bankaları “uzun vadeli yüksek faiz” sarmalına girmiş durumda. Birinci indirim adımını atmakta hayli temkinli davranılan bir süreçten geçiliyor.

Yurt içine bakıldığında ise geçen yılın haziran ayından bu yana uygulanan sıkılaşma sürecinin, şubat prestijiyle daha “şahin” bir tonda ve kararlı bir formda ilerlemesi, agresif adımların atılmasını da beraberinde getirdi.

Kararı tek sözle yorumlamak gerekirse; merkez bankası kredibiliteyi artırıcı bir adımla golünü attı. Daha yüksek maliyetle de olsa enflasyon beklentilerini yönetmekte kararlı olduğunu net bir biçimde ortaya koydu.

Şimdi sıra, vatandaşların süreci hakikat okuyabilmesine yardımcı olabilmekte. Finansal okuryazarlık konusundaki çalışmaları daha tabana yaymakta ve sıkı siyaset sürecinde harcama ve tasarruf davranışlarını yönetebilmekte…