31 Mart: Türkiye için dönüm noktası olabilir - Ana Sayfa

Siyasi analistler, yaklaşık 61,5 milyon seçmenin sandığa gideceği 31 Mart seçimlerinin sadece mahalli yönetimler seçimleri olarak değerlendirilemeyeceği görüşünde birleşiyor.

Berlin merkezli Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) uzmanlarından Dr. Sinem Adar’a nazaran 31 Mart seçim sonuçları Türkiye’nin siyasi geleceği bakımından belirleyeci olacak.

“Yerel seçimlerden fazlası” görüşünü içeren bir tahlil kaleme alan Sinem Adar’a nazaran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bilhassa tek başına Türkiye iktisadının üçte birini oluşturan İstanbul’da belediye seçimlerini kazanarak AKP’nin mali kaynaklara erişimini güçlendirmek istiyor.

Ekonomi siyasetleri çıkmaza giren, seçmeni nezdindeki popülaritesi gerileyen Erdoğan, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri ve CHP’nin İstanbul adayı Ekrem İmamoğlu’nu sandıkta mağlubiyete uğratmak için elinde bulundurduğu devlet imkanlarını, denetimi altındaki basını, tüm gücünü, seferber etmiş durumda. İçişleri, savunma ve dışışleri bakanları da dahil olmak üzere kabine üyeleri, Erdoğan’ın talimatı üzerine alanda. Bakanlar, İBB adayı Murat Kurum başta olmak üzere AKP’nin mahallî seçimlerdeki adaylarına takviye toplamaya çalışıyor.

Hatta Erdoğan’ın Pazartesi günü Tokat’ta düzenlediği mitingde “İstanbul’daki hemşehrilerinizi sizden aramanızı rica ediyorum” diye seslenmesi, Tokatlılardan AKP’nin İstanbul adayı Murat Kurum’un seçilmesi için yardım isteyecek noktaya gelmesi de dikkatlerden kaçmadı.

Yerel seçimler neden değerli?

Sinem Adar, Erdoğan’ın 31 Mart seçimlerini “2019 lokal seçimlerinin rövanşını alma fırsatı olarak gördüğüne”, CHP’ye kaptırdığı İstanbul ve Ankara üzere büyük kentleri geri alarak AKP’nin “siyasi meşruiyetini” güçlendirmek istediğine işaret ediyor.

Büyük kentlerde seçimleri kazanması durumunda AKP’nin muhalefet karşısındaki ruhsal üstünlüğünü daha da artıcağına işaret eden CATS uzmanı, Erdoğan için bunun milliyetçi ve İslamcı akımlar tarafından desteklenen başkanlık sistemini konsolide etmesi ve otoriter idaresini sağlamlaştırması manasına geleceğini vurguluyor.

Ayrıca Adar’a nazaran seçimler muhalefet partileri için de 20 yılı aşkın bir müddettir devam eden AKP iktidarına alternatif olma tezi bakımından da kıymetli bir imtihan olacak.

Washington Enstitüsü’nün Kıdemli Araştırmacısı Soner Çağaptay da yayımladığı tahlilinde emsal bir noktaya dikkat çekiyor. İmamoğlu’nun İstanbul seçimlerini yine kazanması halinde bu galibiyetin onu “Erdoğan’ı yenebilecek yıldız siyasetçi” olarak ön plana çıkartacağını belirten Çağaptay, “Böyle bir gelişme tıpkı vakitte İmamoğlu’nu Erdoğan’a karşı emniyetli bir rakip olarak gösterecek ve Erdoğan tersi bloğa ivme kazandıracaktır” görüşünü kaydetti.

Seçimlerin Türkiye’nin siyasi geleceği açısından bu kadar önemli değer taşımasına karşın, toplumda heyecan yaratmaması, yalnızca iktidarın değil, muhalefet mitinglerinin de sönük geçmesi, beraberinde soru işaretlerini getiriyor.

“Türkiye’de iktidar ve muhalefet seçmeni yoruldu”

DW Türkçe’ye konuşan Alman Marshall Fonu Türkiye Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı “Türkiye’de siyasi tansiyondan, kutuplaşmadan ve seçimlerden yoruldu” müşahedesini aktardı.

İktidar seçmeni ile muhalif seçmenin farklı nedenlerden de olsa hayal kırıklığı yaşadığına işaret eden Ünlühisarcıklı, “İktidar seçmenleri ‘Bu sefer de oyunuzu verin, bakın göreceksiniz çok uygun olacak’ denip hiçbir şeyin değişmemesinden, muhalif seçmen ise ‘göreceksiniz bu sefer kazanacağız’ denip yeniden seçimlerin kaybedilmesinden ötürü hayal kırıklığı yaşıyor” diye konuştu.

