31 Mart lokal seçimlerinin sürprizlerinden biri Yine Refah Partisi’nin (YRP) oylarını artırarak ülkenin üçüncü partisi olarak sıralamada yerini alması oldu.

Kesin olmayan sonuçlara nazaran Türkiye genelinde yüzde 6,22 oy oranı ile üçüncü parti olan YRP, 1 büyükşehir, 1 vilayet ve 38 ilçe belediyesini kazandı.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ile Yozgat Belediye başkanlıklarını alan YRP, Şanlıurfa’da eski Adalet ve Kalkınma Partili Mehmet Kasım Gülpınar’ın yüzde 38,87, Yozgat’ta da Kazım Arslan’ın yüzde 36,33 oy oranları ile ipi göğüsledi. YRP buna ek olarak 38 ilçe belediyesini de elde etti.

Bu sonuçlar her ne kadar aşikâr bir kesim için sürpriz olarak değerlendirilse de seçim öncesinde gerek YRP yetkilileri gerekse bağımsız siyaset bilimciler ve kimi kamuoyu araştırmaları çeşitli nedenlerle yansısını ortaya koymak isteyen AKP seçmenlerinden YRP’ye oy geçişleri olabileceğini gösteriyordu.

Yeniden Refah Partisi Genel Lideri Fatih Erbakan oy artışını “Bu sonuçlar Ulusal Görüş’ün yine şahlanışıdır” kelamlarıyla açıklarken, artık gözler YRP’nin bundan sonra izleyeceği siyasetlere ve oylarının kalıcı olup olmayacağına çevrilmiş durumda.

Mehmet AltınözFotoğraf: Gülsen Solaker/DW

Altınöz: “Partimizi büyütmeye devam edeceğiz”

YRP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Lider adayı Mehmet Altınöz kampanyayı 1994 ruhu ve Refah Partisi’nin geçmişte yaptığı hizmetler üzerine kurduklarını söyleyerek, “Alternatif arayışındaki seçmen bizi bu nedenle de tercih etti. Tabi aslında beklentimiz daha yüksekti. Lakin bilhassa İstanbul ve Ankara’da iki aday üzerinde yürüyen sistem bizim daha çok oy almamızı engelledi” diyor.

DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Altınöz, daha demokratik bir sistemde yarışsaydı İstanbul özelinde yüzde 15 oya ulaşabileceğini söyleyerek, iktidarın engellemeleri ve kendileriyle adeta bir hengameye tutuşmasının kimi seçmenleri tereddüde sürüklediğini ve oylarını düşürdüğünü belirtiyor.

YRP’nin bir müddet sonra tekrar Cumhur İttifakı içinde görülebileceğine dair yapılan birtakım savların hatırlatılması üzerine ise Altınöz 14 Mayıs seçimi öncesinde Cumhur İttifakı’na iştirak için hazırladıkları 30 unsurluk protokole atıfta bulunuyor ve bu protokoldeki hususların hayata geçmesi için ısrarlarının sürdüğünü belirtiyor.

Söz konusu protokolde aile, iktisat, dış siyaset, çalışma hayatı üzere pek çok alanda AKP için uygulaması sıkıntı unsurlar bulunuyor.

“Biz kendimiz elbette partimizi büyütmeye devam edeceğiz” diye konuşan Altınöz, şu anda aldıkları oylar, yurt geneline yayılan teşkilat yapısı ve giderek artan üye sayılarıyla yüzde 7’lik seçim barajını aşmış durumda olduklarına dikkat çekiyor.

Fatih Erbakan seçimden çabucak evvel yaptığı açıklamada üye sayılarının yükselmeye devam ettiğini söyleyerek, “Üye sayımız 516 bin 800’e yükseldi. 6-7 ay önce günde bin üye kaydediyorduk. Son 5 ayda günde 2 bin 500 üye kaydetmeye başladık. Artık seçim yaklaşırken günde 5 bin üye kaydediyoruz. MHP ile YETERLİ Parti’yi de geride bıraktık” demişti.

Bu ortada YRP önümüzdeki günlerde elde ettiği belediyelerle ilgili şeffaflığı temel alacak “ahlaklı belediyecilik” prensibi altında bir manifesto açıklamaya hazırlanıyor.

Murat KaranFotoğraf: privat

Yeniden Refah oyları kimlerden aldı?

14 Mayıs 2023 genel seçimlerine Cumhur İttifakı içinde katılan YRP, 2024 lokal seçimlerine ise tek başına katılma kararı almış ve kampanyası boyunca gerek iktisat gerekse Gazze üzere başlıklarda AKP’ye karşı sert muhalefet yapan partiler ortasında yer aldı.

YRP tıpkı vakitte Şanlıurfa üzere birtakım yerlerde AKP’de evvelden üst seviyelerde misyon alan isimleri aday olarak göstererek de savını ortaya koydu.

Area Araştırma’dan Murat Karan DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede YRP’nin ideolojik zeminden koparak kitle partisi olmak ve köklerini unutmak üzere bir gayesi bulunmadığına işaret ederek, Ulusal Görüş çizgisinden yürüyen partinin o tabandaki seçmenleri hedeflediğini söz ediyor.

