Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinden bir gün sonra Ermenistan ile bir barış mutabakatına hiç olmadıkları kadar yakın olduklarını açıkladı.

Bakü’nün geçen sonbaharda bir yıldırım harekatıyla Dağlık Karabağ’ın denetimini ele geçirmesinin akabinde muhtemel bir muahedeye dair haberler, Ermenistan’da protestolara yol açtı.

Salı günü Azerbaycan ve Ermenistan’dan gruplar, iki tarafın Sovyet devri haritalarına dayanarak belirlemeyi kabul ettiği bir hudut kısmında fizikî incelemelere başladı.

Olası bir barış muahedesiyle ilgili “Daha evvel hiç olmadığı kadar yakınız” sözlerini kullanan Aliyev “Barış mutabakatının nasıl olması gerektiği konusunda artık ortak bir anlayışa sahibiz. Yalnızca detayları ele almamız gerekiyor” dedi.

Bakü’de siyasi analistlerle televizyonda yayınlanan bir toplantıda konuşan Aliyev “Her iki tarafın da vakte gereksinimi var… İkimiz de bunu yapmak için siyasi iradeye sahibiz” dedi.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan gecen ay Bakü’nün Sovyet periyodunda kendilerine ilişkin olduğu söyledikleri dört hudut köyünün geri verilmesi talebine olumlu karşılık vermişti.

Aliyev: Arabuluculuğa muhtaçlığımız yok

Aliyev Kazakistan’ın iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir ortaya geleceği bir toplantıya mesken sahipliği yapma teklifini kabul etti. Daha evvel Rusya, Fransa, İran, ABD ve Almanya iki ülke ortasında arabuluculuk yapmaya çalışmıştı. Lakin on yıllarca süren görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.

Aliyev üçüncü bir tarafın gözlemciliği konusunda “Herhangi bir tıp arabuluculuğu lisana getirmiyoruz. Zira şu an hudutta olup bitenler, yalnız bırakıldığımız takdirde er ya da geç muahedeye varabileceğimizi gösteriyor” dedi.

İki ülkenin içişleri bakanları yaptıkları açıklamalarda uzmanların hudut bölgesini incelediklerini ve hudut çizimi için koordinatları belirlediklerini söyledi.

İlham Aliyev ve Nikol PaşinyanFotoğraf: Vladimir Smirnov/Sputnik/AP/picture alliance

Erivan’da protestolar

Öte yandan bu haberler üzerine Ermenistan’da yeni şovlar patlak verdi. Erivan’ın daha fazla toprak vermesinden tasa eden protestocular Ermenistan-Gürcistan karayolunun çeşitli noktalarında trafiği engelledi.

Ermenistan Salı günü yaptığı açıklamada “Ermenistan egemenliğindeki toprakların rastgele bir kısmının devredilmesinin” kelam konusu olmadığını belirtti.

Azerbaycan’a iade edilecek dört terk edilmiş yerleşim yeri – Aşağı Eskipara, Bağanis Ayrım, Heyrimli ve Kızılhacılı – 1990’larda Ermeni güçleri tarafından ele geçirilmiş ve bu bölgenin Azeri sakinleri bölgeyi terk etmeye zorlanmıştı. Civardaki köylerin Ermeni sakinleri, ülkenin geri kalanından izole olacaklarından ve kimi konutların Azerbaycan topraklarına dahil olacağından telaş ediyor. Bölge, denize kıyısı olmayan Ermenistan için stratejik kıymete sahip. Hayati bir ticaret yolu olan Gürcistan’a giden karayolunun birkaç küçük kısmının de bu kapsamda devredilebileceği belirtiliyor. Hududun, büyük bir Rus doğalgaz boru çizgisine yakın olacağı ve tıpkı vakitte avantajlı askeri durum sunan bir bölgeden geçeceği kaydediliyor.

Paşinyan: İki ülkenin artık temas çizgisi değil sonu olacak

“Yeni bir savaştan kaçınmak için” hudut uyuşmazlığının çözülmesi gerektiği konusunda ısrar eden Paşinyan Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 1992’den beri bölgede misyon yapan Rus hudut muhafızlarının değiştirileceğini söyledi.

Paşinyan “Rus hudut muhafızları bölgeden çekilecek ve Ermenistan ve Azerbaycan hudut muhafızları devlet sonunu kendi başlarına korumak için işbirliği yapacaklar” halinde konuştu.

Paşinyan hududun belirlenmesinin “önemli bir değişiklik” olduğunu ve bunun iki ülkenin “artık temas sınırı değil hududu olduğu manasına geleceğini, bunun da bir barış işareti olduğunu” söyledi.

Güney Kafkasya’daki iki komşu ülke ortasında on yıllardır devam eden gerginlik, geçtiğimiz sonbaharda Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’a girerek bölgenin denetimini büsbütün sağlamasıyla tekrar yükselmişti.

Uluslararası alanda Azerbaycan toprağı olarak kabul edilen fakat 1990’lardan itibaren ayrılıkçı Ermeniler tarafından yönetilen Dağlık Karabağ’ın yine Azerbaycan’ın eline geçmesinin akabinde bölgede yaşayan yaklaşık 120 bin Ermeni’nin neredeyse tamamı Ermenistan’a sığınmıştı.

AFP / SSB, EC

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?