Türkiye’de son devirde ayrıyeten siyasal duygusal kutuplaşmanın da görünürlüğünün artığını vurgulayan Özgür Ünlühisarcıkla, kelamlarını şöyle sürdürüyor:

“Bunun temel fay çizgisinin çağdaşlaşmayla muhafazakarlaşma ortasındaki fay çizgisi olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yarattığı tansiyon var. Bunun yanı sıra gitgide artan bir oranda dünya ile entegre olan bir kesim ile daha yerli kalan, yerli ve ulusal söylemi benimseyen bir kesim var bu da birebir modernleşme- muhafazakarlaşma şablonuna oturuyor. Bu kutuplaşma, seçmen davranışını büyük ölçüde belirliyor. Bunun yanı sıra cumhurbaşkanının kendisi bir kutuplaşma konusu. Sevenleri çok seviyor, sevmeyenleri hiç sevmiyor. Dolaysıyla seçimlerde aslında taraflardan biri ne AKP ne Murat Kurum Erdoğan üzere görünüyor. AKP adaylarına oy verenler Erdoğan’a oy vermiş vermeyenlerde vermemiş sayılacak. 31 Mart her ne kadar bir lokal seçim üzere görünse de, Erdoğan aslında bunu kendisi için bir seçim olarak lanse ediyor.”

Aslında Türkiye’de seçmenin sandığa gitme oranı pek çok ülkeye kıyasla daima daha yüksek oranda gerçekleşiyor. Son olarak Mayıs 2023’te gerçekleşen cumhurbaşkanı seçiminin birinci çeşidinde iştirak oranı yüzde 87,04, 28 Mayıs’taki ikinci tıpta ise yüzde 85,71 olarak gerçekleşmişti. 31 Mart mahallî seçimlerine seçmenin iştirak oranın ne seviyede olacağı, seçmendeki hayal kırıklığının sandığa yansıyıp yansımayacağı büyük merak uyandırıyor.

“Siyasiler ile seçmenler ortasındaki uçurum derinleşti”

Küresel risk uzmanı Dr. Wolf Piccoli de Türkiye’ye yaptığı araştırma gezisi esnasındaki izlenimlerini DW Türkçe ile paylaşırken seçmende ümitsizliğin göze çarptığına dikkat çekti.

Politik risk danışmanlığı hizmeti veren Teneo’nun Eş Lideri ve Araştırma Yöneticisi Piccoli, Türkiye’de seçmenler ile seçmenleri temsil etme tezindeki siyasi aktörler ortasındaki uçurumun derinleştiğini söyledi:

Piccoli, “Halkta seçim heyecanı yok. Beşerler ay sonunu getirme gayretine odaklanmış durumda. Hem iktidar hem muhalefet partileri halkın gerçek problemlerine tahlil üretmiyor, üretme savına bile sahip değiller. Siyaset dünyasında olanlarla, halkın günlük yaşantısında olup bitenler ortasında uçurum derinleşiyor” izlenimini aktardı.

Ipsos Türkiye’nin açıkladığı son araştırma sonuçlarına nazaran Türk halkının yüzde 85’i ülkedeki en büyük sorunun iktisat olduğunu söylüyor, yüzde 74’ü enflasyonun daha da artacağını, yüzde 71’i de döviz kurunun yükseleceğini düşünüyor. Yüzde 75’i de Türkiye’deki genel durumdan mutlu değil.

“Seçmenin asıl sıkıntısı ekonomi”

“Yerel seçimlere, halkın ağır geçim derdi yaşadığı şartlarda gidiliyor. Aslında seçmenin asıl sıkıntısı ekonomi” diyen Piccoli, yaşanan iktisadi gerilemenin yalnızca AKP’nin izlediği iktisat siyasetleri ile ilintili olmadığını vurguladı.

Wolf Piccoli, “Mesele son 8-10 yılda izlenen siyasetlerin ekonomiyi etkiliyor olması. Nedir bunlar? Berbatlaşan eğitim sistemi, kamu hizmetlerinin kalitesinin gerilemesi, kurumsal erozyon, yolsuzluk, hesap verilebilirliğin olmaması, cezasızlık, hukukun üstünlüğünde, demokrasi ve basın özgürlüğündeki gerileme. Kamu kaynakları, daha ayrıcalıklı küçük bir kümeye aktarılıyor, öbürleri bunun dışında kalıyor, ayın sonunu getirme gayreti vermek zorunda kalıyorlar. Hatta AKP’nin çok övdüğü sıhhat hizmetlerinde de son periyotta çok önemli gerileme olduğu kaydediliyor. Lakin ne iktidarda ne de muhalefette kimse, halkın asıl meselelerini tahlile kavuşturma konusunda ciddiyet sergilemiyor” dedi.