Karan’a nazaran YRP’yi motive eden iki öge ve bu doğrultuda ulaşmak istediği makul seçmen kümeleri var. Bunlardan birincisini ekonomik krizin getirdiği zorluklarla AKP’nin aslında en sağlam ve en sadık seçmeninin olduğu ileri yaş kümesindeki dindar muhafazakârlar olarak açıklayan Karan, ikinci kümenin da Gazze’deki savaş ve İsrail ile devam eden ticaret nedeniyle bu mevzuda hassas olan seçmenler olduğunu söylüyor.

Altınöz de İstanbul’da çok farklı bölgelerde farklı kümelerle buluşmalarında yalnızca İslami görüştekilerin değil Gazze’ye üzülen her kısımdan vatandaşın kendilerine bu mevzuda sorular yönelttiğini belirterek, iktidarın Gazze konusunda yeteri kadar proaktif siyaset takip etmediğini düşünenlerin YRP’ye yöneldiğini tabir ediyor.

YRP’nin oyları kalıcı olur mu?

Peki 31 Mart’taki yüzde 6,2 oy oranı YRP için kalıcı olur mu?

Parti 14 Mayıs’ta yapılan milletvekilliği seçimlerinde 6’ncı sırada yer alarak, yüzde 2,9 oy oranı ile 5 milletvekili çıkarmıştı.

Karan, YRP’nin 14 Mayıs seçimine çok stratejik ve kendisine nazaran hakikat bir atılımla Cumhur İttifakı içinde fakat kendi ismi ve amblemiyle, 81 vilayette gösterdiği milletvekili adaylarıyla girdiğini hatırlatarak, partinin bu sistemle kendisini evvel yüzde 52’lik Cumhur İttifakı havuzu içinde konumlandırdığını belirtiyor.

“2017’den bu yana biliyoruz ki oy verme davranışı açısından ittifaklar ortasında geçiş çok fazla olmuyor. Oy geçişleri genelde ittifak içi partilerin ortasında oluyor” hatırlatması yapan Karan YRP’nin 14 Mayıs seçimine kendi adayları ile girerek ve 5 vekil çıkartarak kendi kimlik inşasını seçmenin gözü önüne koyduğunu belirtiyor.

Yeniden Refah’ın Millî Görüş lideri, eski başbakanlardan Necmettin Erbakan’ın tarihî mirası üzerine; çok güçlü, karizmatik ve anılarda hala büyük bir yere sahip olan bir babanın oğlu ile siyaset sahnesine çıkmasının bir artı olduğunu da söyleyen Karan, partinin bundan sonraki oy potansiyelini ise şöyle aktarıyor:

“Türkiye’de Ulusal Görüşçü, İslamcı siyaseti benimsemiş seçmen kitlesi araştırmalarda ortalama yüzde 7-8’ler dolayındadır. YRP bence vakit içerisinde evvel bu yüzde 8’lik oyu yakalayacak. Onun bir çeper dışında da dindar muhafazakâr bir yüzde 8’lik seçmen daha vardır. Yani YRP’nin sosyolojik tabanı yüzde 15’ler dolayında.”

Karan YRP için 31 Mart mahallî seçiminin bir “sıçrama tahtası” olduğunu belirterek, “Parti bu sıçrama tahtasında bence hedeflediği ivmeyi kazandı. Bu ivmeyle yani yüzde 6,2’lik oyla 2028 seçimlerine büyük bir motivasyonla sarfiyat ve bahsettiğim yüzde 15’ler civarındaki potansiyel seçmenine gerçek süratle yürür” yorumu yapıyor.

Partinin aldığı yüzde 6,2 oyun kalıcı olup olmadığı sorusuna karşılık ise Karan “İdeoloji partilerinden gelen oylar çoğunlukla kalır, gitmez” cevabını veriyor.

Fotoğraf: Alp Eren Kaya/ANKA

Altılı masa üyelerinin düşüşü

Yeniden Refah’ın yükselişinin tersine 14 Mayıs öncesinde CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun küçük partileri davet ederek kurduğu altılı masanın öbür tanımla Millet İttifakı’nın CHP dışındaki üyelerinin çok az oy alarak varlık gösterememeleri de farklı tartışma konusu oldu.

Millet İttifakı’ndaki İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) ile Gelecek Partisi kesin olmayan sonuçlara nazaran toplamda yüzde 5,46 oy oranında kalırken, Tekrar Refah yüzde 6,2 ile beş partinin toplamını geride bıraktı.

Karan, AKP ile tıpkı tabandan beslenmesi muhtemel Saadet Partisi, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi’nin bu seçimde çok düşük oy almalarının çekim merkezini YRP’ye yanlışsız kaydıracağını düşünüyor ve bu nedenle üç partinin seçmenlerinin de YRP’yi yeni adres olarak seçebileceğini belirtiyor.

Altınöz de bu görüşü dayanaklar mahiyette konuşarak, “Yeniden Refah olarak biz sarsıntı anı için kurulan toplanma merkezi üzere olduk. Biz tahlil merkeziyiz” benzetmesi yapıyor. Altınöz, bu üç parti dahil MHP dahil her partiden kendilerine oy geçişi olduğunu savunuyor.

Bu ortada Karan 31 Mart seçim sonuçları ışığında Türkiye siyaset yelpazesini birinci ligde yüzde 30-35 bandındaki AKP ile CHP, bir altta yüzde 7-8 bandında milliyetçileri temsilen MHP, siyasal Kürtçüleri temsilen DEM ve İslamcıları temsilen Yeniden Refah Partisi olarak sıralıyor.