Güney Afrika Seçim Komitesinin (IEC) açıkladığı kesin sonuçlara nazaran, 2019 genel seçiminde yüzde 57 oy oranına sahip ANC’nin oyları bu seçimde yüzde 40’a geriledi.

30 YIL SONRA BİRİNCİ DEFA MECLİS ÇOĞUNLUĞUNU KAYBETTİ

Bu sonuçlara nazaran, ANC Ulusal Meclisteki 400 sandalyeden 159’unu alırken, 1994’ten beri birinci defa meclis çoğunluğunu kaybetti.

Ana muhalefet partisi Demokratik İttifak (DA) ise yüzde 22’ye yakın oy oranıyla parlamentoda 87 sandalye elde etti.

SEÇİMİN ÖNE ÇIKANI ZUMA’NIN MK PARTİSİ OLDU

Eski Cumhurbaşkanı Jacob Zuma tarafından geçen yıl kurulan Ulusun Mızrağı (MK) ise birinci defa girdiği seçimlerde oyların yüzde 14,6’sını toplamayı başardı.

İsmini, ırkçı apartheid rejimine karşı çabada ANC’nin silahlı kanadı Ulusun Mızrağı örgütünden alan MK, parlamentoda 58 sandalye kazanarak, üçüncü büyük parti pozisyonuna geldi.

Ülkeyi 2009-2018 yıllarında yöneten Zuma, yolsuzluk savları nedeniyle ANC tarafından vazifeden el çektirildikten sonra mahkemeye itaatsizlik cürmünden 18 ay mahpus cezasına çarptırılmıştı.

Bu hatadan sabıkası nedeniyle Anayasa Mahkemesi tarafından genel seçimlere girmesi yasaklanan Zuma’nın partisinin seçim başarısı, ANC’nin çoğunluğu kaybetmesindeki en büyük faktör olarak bedellendiriliyor.

EFF’NİN OYLARI YÜZDE 9,5’E GERİLEDİ

Bir evvelki seçimde yüzde 11’e yakın oy oranıyla üçüncü parti pozisyonunda olan EFF’in oyları ise bu seçimde yüzde 9,5’e geriledi.

2008-2012 yıllarında ANC’nin gençlik kolları başkanı iken, aşırı davranışları nedeniyle vazifeden alınan Julius Malema’nın 2013’te kurduğu EFF, parlamentoda 39 sandalye elde etti.

Ülkenin en büyük etnik kümesi Zuluların yoğunlukta yaşadığı doğu eyaleti KwaZulu Natal’da öne çıkan Inkatha Özgürlük Partisi (IFP), yüzde 4 oy oranıyla 17 milletvekili kazandı.

Seçimin öne çıkan partilerinden Yurtsever İttifak (PA), bir evvelki seçimde yüzde 0,04 olan oy oranını bu seçimde yüzde 2’ye yükselterek parlamentoda 9 sandalyenin sahibi oldu.

Ülkede beyaz azınlık Boerler tarafından desteklenen Özgürlük Cephesi Artı (VF) yüzde 1,3’lük oy oranıyla parlamentoda 6 sandalye kazandı.

Eski Johannesburg Belediye Başkanı Herman Mashaba tarafından 2020’de kurulan ActionSA, birinci kere girdiği seçimlerde yüzde 1’in üzerinde oy toplayarak 6 sandalye elde etti.

Afrika Hristiyan Demokrat Parti (ACDP) yüzde 0,6 oyla 3 sandalye kazanırken, Birleşik Demokratik Hareket (UDM) yüzde 0,5’e yakın oyla 3 sandalye sahibi oldu.

AL JAMAAH SANDALYE SAYISINI YÜKSELTTİ

Ülke nüfusunun yüzde 3’ünden azını oluşturan Müslüman azınlığın içinden çıkan Al Jamaah partisi seçimin çıkış yakalayan partilerinden oldu.

Bir evvelki seçimde yüzde 0,18 oy oranıyla 1 milletvekili çıkaran parti, bu seçimde oylarını yüzde 0,24’e çıkararak meclisteki sandalye sayısını 2’ye yükseltti.

Eski DA başkanı Mmusi Maimane’nin 2022’de kurduğu parti Bir Güney Afrika İnşasının (BOSA) yanı sıra Afrika Dönüşüm Hareketi (ATM), Ulusal Renkli Kongresi (NCC) ve Mzansi Yükseliş Partisi de mecliste ikişer milletvekiliyle temsil edildi.

Azanya Pan Afrikalı Kongresi (PAC), Birleşik Afrikalı Dönüşümü (UAT) ve GOOD partisi ise mecliste birer sandalye kazandı.

KOALİSYON HÜKÜMETİ KURULACAK

Güney Afrika’da cumhurbaşkanı Ulusal Meclis tarafından salt oy çoğunluğu temeline nazaran seçiliyor.

1994’ten beri elinde bulundurduğu meclis çoğunluğunu kaybeden ANC, cumhurbaşkanı seçimi için en az 42 sandalyeye sahip bir ittifak takviyesine gereksinim duyuyor.

Ana muhalefet DA liderliğinde 7 partiden meydana gelen Çok Partili Mukavele (MPC) ittifakının halihazırda 116 milletvekili bulunuyor.

DA’nın beyaz lideri John Steenhuisen daha evvel yaptığı açıklamalarda, ANC ile koalisyon görüşmelerine açık olduklarını, EFF üzere radikal sol partilerle ise bir ortaya gelmeyeceklerini tabir etmişti.

Güney Afrika ilerleyen günlerde koalisyon görüşmelerine sahne olacak.

2024 genel seçimi

2024 GENEL SEÇİMİ 

Güney Afrika’da kayıtlı 28 milyon seçmen, Ulusal Meclisteki 400 milletvekili, ülkenin 9 eyaletindeki 430 yasama meclisi üyesini seçmek üzere, 29 Mayıs’ta sandık başına gitmişti.

Bu seçimde sandık iştirak oranı yüzde 58,6 olarak kayıtlara geçti.