BARTU EKEN / KANAL7 DIŞ HABERLER SERVİSİ

Erivan, işgal altındaki Karabağ’ı özgürleştirme operasyonları kapsamında Azerbaycan Ordusu’nun sağladığı muvaffakiyetlerin akabinde, iç siyasetini ve dış münasebetlerini yine kıymetlendirme sürecine girdi.

Paşinyan idaresi bu bağlamda, demokratik bir idare, ekonomik refahın gelişmesi ve ordunun güçlendirilmesi için atılacak adımları belirlemeye başladı.

Gerçekleştirilen istişareler kapsamında, alınan karar, Ermenistan’ın NATO’ya ve Avrupa Birliği’ne yakınlaştırılması oldu.

Bu kararı uygulamak için de şahince bir taraf değişikliğine gidildi.

Ermeni önder Paşinyan, Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Muahedesi Örgütü’ne üyeliğini dondurduğunu açıkladı. 

Erivan idaresi, KGAÖ’nün Ermenistan için başarısız olduğunu açıkça tabir etti.

Paşinyan “Kolektif Güvenlik Mutabakatı, Ermenistan açısından bilhassa 2021 ve 2022 yıllarında amaçlarına ulaşamadı. Bunu görmezden gelemezdik. Artık pratik manada bu mutabakata üyeliğimizi dondurduk. Bundan sonra ne olacağını görmemiz gerekecek” açıklamasında bulundu.

Rusya’nın ve KGAÖ’nün İkinci Karabağ Savaşı’nda Ermenistan’a yardım etmediğini söyledi.

Paşinyan ayrıyeten 14 Ocak’ta Davos’taki Dünya Ekonomik Forumunda yaptığı konuşmayla, dünyaya bir sefer daha duyurdu ülkesinin yeni siyasetlerini.. “Geleneksel jeopolitik ayrımları aşmayı amaçlıyoruz” dedi.

Paşinyan’ın açıklaması, Azerbaycan ve Türkiye olan gerginliğin sonlandırılması için yaptığı bir davet olarak da yorumlandı.

ERİVAN’DAN YUMUŞAMA AÇIKLAMASI

Erivan’ın “yumuşama” açıklamaları bununla hudutlu kalmadı.

Ermenistan hükümeti somut bir adım olarak, Azerbaycan ve Türkiye ortasındaki kara irtibatını sağlamaya hazır olduklarını belirtti.

Hükümet, Türkiye hududunda 2, Azerbaycan hududunda ise 5 denetim noktası kurma teklifinde bulundu.

Ermenistan’ın NATO’ya yaklaşma siyasetlerine arka arda yeni atılımlar eklendi.

Paşinyan evvel Fransa’yı ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Savunma Bakanı Sebastien LeCornu ile görüştü.

Ermenistan ordusunun modernizasyonu hakkında nasıl bir ilerleme sağlanabileceği ele alındı.

Fransız kurmaylar, Ermenistan’ın NATO standartlarında bir orduya kavuşması gerektiğini kıymetlendirdi.

Karabağ Savaşı sırasında kullanılan Sovyet tipi askeri araçların, özellikle da eski tip hava savunma sistemlerinin Bayraktar SİHA’ları başta olmak üzere çağdaş Türk envanterlerine direnemediğine dikkat çekildi.

İki ülke ortasındaki mutabakatta somut adımlar da atıldı.

Düşman uçaklarının tespitini sağlayacak üç adet Thales Ground Master (GM 200) radarı Ermenistan’a hibe edildi.

Lecornu ayrıyeten Ermenistan’a kısa, orta ve uzun menzilli hava savunma sistemleri vermeye hazır olduklarını açıkladı.

Ermenistan’a ayrıyeten “Bastion” tipi zırhlı işçi taşıyıcılar da verildi.

Fransa ile gerçekleştirilen görüşmelere, kısa mühlet içinde Atina’yla yapılan temaslar da eklendi.

Paşinyan Yunanistan’ı ziyaret ederek Yunan önder Kiriakos Miçotakis ile bir ortaya geldi.

İkili bağlantılar görüşüldü, Ermeni ordusunun modernizasyonu için atılacak adımlar değerlendirildi.

Kısa bir müddet sonra da Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias Ermenistan’a iade-i ziyarette bulundu.

Hali hazırda, 31 Ağustos 2021’de Ermenistan, Yunanistan ve Kıbrıs Rum Bölümü, Üçlü Savunma İşbirliği Programı’nı imzalamıştı..

Program, üç ordunun ortak eğitim tatbikatları yürütmesini, uzmanlık paylaşımını ve askeri işbirliğini teşvik ediyor..

ERİVAN ADIM ADIM NATO’YA YAKLAŞIYOR

19 Mart’ta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in Ermenistan ziyareti ise Batı’yla Erivan ortasında bir birinci niteliğindeydi…

Stoltenberg’in ziyaretinde, Ermenistan’ın ittifaka yaklaşımının olumlu olduğu değerlendirmesi yapıldı.

5 Nisan’da Brüksel’de gerçekleşen Avrupa Birliği Tepesi’nde Ermenistan’a yönelik 270 milyon euroluk yardım kararı alınması da dikkat cazibeli.

