Hemofilide gen tedavisi

“Hemofili ve öteki kalıtsal kanama bozuklukları olanlar ve taşıyıcıları Türkiye‘de toplam 80 bin kişi”

İSTANBUL – Türkiye Hemofili Derneği Lideri Prof. Dr. Bülent Zülfikar, hemofili de yeni tedavi usulleri hakkında bilgi verdi. Zülfikar, “Hemofilide teşhis ne kadar erken koyulursa tedavi o kadar erken başlar. Gen tedavisi 2010 yılından beri başarılı sonuçlar elde edilen bir tedavi sistemi. Türkiye’de klinik çalışmalar kapsamında gen tedavisi uygulananların sayısı 40 civarındadır” dedi.

17 Nisan Dünya Hemofili Günü nedeniyle hemofili hastalığı hakkında kamuoyunda farkındalık oluşturmak emeliyle başlayan etkinlikler sürüyor. Tekrar bu kapsamda alanında uzman doktorlar de farkındalık çalışmalarını destekleyen, hastalığı gündeme taşıyan açıklamalarda bulunuyor. Halk ortasında kanın pıhtılaşmaması olarak bilinen hemofili, hastaların hayat kalitesini olumsuz olarak etkiliyor. Genetik geçişli kalıtsal kanama bozukluğu olan hemofili için şimdiki tedavi sistemler ortasına giren gen tedavisi hastalara umut oluyor. Bu kapsamda şimdiki tedavi usulleriyle ilgili açıklamalarda bulunan Türkiye Hemofili Derneği Lideri Prof. Dr. Bülent Zülfikar, gen tedavisiyle ilgili çalışmaların uzun müddettir yapıldığını, 2010 yılında beri de başarılı sonuçlar elde edildiğini, ülkemizde de farklı merkezlerde klinik çalışmalar kapsamında 40 kadar hastanın bu tedaviden faydalandığını söyledi.

Hemofilinin genetik bir hastalık olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Zülfikar, “Hemofili ve gibisi genetik hastalıklarda şifaya ulaşmayı sağlayacak olan tedavilerden biri olan gen tedavisi eksik olan geni aracı bir virüs kullanarak bedene vermek ile başlamaktadır. Virüsün karaciğere yerleşerek buradaki hücrelerde daima olarak bedende eksik olan faktörü (protein tabiatında madde) kodlamasıyla plazmada daima olarak kâfi seviyede faktör bulunabilmektedir. Öte yandan tüm kalıtsal kanama bozukluklarında teşhis ne kadar erken koyulursa tedavi o kadar erken başlar ve hastalar hastalığın verebileceği hasarlardan korunmuş olurlar. Bunu sağlamak için de yeni tedavi usullerinin geliştirilmesi için büyük gayretler var” dedi.

Prof. Dr. Zülfikar, sözlerine şöyle devam etti: “Vücudumuzda kanamayı önleyen sistemlerimiz vardır. Kanda pıhtılaşmayı sağlayan unsurlardan birinin eksikliği sonucu kanamaların tekrarlaması problemlerinden biri de Hemofili hastalığıdır. Olguların yaklaşık üçte birinde anne karnındaki bebekte mutasyon olmasıyla da kalıtsal pıhtılaşma bozukluğu görülebiliyor. Hastalık genetik olarak geçtiği için şikayetler doğuştan itibaren başlıyor. Gerçekten doğum sonrası kesilen göbek bağındaki kanamanın durmaması, tarama testleri için bebeklerden kan alınan yerlerde kanamanın devam etmesi, kol ve bacaklarda görülen morluklar üzere belirtiler hemofili habercisidir.”

“Hemofili hastalığı da taşıyıcılığı da ömür boyunca varlığını korumaktadır”

Hemofilinin çok yaygın bir hastalık olmadığını aktaran Prof. Dr. Zülfikar, “Hemofili ve tüm kalıtsal kanama bozukluklarını az hastalık olarak tanımlıyoruz. Türkiye’de taşıyıcılar ile birlikte toplam sayı 80 bin civarındadır. Kayıtlı Hemofili A ve Hemofili B hastası 10 bin kişi kadardır. Maalesef başta hafif tipler olmak üzere şimdi tanısı koyulmamış olanlar da vardır. Bunları kliniklere getirmemiz, sıhhat ve sosyo-psikolojik sıkıntılarını çözmemiz lazımdır. Bunun içinde 17 Nisan Dünya Hemofili Günü üzere farkındalık çalışmaları çok değerlidir. Bu uğraşlar yalnızca teşhis koyulmayan hastaların kliniklere getirilmesine öncülük etmekle kalmaz, bilinen hastalarında daha düzgün tedavi imkanlarına ulaşmasını sağlayabilir” formunda konuştu.

“Hastalığı yeterli tanımak üstesinden gelmek için avantaj sağlar”

Hemofilinin toplumsal ve ruhsal olarak da ömür kalitesini olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Zülfikar, “Bu bireylerde ömür boyunca kanama korkusu olmakta, bu da onların hayat kalitelerini düşürmektedir. Çok şükür tedavi için kullanılacak ilaçlar var. Yüksek teknoloji eseri olan bu ilaçların maliyeti yüksekçedir. Kişinin, ailesinin hastalıkla uğraşırken bu maliyetleri karşılayamama durumu olabilir ve bunun ruhsal tesiri hastaya önemli rahatsızlıklar verebilmektedir. Kanamalar esnasında hayati riskin yanı sıra yaşanan ağrılar da ömür kalitesini olumsuz olarak etkileyebilir. Elbet hastalığı uygun tanımak, üstesinden gelmek için avantaj sağlar” diye konuştu.

Prof. Dr. Zülfikar sözlerini şöyle sonlandırdı: “Hastalığın tedavisi ülkemizde ve dünyanın büyük çoğunluğunda damardan eksik olan hususun hastaya verilmesiyle yapılıyor. Kanama olduğunda en az 2-3 gün 8-12 saat ortayla daima damardan iğne tedavisi ile mevcut ilaçların yapılması gerekiyor. İstek edilen ve gerçek olan bu şahıslarda hiç kanama olmamasıdır. Bunun içinde müdafaa hedefli haftada 2 defa iğne yapılaması gerekir. Senede 104 defa iğneyi yapabilmek, hele damarları bariz olmayan çocuklara bunu yapabilmek hiç de kolay değil. Hakikaten bu meseleleri aşmak için yeni geliştirilen ve daha uzun aralıklarla derialtına uygulanan tedavilerin (ilaçların) toplumsal güvenlik şemsiyesi altında süratle kullanıma girmesi, gen tedavi imkanlarına kavuşulması yıllardır hastalarımızla bir arada yaşayan Türkiye Hemofili Derneğinin de öncelikle hedeflerindendir.”