Erdoğan’ın siyasi öncelikleri, halkın önceliklerinin önüne geçiyor

Erdoğan’ın siyasi öncelikleri nedeniyle son dokuz ayda ekonomiyi düzeltmek ismine gerekli adımların atılmadığına, hem vaktin hem kaynakların boşa harcandığına, dizginlenmeyen enflasyon ve hayat pahalılığı krizinin insanların günlük ömrünü giderek çok sıkıntı hale getirdiğine dikkat çeken Wolf Piccoli, mahallî seçimlerden sonra da Erdoğan’ın iktisat siyasetlerinde büyük bir değişiklik beklemediğini kaydetti.

31 Mart seçimlerinin sonucu ne olursa olsun Erdoğan için önceliğin Anayasa değişikliği olacağını söyleyen Piccoli, büyük ihtimalle bir ya da bir buçuk yıl içinde referandum ve erken seçim moduna girileceği öngörüsünü paylaştı, “Dolaysıyla 31 Mart seçimlerinden sonra da popülaritesini sürdürmek Erdoğan’ın önceliği olacak” dedi.

“Gerçekleri ve asıl tehlikeyi kimse konuşmuyor”

Erdoğan’ın siyasi önceliklerinin Türk halkının ve gelecek kuşakların önceliklerinin önüne geçtiğini aktaran Piccoli, “AKP iktidara geldiğinde minimum ücretlilerin oranı yaklaşık yüzde 30’du, artık yaklaşık yüzde 70’e ulaştı. Bu aslında Erdoğan’ın Türkiye’yi nasıl bir ülkeye dönüştürdüğünü anlatıyor. Küçük bir kümeye hizmet eden bir iktisat yarattı yani kamu çalışanlarının bir kısmı, inşaat dalı ve vasıfsız personellere dayanan dokumacılık üzere sanayi kolları. Kitlesel bir vasıfsız, az eğitimli, kesim yaratılıyor. Farklı bir hayat isteyenler ise Türkiye’nin bunun için hakikat bir yer olmadığı gerçekliği ile yüzleşiyor. Eğitim istatistikleri Türkiye’deki gerilemeyi gözler önüne seriyor. Yani Türkiye gelecek vaat etmeyen bir ülkeye dönüştürülüyor” müşahedesini kaydetti.

Halkın Türkiye’deki gidişattan dolayı büyük bir hayal kırıklığı yaşamakta olduğunu, “pes etmiş göründüğünü” söyleyen risk analisti, AKP’nin yıllarca övündüğü yüksek sayıdaki genç nüfusunun da artık devayı ülkeyi terk etmekte aradığını, bunun kimsenin konuşmak istemediği büyük bir drama dönüşmekte olduğunu aktardı.

Wolf Piccoli, “Kimse gerçekleri ve asıl tehlikeyi konuşmuyor. Geçen yıl Türkiye’den Avrupa’ya en yüksek iltica oranı kaydedildi. Kimse neden her yıl 100 bin kişinin Türkiye’den kaçmaya çalıştığını konuşmuyor. Geleceklerini artık Türkiye’de görmeyen eğitimli beşerler yurtdışına gidiyor. Türkiye’den çok önemli beyin göçü yaşanıyor. Bu gerçek bir dram” dedi.

Sandığa gitmenin değeri: Türkiye için kıymetli bir kavşak

Siyasi gözlemciler, dünyanın bugün geldiği noktada jeostratejik açıdan değeri artan, ekonomik olarak da önünde büyük fırsatlar bulunan Türkiye’nin kıymetli bir kavşakta bulunduğuna işaret ediyorlar. Türkiye’nin bu fırsatları ve geleceği ıskalamaması için idare anlayışını değiştirmesi, demokrasi ve hukuk devletini güçlendirmesi, yolsuzlukların üzerine gitmesi gerektiği konusunda çabucak hemen tüm uzmanlar hem fikir.

Gözlemciler, 31 Mart seçimlerinden çıkacak bildirinin, Türkiye’yi tekrar gerçek istikamete yönlendirecek bir değişim getirebileceğini, bunun da fakat seçmenin sandığa giderek tercihini kullanmasıyla sağlanabileceğini lisana getiriyorlar.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?

Share this content:

Şişecam’ın temettü ödeme tarihi belirli oldu

İmamoğlu’ndan İçişleri Bakanı Yerlikaya’ya Murat Kurum reaksiyonu: Dönsene Ankara’ya, işin gücün yok mu senin?

Yorum gönder Yanıtı iptal et