İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi’nde, 2022’de altı kişinin hayatını kaybettiği bombalı taarruza ait davada karar açıklandı. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, bombayı olay yerine bırakan tutuklu sanık Ahlam Albashır, 7 sefer ağırlaştırılmış müebbet mahpus ile bin 794 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.

Duruşmaya, Albashır’la birlikte beş tutuklu sanık ile avukatları iştirak ederken kimi tutuklu sanıklar mahkeme salonuna Ses ve İmaj Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlandı. Mahkeme heyetinin, tutuklu sanıklardan Fatma Berkel, Ferhat Habeş, Ahmed Carkes ve Ammar Jarkas’e ek savunma hakkı vermesi üzerine kelam alan Berkel, patlamanın olduğu periyot gebe olduğunu ve psikolojisinin yeterli olmadığını öne sürerek, “Tek sorduğum şey, ‘Neden buraya geldiniz?’ oldu. Bana ‘Biz buraya yaşamaya geldik, tutunamazsak dışarıya çıkacağız.’ dedi. Ortamızda geçen konuşma bundan ibaret. Bunları hiç tanımıyorum, beraatimi istiyorum” sözlerini kullandı.

Sanık Ahlam Albashır da son kelamında, kendini savunmayacağını lisana getirerek, “Bu olan patlama ve vefat edenlerden ötürü bana vereceğiniz rastgele bir cezayı kabul ediyorum. Ammar Carkes’in hiçbir şeyden haberi yoktur. Benim ailemin vefat ettiğini biliyor lakin ailem yaşıyor. Ahmed Carkes’in telefonu kırdığında hiçbir şeyden haberi yoktu. Ahmad Haj Hasan’ın da meskeninde 3 gün kaldım. Tanışıklığımız atölyeden kaynaklanıyor. Bayan olduğumdan atölyede kalmama razı olmadı. Meskenine davet etti. Ferhat Habeş ve Fatma Berkel’i yalnızca meskende gördüm. Sayın başkanla baş başa konuşmak istiyorum” dedi.

Beş soruda Taksim’de bombalı taarruz davası

Bugüne dek beş duruşma gerçekleştirilirken atağa ait sis perdesi hâlâ tam olarak aralanabilmiş değil. Beş soruda Taksim saldırısı ve dava sürecinde yaşananları derledik:

Patlama nasıl gerçekleşti ve Albashır nasıl yakalandı?

İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım 2022’de bir bankın üzerine bırakılan patlayıcı unsur, saat 16.14’te patladı. Altı kişinin hayatını kaybettiği patlama, 99 kişinin de yaralanmasına neden oldu. İstanbul’un en turistik yerlerinden olan caddenin etrafındaki birçok işyeri de ataktan etkilendi. Yaşananların akabinde Emniyet takımları, patlamaya neden olan bombanın bir bayan tarafından caddedeki banka bırakıldığını belirledi. Yüzlerce kamera kaydının izlenmesiyle birlikte, birebir kişinin patlamanın sonrasında taksiye binip Taksim’den uzaklaştığı tespit edildi. Bu kişi, kamuflaj desenli bir pantolon giyen ve siyah başörtüsü takan, 1999 doğumlu Suriyeli Ahlam Albashır’dı. Gruplar şüpheliyi ataktan kısa mühlet sonra, saat 02.55’te Küçükçekmece ilçesinin Kanarya Mahallesi’ndeki bir konutta yakaladı. Albashır’la birlikte taarruzla ilişkili olduğu belirtilen toplam 51 kişi gözaltına alındı.

Saldırının zanlısı Albashır’ın sözlerindeki çelişkiler neler?

14 Kasım 2022’de gözaltına alınan Albashır’ın söz süreçleri günlerce sürdü. İstanbul Emniyeti, şüphelinin “PKK/PYD temasını itiraf ettiğine” yönelik bir duyuru paylaştı. Emniyet ayrıyeten zanlının “PKK/PYD/YPG terör örgütü tarafından özel istihbarat elemanı olarak yetiştirildiğini” ve “Afrin-İdlib üzerinden Türkiye’ye aksiyon yapmak için kaçak yollarla giriş yaptığını” da belirtti.

