TBMM Genel Heyeti’nde, fahiş fiyat artışı ve stokçuluk cezalarının artırılmasını da içeren Türk Ticaret Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlandı.

Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerde partisi ismine söz alan Saadet Partisi Küme Başkanvekili İsa Mesih Şahin, ticari hayatın düzenlenmesine ait olumlu adımlara dayanak vermek istediklerini belirtti. Çıkarılan kanunlarda gereksinimlere yönelik adımların atılamadığını aktaran Şahin, “Yüksek besin enflasyonuna tahliller aranıyor. Sorun yanlış tespit ediliyor. Sorun yanlış tespit edildiği için cezaların artırılması üzere tahliller ortaya konuluyor. Besin enflasyonunu bu önlemlerle çözemeyiz. Daha bütüncül tahliller ortaya koymak zorundayız.” diye konuştu.

Yüksek enflasyonun sebebinin yanlış para siyasetleri olduğunu kaydeden Şahin, esnafı rahatlatacak düzenlemeler yapılması gerektiğini belirtti.

Saadet Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun da kanun teklifinin birinci hususunun yürürlüğünün 26 Nisan 2024 olmasına reaksiyon gösterdi. Özbudun, “Kanunlar Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girerler. Bunun istisnası nedir? Kanun koyucu özel bir gayeye istinaden yürürlük tarihini daha ileri bir tarih gösterebilir lakin daha geri bir tarih olarak gösterilemez. Yani kanunlar geçmişe yürütülemez.” sözlerini kullandı.

İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz, kanun teklifinin birtakım hususlarını eleştirerek, teklifle fahiş fiyatlarla ilgili tesirli gayret edileceğine dair bir algı oluşturulmaya çalışıldığını söz etti. DÜZGÜN Partili Uz, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Zabıta önlemleriyle iktisat düzelmez. Son 5 yıl içerisinde zabıta önlemiyle enflasyonla çaba ismi altında yapmadığınız kalmadı. Yanınıza kameraları alarak soğan depolarını polisiye sinemaların sahnelerini aratmayacak manzaralarla basmaya kalktınız. 2019 yılında mahallî seçimlere giderken ülkenin en değerli meydanlarında tanzim satış yerleri açtınız. Sizler açısından daima diğerleri, daima esnaf, daima millet hatalı. Lakin 22 yılın sonunda bugün ülkede yaşanılan ekonomik problemlerin sorumluluğunu diğerlerine yükleyemezsiniz. Soğan ve patates üreticisi, çiftçi ve marketler stokçu değildir, enflasyon karşısında sermayesini korumak için önden mal alan esnaf hiç stokçu değildir.”

Uz, yüksek enflasyonun sebeplerinin ısrarla uygulanmaya çalışılan yanlış maliye ve para siyaseti ile itimat telkin etmeyen iktisat yöneticileri olduğunu savundu.

CHP’Lİ TANAL KÜRSÜYÜ İŞGAL ETTİ

CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal da yerinden kelam alarak, kanun teklifi hakkında Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı Araştırma ve İnceleme Ofisinin hazırladığı inceleme raporunun kendisine verilmediğini belirtti ve Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Başkan’dan, raporun kendisine iletilmesini talep etti.

Önder’in, bu türlü bir yetkisi olmadığını söylemesi üzerine Tanal, kürsüyü işgal etti. Bunun üzerine Lider, birleşime orta verdi.

CHP Küme Başkanvekili Ali Becerikli Başarır ile AK Parti Bursa Milletvekili ve Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mustafa Varank, Tanal ile bir mühlet görüştü. Görüşmenin akabinde Tanal, Genel Şura Salonu’ndan ayrılarak Kanunlar ve Kararlar Başkanlığına gitti.

MHP Antalya Milletvekili Abdurrahman Lider, global iktisatla ticaret uygulamalarının süratle dönüştüğü bir dünyada ticaret siyasetlerinin uygulanmasına yönelik önlemlerin alınmasının, Türkiye’nin ekonomik büyümesine katkı sağlayacağını söyledi.

