19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı bu sene Pazar günü kutlanacak. Bu nedenle her resmi tatilde olduğu bu üzere bu bayramda da ayrıntılı araştırmalar yapılıyor. Pekala, 20 Mayıs okullar tatil mi 2024?

20 MAYIS OKULLAR TATİL Mİ 2024?

Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ve akabinde Kurtuluş uğraşının başlamasıyla birlikte her 19 Mayıs bayram olarak kutlanıyor. Ulusal Bayramlar ortasında yer alan 19 Mayıs 2024 Pazar günü tüm yurtta kutlanacak. Tatil sonrası 20 Mayıs günü resmi kurumlarda olağan mesai devam edecek

19 MAYIS 1919’DA NE OLDU?

Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde yapılan Kurtuluş Savaşı’nın en değerli anlarından biri Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının 1919’un 19 Mayıs’ında birinci adımlarını Samsun’a atmalarıdır.

Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı

30 NISAN 1919 – Mustafa Kemal Paşa’nın 9. Ordu Kıtaatı Müfettişliğine atanmasını içeren Hükûmet Kararnamesi Padişah Vahdeddin tarafından onaylandı.

5 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a atanma buyruğu, Takvim-i Vekayi’de yayımlandı.

16 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa ve karargâhıyla 16 Mayıs 1919’da bandırma Vapuru ile yola çıktı. Karargâhında bulunan subaylar rütbe sırası ile Kurmay Albay Refet Bey (General Refet Bele) (3. Kor. K.), Kurmay Albay Manastırlı Kazım Bey (General Kazım Dirik) (Müfettişlik Kur. Bşk.), Dr. Albay İbrahim Tali Bey (Öngören) (Müfettişlik Sıhhat Bşk.), Kurmay Yarbay Mehmet Akif Bey (Ayıcı) (Kurmay Bşk. Yardımcısı), Kurmay Bnb. Hüsrev Bey (Gerede) (Karargâh Erkan-ı Harbiyesi İstihbarat ve Siyasiyat Şubesi Müdürü), Topçu Bnb. Kemal Bey (Doğan) (Müfettişlik Topçu K.) Dr. Bnb. Refik Bey (Saydam) (Sağlık Lider Yardımcısı), Yzb. Cevat Abbas (Gürer) (Müfettişlik Başyaveri), Yzb. Mümtaz (Tünay) (Kurmay Mülhakı), Yzb. İsmail Hakkı (Ede) (Kurmay Mülhakı), Yzb. Ali Şevket (Öndersev) (Müfettişlik Buyruk Subayı), Yzb. Mustafa Vasfi (Süsoy) (Karargâh K.), Ütğm Hayati (Kurmay başkanı Emir Subayı ve Müfettişlik Kalem Amiri), Ütğm Arif Hikmet (Gerçekçi) (Kurmay Mülhakı sonra 3. Kor. K. Yaveri), Ütğm. Abdullah (İaşe Subayı), Tğm. Muzaffer (Kılıç) (müfettişlik ikinci yaveri), birinci sınıf kâtip Faik (Aybars) (Şifre Kâtibi), Dördüncü sınıf Kâtip Memduh (Atasev) (Şifre Kâtibi Yardımcısı) idi. Bandırma Vapuru, Kızkulesi açıklarında İngilizler deniz kuvvetlerince durdurulmuşsa da sonra yola devam etmesine müsaade verilmişti.

17 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa ile Samsun’a çıkanlardan Hüsrev Gerede de anılarında, Samsun seyahati ile ilgili şu bilgileri vermektedir. “17 Mayıs 1919, hava makus. Daima yataklardayız. Mitralyöz Arif, Dr. Refik, Topçu Kemal, bir kamaradayız. Kamaramız yabanî hayvan kamarasına benziyor. Orta sıra başımızı kaldırıp birkaç söz konuşuyoruz. 9.30 sıralarında İnebolu’ya yanaştık. Ancak 17-18 Mayıs gecesini pek üzücü geçirdik. 18 Mayıs öğleüstü Sinop Limanı’na girdik. Çok şükür sallantı kesildi. Yataklardan fırladık. Tıraş olduk, yıkandık, güvertede hava aldık, güneşlendik Dr. Refik’in nane suyu aklımızı başımıza getirdi. Saat 3’te vapurda bizimle gelip karaya çıkan Liva Mutasarrıfı Mazhar Tevfik Bey, Sinop’tan bize İzmir’in işgali ile ilgili yazılı bilgi getirdi. 13 Mayıstan beri İzmir’in işgal olunacağına dair belirtiler görülmeye başlamış, Redd-i İlhak teşebbüsü canlanmış ve 15 Mayıs’ta işgal başlamış. İzmir’deki çatışmadan sonra yunan birlikleri kenti terk etmek zorunda kalmışlar.”

