İsrailli bir fikir kuruluşunun yaptığı araştırma, Suudi ders kitaplarında “Filistin” isminin daha evvel yer aldığı birçok haritadan çıkarıldığını ortaya koydu.

Londra merkezli Okul Eğitiminde Barış ve Kültürel Müsamahayı İzleme Enstitüsü (IMPACT-se) tarafından yürütülen çalışma, UNESCO standartlarına nazaran dünya çapında ders kitabı içeriğini tahlil ederek barış ve müsamahayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu araştırma, 2023-24 akademik yılına yansıyan Suudi okul ders kitaplarındaki son beş yılda meydana gelen değişiklikleri inceliyor. 2019 ile 2024 yılları ortasında yayımlanan 371 ders kitabının kaldırılan, değiştirilen yahut tıpkı kalan içerikleri değerlendirilmiş.

Araştırma, 12. sınıf toplumsal bilgiler ders kitabında Siyonizm’in ırkçı bir hareket olarak tanımlandığı kısmın 2023’ten itibaren artık öğretilmediğini, öbür bir ders kitabında ise Filistin davasıyla ilgili kısmın çıkarıldığını ortaya koydu.

Araştırmaya nazaran, 5. ve 9. sınıflara yönelik toplumsal bilgiler ders kitaplarında haritalarda Filistin yahut İsrail’in ismi geçmiyor.

Rapor, “Çoğu harita, Filistin de dahil olmak üzere Suudi Arabistan’la hududu olmayan tüm ülkelerin isimlerini ve kimi durumlarda tüm ülke isimlerini kaldırdı”ğına dikkat çekiyor.

Benzer biçimde, 10-12. sınıflar için hazırlanan coğrafya ders kitabındaki daha evvel Filistin olarak isimlendirilen iki haritada artık Suudi Arabistan’a hududu olan rastgele bir ülkenin ismi yer almıyor. Tıpkı eksiklik 6. ve 7. sınıf toplumsal bilgiler ders kitaplarında da yaşandı.

5. ve 9. sınıf toplumsal bilgiler ders kitaplarının 2023 baskıları, İsrail ve Filistin bölgelerini “Filistin” olarak işaretleyen 2022 baskılarının bilakis, isimsiz olarak öne çıkarma tarafındaki sistematik eğilimi göstermektedir.

“Filistin’i gösteren haritalar kaldırıldı”

10-12. sınıflara yönelik İslâmî çalışmalar ve coğrafya ders kitapları da daha evvel İsrail yerine tarihî Filistin’i gösteren haritaları kaldırdı.

2021 yılı 10-12. sınıflar için toplumsal bilgiler ders kitabında İsrail’e “Siyonist varlık” formunda yapılan atıf, 2022 baskısında kaldırıldı ve Arap ve Suudilerin Filistin davasına dayanağına ait bir ders içeren ders kitabının tamamı 2023’te kullanımdan kaldırıldı.

Arap-İsrail savaşlarına ve Suudi Arabistan’ın çatışmaya ait tavrına ait dersin başlığı, yenilenmiş 2022 baskısında değiştirildi, “Siyonist varlık” sözü kaldırıldı ve odak noktası, Arapların “Filistin davasına desteği”ne kaydırıldı.

İsrail’e karşı daha az düşmanca ton

Raporda, ayrıyeten, ders kitaplarında artık İsrail’e daha az düşmanca bir tonla atıfta bulunulan birtakım değişiklikler de belgelendi.

Örneğin, bir lise toplumsal bilgiler ders kitabının 2022 versiyonu, İsrail’e yönelik “Siyonist düşman” tabirinin yerini “İsrail işgal ordusu” olarak değiştirdi.

Lise toplumsal bilgiler ders kitabının 2022 baskısı, İsrail’e atıfta bulunmak için kullanılan terminolojiyi biraz yumuşattı ve ülkeye “Siyonist düşman” olarak yapılan atıfları “İsrail işgal ordusu” ile değiştirdi. Ders kitabında ayrıyeten İsrail’e yönelik “İsrail düşmanı” tabirleri kaldırılarak yerine “İsrail işgali” sözü kullanıldı ve “Siyonistler” terimi de “İsrailliler” yahut “İsrail işgal ordusu” olarak değiştirildi.

Aynı ders kitabında “İsrail düşmanı” sözü “İsrail işgali” olarak, “Siyonistler” tabiri ise “İsrailliler” yahut “İsrail işgal ordusu” olarak değiştirildi.

Suudi Arabistan, kurulduğu 1948’den bu yana İsrail’i resmî olarak tanımıyor lakin Krallığın, Körfez komşuları Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin son yıllarda yaptığı üzere devletle ilgilerini normalleştireceğine dair ısrarlı spekülasyonlar var.

Yahudileri üstü kapalı olarak Allah’ın dininden sapmakla suçlayan bir İslâm Araştırmaları ders kitabı metni ve “ruhlarını satan” İsraillileri anlatan bir Kur’ân ayeti, ders kitabının 2022 baskısından kaldırıldı. Musevilere direkt atıf yapılarak, onları Allah’ın dininden sapmakla ve büyüyü kabul etmekle suçlayan, “bazı” milletlere muğlak bir atıf ise 2021 baskısında kaldırıldı.