Enerji alanında düzenlemeler içeren ve 11 Mayıs’ta yürürlüğe giren Maden Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, denizler, baraj gölleri, yapay göller ve natürel göllerin Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir güç kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarında imar planı yapılmaksızın yenilenebilir güç üretim santralleri kurulabilmesine imkan sağlıyor.

Söz konusu alanlarda Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yahut sulama birliklerine ilişkin ziraî sulama maksatlı tesislerin elektrik muhtaçlıklarını karşılamak maksadıyla yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi de kurulabiliyor.

Yüzer güneş gücü santralleri (GES), saha tipi güneş gücü santralleri kurulumunda yaşanan zorlukları avantaja çevirerek kullanıcılara kolaylık sağlıyor. Yüzer GES’lerin alt tarafında bulunan suyun bu santrallerin periyodik olarak soğumasına yardımcı olması panel verimliliğini artırıyor.

YÜZDE 10 DAHA VERİMLİ ÇALIŞIYOR

Karasal GES’lere nazaran yüzde 10 daha verimli çalışan yüzer GES’ler, atıl durumdaki rezervuar yüzey alanlarının değerlendirilmesini ve iktisada kazandırılmasını sağlıyor. Yüzer GES’ler içme suyu gayeli barajlar haricinde tüm baraj rezervuarlarında kurulabiliyor.

Bu yüzey alanının yüzde 10’unda yüzer GES suramı yapılması durumunda, 53 bin megavat kurulu güçle yıllık 79 milyar 500 milyon kilovatsaat elektrik gücü üretimi yapılabileceği öngörülüyor. Bu da Türkiye’nin elektrik gücü gereksiniminin yaklaşık dörtte birine karşılık geliyor.

YILLIK 540 MİLYON METREKÜPLÜK SU TASARRUFU

Yüzer GES’ler sayesinde buharlaşması önlenerek tasarruf edilecek su ölçüsünün ise yıllık 540 milyon metreküp seviyesinde olacağı kestirim ediliyor. Kelam konusu tesisler sayesinde atmosfere salınacak karbondioksit ölçüsünün da 51 milyon tondan fazla azaltılacağı hesaplanıyor.

Türkiye’de bulunan göl ve göletler de dahil edildiğinde yüzer GES potansiyelinin tabir edilen bu ölçülerin çok daha üstüne çıkacağı kestirim ediliyor.

“TÜRKİYE’DE YAKLAŞIK 80 GİGAVATLIK YÜZER GES POTANSİYELİ VAR”

Güneydoğu Güç Araştırmaları Derneği (GEADER) Başkanı Ömer Çelebi, Türkiye’nin yüzer GES potansiyeli açısından âlâ bir pozisyonda bulunduğuna işaret ederek, “Yüzer GES’ler, Türkiye’nin yenilenebilir güç siyasetlerinde ve yeşil dönüşümünde yeni bir periyodu başlatacak, tıpkı vakitte Türkiye’nin ulusal güç siyasetlerine değerli katkı sunacak.” dedi.

Yüzer GES’lerin son yıllarda global seviyede yaygınlaştığına işaret eden Çelebi, Türkiye’de içme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile kıyı kanunu kapsamında kalan kıyı ve kıyı şeritleri hariç deniz, baraj ve göletlerde santral kurulabilecek yaklaşık 80 gigavatlık yüzer GES potansiyeli bulunduğunu bildirdi.

DOĞAL SOĞUTMA GÜÇ VERİMLİLİĞİNE KATKI SUNACAK

Karasal GES’lerde sıcaklık artışının güç üretiminde kayıp oranını artırdığına dikkati çeken Çelebi, şunları kaydetti:

“Yüzer GES uygulamalarında su, fotovoltaik hücrelerde doğal soğutma yaparak güç verimliliğine katkı sunacak. Ayrıyeten, yüzer GES’lerde toz ve kirlenme oranının çok düşük olması güç üretiminde verimliliğe kıymetli yarar sağlayacak. Bu santraller, birebir vakitte hidroelektrik santrali üzerinde kurulduğu için hidrolik sisteme yardımcı kaynak olarak değerli katkı sunacak. Gün içerisinde elektriğin ağır tüketildiği saatlerde, yüzer GES’lerden elektrik üretimi hidroelektrik gücünden tasarruf sağlayabilecek.”

Çelebi, yüzer panellerin hidroelektrik santraller için hibrit tahliller sunduğunu ve baraj suyu üzerindeki güç üreten güneş panellerinin, suyun buharlaşma oranını da azaltacağını belirterek, “Bu hibrit sistemler, yalnızca güç üretimini artırmakla kalmayacak, tıpkı vakitte su kaybını da azaltarak su idaresine katkıda bulunacak.” diye konuştu.

Türkiye’de yüzer GES’lerin kurulması için en uygun bölgelerin ışınım oranı ve güneşlenme mühleti en yüksek yerler olduğuna işaret eden Çelebi, “Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye genelinde ışınım ve güneşlenme müddeti bakımından üst seviye düzeydedir. Bu bölge ayrıyeten çok sayıda baraj ve göletin bulunması nedeniyle yatırım için ülkü bir pozisyondadır. Bu halde, verimli toprakların heba olması da engellenmiş olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

“BELEDİYELER DE GÖLLERDE LİSANSSIZ YATIRIM YAPABİLECEK”

Güneş Gücü Yatırımcıları Derneği (GÜNEŞDER) Başkanı Serdar Ekiz de 1 megavat pik kurulu gücündeki güneş gücü santralinin yaklaşık 9 bin metrekarelik yüzey alanına kurulacağı varsayıldığında, Türkiye’deki yüzer GES potansiyelinin çok büyük olduğunu söz etti.

Ekiz, kelam konusu kanunla belediyelerin göllerde lisanssız yatırım yapabileceğini vurgulayarak, “Belediyelerin bu haktan yararlanması çok değerli. Birçok belediyemizin hudutlarında sulama maksatlı göller mevcut. Denizli merkezinde sulama hedefli büyük bir göl bulunmakta. Hem buharlaşmanın önüne geçilmesi hem de güç iletimindeki kayıplar açısından büyük bir fırsat. Kesim olarak yeni bir alan olacağından kuşkumuz yok.” tabirlerini kullandı.

Lisanssız elektrik üretiminde güneş gücünden üretimin hissesinin yüzde 90’lara ulaştığını belirten Ekiz, Türkiye’deki yüzer GES’lerin de bu sayısı artıracağını söyledi.

Ekiz, yüzer GES’lerin sabitleneceği alanda rüzgar tesirinin uygun hesaplanması gerektiğine dikkati çekerek, “Özellikle şiddetli bir rüzgarda deforme olmadan bütünlüğünü kaybetmemelidir. Bu GES’ler, su yüzeyinde durabilme kabiliyeti olan ekipmanlarla kurulacağı için alt yapının çok dikkatli uygulanması gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.