19 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa ve karargâhı 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun’a varabildi. Sabahleyin kurmay Binbaşı Mahmut Ekrem Bey, sandalla gemiye yanaştı. Ekrem, güvertede bulunan Mustafa Kemal Paşa’nın yanına giderek askerce bir selam verdi. “Hoş geldiniz paşam” dedi. Böylelikle Mustafa Kemal Paşa’yı Samsun’da birinci karşılayan Mahmut Ekrem Bey olmuştur.

Mustafa Kemal Paşa ve karargâhı iskelenin her iki tarafına sıralanmış halk ve işgal kuvvetlerince silahlarına el konmuş bir müfreze tarafından karşılanmışlardı. Mustafa Kemal oradan Mıntıka Palas Oteli’ne yerleşti. Otelin balkonuna 9. Ordu Müfettişliğinin bayrağı asıldı. Karargâhı ise Karadeniz Oteli’ne geçti. Burada bir süre istirahat ettikten sonra, belediye binasına geçerek belediye meclisi üyeleri ile memleketin asayişi ve müdafaasına dair mevzuları görüştü. Mustafa Kemal Paşa; Sivas, Van, Erzurum, Trabzon, Ankara, Kastamonu, Mamuretülaziz (Elazığ), Diyarbakır Valilikleri, Erzincan Müstakil Mutasarrıflığı, Erzurum’daki 15. Kolordu ve Ankara’daki 20. Kolordu Kumandanlıklarından sorumlulukları dâhilindeki bölgenin asayişi ile ilgili hazırlanacak raporun en kısa vakitte göndermelerini tel buyruğuyla istedi. Telgraftan da anlaşılacağı üzere Mustafa Kemal Paşa’nın birinci faaliyetleri Samsun ve etrafındaki asayiş sorunları ile ilgili tedbirler almak oldu. Bu çerçevede evvel Samsun ve etrafındaki Rum çetelerinin Müslüman halka yönelik tecavüzlerine karşı mutasarrıfın gerekli tedbirleri almadığı gerekçesiyle daha evvelce Dâhiliye Müsteşarlığı vazifesinde bulunmuş olan Hamid Beyin Samsun Mutasarrıflığı vazifesine getirilmesini Hükûmete teklif etmiştir. Atama süreçlerinin tamamlanmasına kadar da süreksiz kaydıyla 3. Kolordu Kumandanı Albay Refet (Bele) Beyefendisi vekilliğine atamıştır.

20 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa; Sadaret Makamına gönderdiği yazıda, İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalinin millet ve orduyu derinden üzdüğünü, ordunun ve milletin bu haksız tecavüzü hiçbir biçimde sindiremeyeceğini, Padişah ve Hükûmetin kesin teşebbüs ve icraatıyla milletin hukukunu koruyacağına olan inançtan ötürü sükûnetin korunabildiğini bildiriyordu. Bundan öbür tıpkı gün Sadaret Makamına gönderdiği bir öbür telgrafta da İngilizlerin mütareke kararlarına ters tavırlarda bulunduğunu yazıyordu. Mustafa Kemal Paşa’nın telgrafta belirttiği üzere İngilizler mütareke kararlarına ters olarak, 9 Mart 1919 da Samsun’a 200 asker çıkarmışlardı. 17 Mayıs 1919’da ise 100 kişi daha çıkarılmıştı. Bunların ortalarında ellerindeki kartvizitlerden anlaşıldığı kadarıyla, Sivas denetleme subayı unvanlı iki subay da vardı. Bunlar Yüzbaşı Richard ve Yüzbaşı Miles’ti. İngiliz siyasi temsilcisinin söylediğine nazaran bunların bir kısmı Sivas’a gönderilecekti. Mustafa Kemal Paşa’ya nazaran, İngilizlerin mütareke kararlarına ters olarak istedikleri yerlere asker çıkarıp müfrezelerini Anadolu içlerine göndermeleri halinde, Osmanlı Hükûmetinin aktifliği ve varlığı sorgulanacaktı. Bu gelişmelerden elbet halk etkilenecekti. Bu türlü bir ortamla karşı karşıya kalınmaması için Hükûmetin mütareke kararlarına karşıt tavır ve davranışların önüne geçmesi ve bu çeşitten siyasi gelişmelerden haberdar edilmesini istiyordu.