Bu tepeye Azerbaycan’ın davet edilmemesinin de altını çizmek gerekiyor.

Toplantıda ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da hazır bulunarak Paşinyan ile görüşme gerçekleştirdi.

Ayrıca, Papikyan’ın, AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell’e gönderdiği bir mektupta silah takviyesi istediği ortaya çıktı..

Avrupa Birliği ise Azerbaycan ve Ermenistan ortasında barışa katkıda bulunmak yerine taraflı bir tavır sergileyerek Bakü’yü dışlıyor.

Erivan’ın Batı’ya yönelmesiyle birlikte, Moskova ile ortasında yaşanan diplomatik tansiyon de günden güne artıyor..

Rus Barış Gücü askerleri Askeran, Ağdere, Şuşa ve birçok bölgede askeri müşahede noktalarını boşalttı.

Kremlin bölgedeki nüfuzunun azalması tehdidi gölgesinde, gelişmelerle ilgili sert açıklamalarda bulundu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova “Batı, Rusya ile Ermenistan’ın ortasındaki alakaları bozmaya çalışıyor” dedi.

“Azerbaycan, Ermenistan, Türkiye, Gürcistan ve İran ortasında bir çatışma yaratmayı hedefliyor” sözlerini kullandı.

Paşinyan idaresi içinse “bölgede yangın çıkartmak için bir araç” benzetmesi yapıldı.

RUSYA GELİŞMELERİ YAKINDAN İZLİYOR

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in konuyla ilgili sessizliği de dikkat cazipti.

İlk açıklamayı Paşinyan ile görüştüğü Avrasya Ekonomik İşbirliği Tepesi’nin akabinde yaptı.

“Bölgesel güvenlik meselelerini değerlendireceğiz” diyerek kısa bir yorumda bulundu.

Görüşmenin ardındansa iki ülke ortasında rastgele bir mutabakata imza atılmadı.

Ermenistan tarafını batıya çevirmişken, son periyotta bölgenin eski ve kıymetli aktörü Ermeni Apostolik Kilisesi’nden Paşinyan tersi adımlar gelmeye başladı.

Kilise idaresi, Karabağ’daki mağlubiyet nedeniyle Paşinyan idaresinin sorumlu olduğunu kıymetlendirdi.

Mevcut durumun ülkenin tarihî ve ulusal çıkarlarına ziyan verdiği yorumunda bulundu.

Paşinyan’ın liberal ve Batı yanlısı politikalarıysa, klasik bedelleri savunan Ermeni Kilisesi tarafından beğenilen karşılanmayan öteki bir bahis…

Paşinyan hükümeti, din ve devlet işlerini daha net bir formda ayırmaya çalışıyor ve bu durum Kilise tarafından bir tehdit olarak algılanıyor.

Kilise, Paşinyan’ın dinî kurumların tesirini azaltmaya yönelik adımlar attığını ve bu durumun Kilise’nin toplumsal üzerindeki tesirini zayıflattığını düşünüyor.

Ermenistan’da milliyetçi görüşe sahip halkın bir kısmı Paşinyan’ın idaresine karşı olan itimadını yitirmiş durumda…

Bu güvensizlik ortamında Kilise, Paşinyan’a karşı muhalefetini daha yüksek sesle lisana getiriyor.

Rusya’nın Ermeni kilisesiyle olan münasebeti ise yeni değil.

Moskova, tarih boyunca Ermeni toplumuna ve kilisesine çeşitli dayanaklar sağlamış, bilhassa Çarlık Rusyası devrinde Ermenilerin dini özgürlüklerini korumuştur.

Sovyetler Birliği periyodunda, dini kurumlar genel olarak baskı altına alınmış olsa da, Ermeni Apostolik Kilisesi, Rusya’daki öteki kiliselere kıyasla nispeten daha fazla özgürlük alanına sahip olmuştur.

Sovyetler sonrası periyotta ise, Rusya ve Ermeni Apostolik Kilisesi ortasındaki bağlar yine canlanmıştır.

Özellikle Rusya’daki Ermeni diasporası, Rusya hükümeti ile güzel bağlantılar sürdürmektedir.

Bu bağlamda Moskova’nın kilise ile olan yakın bağlantılarını, Ermenistan’ın NATO’ya yönelik adımlarını engelleme istikametinde kullanabileceği bedellendiriliyor.

Bugüne kadar Ermenistan’ın Batı’ya yönelimini sessizlikle izleyen Kremlin’in planının Ermenistan’da milliyetçiliği körüklemek olduğu tahlilleri dikkat çekiyor..

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan son olarak, Ermenistan’ın artık “tarihi Ermenistan” arayışını durdurması gerektiğini, Ermenistan’ın halihazırda Ermenilerin yaşadığı 29 bin 743 kilometrekare topraktan oluştuğunu söyledi.

Ülkesindeki çok sağcılar için “Erivan’ın merkezindeki bir kafede otururken Kars’ı hayal ediyorlar. Bu türlü düşünürlerse Erivan’ı da kaybederler.” sözlerini kullandı.