İRFAN DONAT

Geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan hububat alım fiyatları bu sezon Tarım Bakanlığı ve TMO tarafından yazılı olarak sessiz sedasız açıklandı.

Ekmeklik Buğday için ton başına 9,250 TL ve makarnalık buğday için 10,000 TL fiyat belirleyen TMO, arpa fiyatını ton başına 7,250 TL olarak belirledi.

Hububatta destekleme primi ise buğday için ton başına 1,750 TL ve arpa için 750 TL olarak duyuruldu. Böylelikle, destekleme primi sonrası fiyatlar ekmeklik buğdayda 11,000 TL, makarnalık buğdayda 11,750 TL ve arpada 8,000 TL’ye kadar çıkabilecek.

Hatırlanacağı üzere geçen yıl 6 Haziran tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından TMO’nun buğday alım fiyatı ton başına kırmızı ve beyaz sert ekmeklik buğday için 8 bin 250 TL, makarnalık buğdayda 9 bin TL ve arpada 7 bin TL olarak açıklanmıştı. Taban fiyatlara ek olarak buğdayda ton başına 1000 TL, arpada ise ton başına 500 TL prim takviyesi duyurulmuş ve kelam konusu primler geçtiğimiz haftalarda daha yeni ödenmişti.

Böylece geçen yıla nazaran prim hariç biçimde ekmeklik buğdayda yüzde 12,1, makarnalık buğdayda yüzde 11,1 ve arpada %3,6 artış yapıldı. Prim dahil halde hesaplandığında ise ekmeklik buğday fiyatında yüzde 18,9 artış gerçekleşirken, makarnalık buğdayda yüzde 17,5 ve arpada ise yüzde 6,66 artış oldu.

TMO’dan yapılan açıklamada, hububat hasadının Mayıs ayı başında lokal olarak Adana ve Şanlıurfa’da başladığı ve bugün itibariyle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile Kıyı Ege’de ağır formda devam ettiği belirtilirken, ülke genelinde hasat oranının yaklaşık yüzde 5 düzeylerinde olduğu bildirildi.

TMO’nun açıklamasında, “Piyasalar yakından izlenmekte olup hasatını yapan üreticilerimize depolama imkanı sağlamak maksadıyla 14 Mayıs 2024’ten itibaren taahhütname karşılığı hububat alımlarına başlanmıştır. TMO buğday ve arpa alım fiyatları ile dış ticaret önlemlerine yönelik alınan kimi kararlar Bakanlığımızca 06/06/2024’te açıklanmış olup TMO alımlarına ait ayrıntılı bilgiler ve öbür eser kümelerinin fiyatları aşağıda belirtilmiştir” sözlerine yer verildi.

TMO iş yerlerinde resmi tatil ve pazar günleri hariç haftanın 6 günü alım yapılacağı kaydedilen açıklamada, eser bedeli ödemelerinin, eser teslimatına müteakip 45 gün içerisinde üreticilerin banka hesaplarına aktarılacağı kaydedildi.

Açıklamada, “Üreticilerimizin lisanslı depolara eser teslim etmesi halinde; %2 stopaj, %2 SGK prim kesintisi muafiyeti, 25 TL/Ton nakliye dayanağı (750 TL’ye kadar), araç başına 25 TL tahlil takviyesi, depo kira fiyatı takviyesinin yanında T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden eser bedelinin %75’ine kadar sıfır (%0) faizli 9 ay vadeli kredi kullanma imkânları bulunmaktadır” denildi.

TMO, hububat üretiminin teşvik edilmesi gayesiyle 2024 yılında; bakanlık tarafından belirlenecek yordam ve asıllar çerçevesinde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı tüm üreticilere buğday için 1.750 TL/Ton’a, arpa için 750 TL/Ton’a kadar fark ödemesi takviyesi verileceğini bildirdi.

TMO alıma dair şu ayrıntıları paylaştı: “Bakanlığımızca üreticilerimize ek olarak gübre, mazot ve sertifikalı tohumluk takviyesi de verilmeye devam edilecektir. ÇKS’de kayıtlı üretim ölçüsünün tamamı satın alınabilecektir. TMO işyerlerine satılan eserin Borsa tescil fiyatı TMO tarafından karşılanacaktır. Süreksiz alım merkezlerinde Hizmet Bedeli kesintisi (%1) yapılacaktır. Damperli araçlardan boşaltma fiyatı alınmayacaktır. TMO, altyapısı uygun olan ticaret borsalarında hububat alımı yapılabilecektir.”