21 MAYIS 1919 – Mustafa Kemal Paşa, 21 Mayıs tarihli 1919 tarihli raporunda özetle şu konuları lisana getiriyordu. Seferberliğin başlangıcında sancak içinde bilhassa asker kaçaklarından Müslim, Rum ve Ermeni ögelerinden başka farklı kurulmuş birtakım çeteler bölgede hırsızlık ve bazen de adam öldürme cinsinden aksiyonlar gerçekleştirmiştir. Başta siyasi maksat taşımayan bu aksiyonlar, Rum ve Ermenilerin diğer bölgelere göç ettirilmeleri esnasında bilhassa Rum ve Ermeni çetelerinin siyasal bir gayeye yöneldikleri görülmüştür. Rus işgali başlayınca Ruslardan da dayanak gören bu siyasi maksatlı ayrılıkçı çete faaliyetleri yurt için daha tehlikeli bir hal almışsa da alınan önlemlerle gayesine ulaşamamıştı. Bölgede faaliyet gösteren İslam çetelerinin kuruluşunda ise hiçbir siyasal emel tespit edilememiştir. Bununla birlikte mütarekeden sonra Rum çeteleri Pontusçuluk istekleri ile her tarafta taşkınlıklarını arttırmıştır. Pontusçuluk savındaki Rumların çeteleriyle birlikte Samsun’daki Rum komitası ve bilhassa Rum Metropoliti Germanos tarafından yönetim edildiği mutlaktır. Bu konu Samsun’daki Fransız Jandarma subayı Favra tarafından da doğrulanmıştı. Favra, metropolit tarafından İstanbul’da Fransız temsilcilerine gönderilen ve Müslümanların Hıristiyan halka akınlarını anlatan yüze yakın abartılmış olayı sayan bir raporu, gizlice Mustafa Kemal Paşa’ya göndermiştir. Son vakitlerde Samsun ve etrafında Rum nüfusunu çoğaltmak için Rusya’daki Rumların da bölgeye göçe zorlandıkları hatta kimi çetelerin denizden saklı biçimde Samsun ve havalisi kıyılarına çıktığı yapılan araştırmalardan anlaşılmıştır. Bu ortada iç güvenlik için gerekli askerin ölçüsü bilinmeden askerin terhis edilmiş olması ve buna dayalı olarak jandarma kuvvetinin yetersizliği Rum eşkıyasının güçlenmesinde tesirli olmuştur. O gün prestijiyle Samsun ve etrafında 40’a yakın Rum çetesi faaliyet göstermektedir. Rum çetesinin akınlarına maruz kalmış olan Müslümanlar ise, mahallî Hükûmet tarafından korunamadığından devayı bölgedeki İslam çetelerine sığınmakta görmüştür. Sonuçta bugünkü hal ortaya çıkmıştır. Yani Rum çeteleri Müslüman ahaliyi tehdit ve tepelemeye girişmiş, buna karşılık Müslümanların kurduğu çeteler, Müslümanların ikamet ettiği kimi yerleşmelerde savunma önlemleri almıştı. Raporda yer alan bu bilgilere nazaran Mustafa Kemal Paşa epey kısa bir müddette olayı geniş etrafta araştırabilmiş, bölgedeki asayişsizliğin nedenlerini açık bir biçimde ortaya koymuştu. Mustafa Kemal Paşa, birebir raporunda, bilhassa Müslüman ahaliyi Rum tecavüzlerinden korumak için aldığı kimi önlem ve sonuçlarını kısa müddet içinde ilgili makamların bilgilerine sunacağını da bildiriyordu.