Başkan, Genel Kurul’da görüşülen kanun teklifiyle, ticari hayatta yaşanan gelişmelere uygun olarak muhtaçlık duyulan yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesinin hedeflendiğini lisana getirdi. Düzenlemelerle kooperatiflerin toplumda itimat ve saygınlık kazanmalarına, şeffaf ve hesap verilebilir bir duruma gelmelerine yardımcı olunacağını kaydeden Lider, tarım eserlerine yönelik lisanlı depo işletmeleri ve yetkili sınıflandırıcılar aracılığıyla yapılan kontroller sayesinde piyasada haksız rekabetin önüne geçilerek adil bir ticaret ortamının sağlanacağının altını çizdi.

Reklam Kurulu tarafından falcılık, büyücülük, pos tefeciliği üzere dijital alanda yaşanan aldatıcı ve aldatıcı reklamlar ile haksız ticari uygulamalara karşı daha aktif çaba edileceğini aktaran Lider, “Teklifle, idari para cezası meblağlarını artıracak ve idari yaptırımların kapsamını genişletmiş olacağız. Teklif, Genel Heyetimizde kabul edilip kanunlaştıktan sonra Ticaret Bakanlığımız tarafından bir takvim yılı içinde en az 3 kez stokçuluk yaptığı tespit edilen üretici, tedarikçi ve perakende işletmelere altı güne kadar kapatma cezası verebilecektir.” diye konuştu.

DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartın, iktidarın ilgili kanun teklifini antidemokratik usulle hazırladığını ileri sürdü.

Teklifin, TBMM’ye sunulmadan evvel ilgili odalar, sendikalar, dernekler ve demokratik kitle örgütlerinden görüşler alınması gerektiğini lisana getiren Bartın, “Bu teklif sermayedarlara avantaj ve kolaylık sağlayacak düzenlemeler içermektedir. Zira iktidar kendisini işçiye, çiftçiye, üreticiye, fakire, halka değil, bir küme yandaşa karşı borçlu görüyor, onların ihyası için eforlar harcıyor, sermayedarların taleplerini önceliyor.” diye konuştu.

Teklifinin en çarpıcı hususunun fahiş fiyat ve stokçuluğa getirilecek cezalara ait unsur olduğunu belirten Bartın, “Enflasyonun bu kadar can yakıcı olmasının ve kalıcı hale gelmesinin sebebi güya iktidarın kendi yanlış tercihleri ve yanlış ekonomik siyasetleri değilmiş üzere enflasyona esnaf ve küçük üretici sebep oluyormuş üzere cezai yaptırımları arttırarak sorunu çözeceklerini sav etmektedirler. İktidar, bu durumla sorumluluktan kaçıp üreticiyi tek sorumlu gösterme, günah keçisi yapma gayretine girmiştir.” tabirlerini kullandı.

CHP Kocaeli Milletvekili Nail Çiler, torba kanun yapma sistemini eleştirerek, hükümetin torba kanun sevdasını bırakmasını istedi.

Açıklanan tasarruf önlemleri paketinin sembolik adımlardan ibaret olduğunu öne süren Çiler, “2023 yılının yaz ayında tasarruf paketi aslında açıklanmıştı. Cari açığın kapanmasında, ekonomik refahın sağlanmasında, enflasyonla uğraşta manalı adımlar atılmasında müspet sonuçlar alamadık. Memuru, çalışanı, emeklisi, toplumun büyük kısmı zorlukla yaşamaya çalışıyor, çok önemli bir fakirleşme var. Siz vatandaşlarımızı enflasyonla yaşamaya alıştırdınız.” diye konuştu.

Çiler, kanun teklifinin kapsamlı düzenlemeler getirmediğini, yüksek besin enflasyonuna ve maliyet artışlarına bütüncül bir tahlil içermediğini savundu.

Gıda fiyatlarındaki artışa dikkati çeken Çiler, “G20 ülkeleri içinde besin enflasyonu en yüksek ikinci ülke Türkiye. Savaştaki Rusya’nın besin enflasyonu bizden daha düşük. Kovid devrinde dünyada besin fiyatları arttı lakin sonra düşüşe geçti. Bizde neden düşmedi? Besin fiyatlarındaki artışların nedeninin pazar tezgahlarındaki yüksek kira bedelleri olduğunu varsayan bu teklif, sorunun merkezine odaklanmamıştır.” değerlendirmesinde bulundu.

CHP’li Çiler’in konuşmasının akabinde TBMM Başkanvekili Lider, birleşime orta verdi. Ortanın akabinde kurulun yerini almaması üzerine Başkan, birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.