14 Kasım 2022’de gözaltına alınan Albashır, mahkemede sözünde değişiklik yaptıFotoğraf: ANKA

Ahlam Albashır’ın gözaltına alındığı andan itibaren verdiği sözlerdeki çelişkili anlatımlar ise dikkat çekti. Albashır, Emniyet evresindeki verdiği sözde hücumun nasıl planlandığını aktardı. Hatta bombayı İdlib’den gelirken yanlarında götürdüklerini ileri sürdü. Kuşkulu, savcılıktaki sözünde ise banka bıraktığı çantanın içerisinde bomba olduğunu bilmediğini ve uyuşturucu sandığını savundu.

21 Kasım 2022’de Sabah gazetesinde yayımlanan bir habere nazaran, Albashır, savcılıktaki sözünde, “ağabeyinin Özgür Suriye Ordusu’nda (ÖSO) üst seviye bir kumandan olduğunu” lisana getirmişti. Fakat İslamcı akımlardan oluşan ve Suriye’de Beşar Esad idaresine muhalif olmalarıyla bilinen ÖSO ayrıntısı, hazırlanan iddianamede yer almadı. Ortalarında Albashır’ın de bulunduğu 17 kuşkulu, 18 Kasım 2022 tarihinde tutuklanarak eski ismi Silivri olan Marmara Cezaevi’ne götürüldü. 29 kuşkulu ise hudut dışı edildi.

Saldırıyı üstlenen örgüt var mı?

Şu ana kadar hiçbir örgüt saldırıyı üstlenmedi. Hücuma ait soru işaretleri bu evrede oluştu. Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, yaptığı birinci açıklamada PKK’yı işaret etti, “Eylemi yapanın Afrin’den geçtiği konusunda bir kıymetlendirmemiz var” sözlerini kullandı. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün açıklamasında ise, şüphelinin İdlib’den Türkiye’ye geçtiği bilgisine yer verildi.

Fakat PKK’ya bağlı Halk Savunma Merkezi akınla ilgilerinin olmadığını tez etti. Belkemiğini YPG’nin oluşturduğu ABD dayanaklı Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) yöneticilerinden Mazlum Abdi de “patlamayla ilgilerinin olmadığını” öne sürdü.

MHP Şırnak Güçlükonak İlçe Başkanı Mehmet Emin İlhan’ın üzerine kayıtlı telefon çizgisinden, zanlı Albashır ile görüşme trafiği yapıldığına ait savlar da soru işaretlerine neden oldu. MHP İlçe Başkanı, “Cizre’de sahte bir imza ile bir bayiden adıma bir sınır çıkartmışlar” açıklaması yaptı. Şırnak Valiliği, İlhan’ın sözünün alındığını aktararak, kelam konusu sınırın yasadışı yollardan üçüncü şahıslara verildiğini bildirdi.

Saldırının kilit ismi kim ve sanıklar neyle suçlanıyorlar?

Saldırının kilit ismi, Ahlam Albashır’ın eşi görünümünde olan Bilal Hacmaos’tu. Albashır’ı Taksim Meydanı’na getiren araçta bulunduğu belirlenen Hacmaos, şu an firari durumda. Hacmaos’un daha sonra yakalanan Ammar Jarkas tarafından kaçırılıp Bulgaristan’a götürülmek üzere Edirne’ye bırakıldığı belirtiliyor. Edirne’den sonra izini kaybettiren bu kilit isme hâlâ ulaşılmış değil.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 3 Şubat 2023’te hazırlanan iddianamede de Albashır ile Hacmaos ortasındaki bağlantıya dikkat çekiliyor. Bu iki sanığın Esenler’de dokumacılık atölyesi sahibi olan davanın tutuklularından Ferhat Habeş’in konutuna yerleştiği aktarılıyor. İddianamede, Albashır ve Hacmaos’un, YPG tarafından özel eğitime tabi tutulduğu savunuluyor. Bu iki kişinin patlayıcı materyal eşliğinde Türkiye’ye gönderildiklerinin tespit edildiği de belirtiliyor. Sanıkların gelen talimatla saldırıyı gerçekleştirdiği iddianamede yer alan ayrıntılardan. Ayrıyeten Albashır’ın üç sefer Taksim’de, bir defa de Fatih Mescidi’nde keşif yaptığı, çektiği fotoğraf ile görüntüleri “Hacı” kod ismini kullanan ve örgüt üyesi olduğu belirtilen bir bireye gönderdiği bildiriliyor.

İddianamede olay gününe ait detaylara da yer veriliyor. Buna nazaran Hacmaos ile Albashır, içinde bomba olan çantayı yanlarına alarak Taksim’e gitti. Caddedeki bir bankta oturup talimat bekleyen Albashır, “Hacı”nın, “Çantayı bırak, çabucak oradan ayrıl” bildirisi üzerine süratle meydana yanlışsız yürümeye başladı. Bomba da bu esnada patladı.

İddianamede, saldırgan Albashır’ın “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “silahlı terör örgütüne üye olmak” üzere çeşitli cürümlerden toplamda 7 kere ağırlaştırılmış müebbet ve bin 949 yıldan 3 bin 9 yıla kadar mahpusu isteniyor. PKK’nın üst yöneticilerinden Cemil Bayık’ın da ortalarında bulunduğu başka şüphelilerin ise 7’şer sefer ağırlaştırılmış müebbet ve 3 bin 16 yıl 6 aya kadar mahpusları talep ediliyor.

Yargılama ne vakit başladı ve duruşmalarda bugüne dek neler yaşandı?

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin iddianameyi kabul etmesiyle yargılama 9 Mayıs 2023’te başladı. Duruşmalar, Marmara Cezaevi’nin karşısındaki salonunda yapıldı.

Davanın birinci duruşması Mayıs 2023’te Marmara Cezaevi’nin karşısındaki salonda yapıldıFotoğraf: DHA

Sanık Albashır, iddianamenin Arapçaya çevrilmemesi nedeniyle birinci duruşmada savunma yapamadı. İkinci celsede yani 17 Temmuz 2023’te birinci kere konuşan Albashır, “Daha evvel bunları anlatmadım” diyerek soruşturma kademesindeki tabirini değiştirdi. Daha evvelki tabirlerinde bombayı Suriye’den aldıklarını söyleyen Albashır, “Suriye’den gelirken patlayıcı yanımızda değildi. Bu türlü bir şey olacağını bilmiyordum. Bombayı İstanbul’da el Hacmaos teslim aldı” dedi.

Bilal Hacmaos’un kaçacağından haberinin olmadığını argüman eden Albashır, “Aslında bombayı ben değil, Bilal kendisi götürecekti” dedi ve olay anını şöyle anlattı: “Bir yere oturup beklemeye başladım. Orada otururken bana Hacı’dan görüntü geldi. Biri ardımdan görüntümü çekmiş, korktum. Çantayla oynadım. Bombayı gördükten sonra polisi aradım lakin Türkçe bilmiyordum. Hacı bu esnada, ‘Çantayı bırak, yürü’ dedi. Bilal’i sordum ‘Onu boş ver’ dedi. Caddenin başına yanlışsız yürüdüm. Taksiye bindim. Konuta gittim.”

Savcı mütalaasını 12 Şubat’ta yapılan duruşmada açıkladı ve iddianamedeki üzere 7 sefer ağırlaştırılmış müebbet ve 3 bin 9 yıla kadar mahpus cezası istedi. Mütalaaya karşı kelam verilen sanık Albashır, bu kere de “Bomba olduğunu bilmiyordum” diyerek şunları söz etti: “Bana yalnızca turist olarak gideceğimi söylediler, yalnızca fotoğraf çekmemi söylediler. Vefat eden insanlardan ötürü geceleri uyuyamıyorum. Suriye’ye giden şahısların yakalanması için Suriye’ye gitmeye hazırım.”

10’u tutuklu 36 sanığın yargılandığı dava kapsamında bugüne dek beş duruşma gerçekleştirildi. Son duruşma, 15 Nisan’da görüldü. Albashır bu duruşmada savunma yapmadı. Birtakım taraf avukatlarının sunduğu mazeret dilekçelerini kabul eden heyet, belgeyi 26 Nisan’a erteledi. Evrakın yarın karara bağlanması bekleniyor.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?