Türk Pediatri Kurumu’nun (TPK) 22-26 Mayıs tarihleri ortasında KKTC’de gerçekleştirdiği 59’uncu Türk Pediatri Kongresi’nde, pediatri tarihinde birinci defa, “doktor hatası” argümanıyla dava edilen bir tabibin 13 yıllık hukuk uğraşı, bilimsel oturumlardan birine mevzu oldu. Çocuk tabibi Recep Kavas, 173 bin TL tazminat talebiyle başlayıp yasal faizler hariç 7 milyon TL’ye ulaşan ve hala devam eden davayla ilgili yaşadıklarını birinci defa Demirören Haber Ajansı’na anlattı. Oturum Başkanlığını yapan Türk Pediatri Kurumu Özel Hekimlik Kurulu’ndan Dr. Cihan Avaroğlu ise tabiplerin kongrelerde, “bilim” tartışması gerekirken, artık “hekim hatası” savıyla birçok haksız yere açılan davaları konuşmaya başladıklarını, tabiplerin adliye koridorlarında koşturmaktan, hekimlik yapmaya fırsatının kalmadığını kaydetti.

Tam 13 yıldır bitmeyen ve tıbbi uygulama yanılgısı (malpraktis) savıyla Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Recep Kavas’a açılan davaya mevzu olan olay, 4 Ocak 2009 tarihinde İstanbul’da çalıştığı özel bir hastanede gerçekleşen prematüre ikiz doğumuyla başladı. Argümana nazaran Dr. Recep Kavas, 30 hafta 1 günlük olarak bin 515 gram tartıyla dünyaya gelen prematüre ikiz bebeklerin, tüm risklerine karşın haftalarca ağır bakım tedavilerini gerçekleştirdi. 27 gün sonra her iki bebek uygulanan ağır tedaviler sonrası hayati risklerini atlatmış olarak sağlıklı biçimde ailesine kavuşturuldu. Taburculukta, hem kendisi tarafından kelamlı olarak, hem de aileye verilen epikriz evrakında yazılı olarak, bebeklerin 3 gün içinde çocuk nörolojisi ve göz muayenesine götürmeleri, 3 gün sonra da Dr. Kavas’a kontrole getirmeleri gerektiği belirtildi. Aile, 3 gün sonra tekrar denetime geldiğinde bebeklerini, yeni doğanlarda ‘retina damar muayenesi’ olarak bilinen ve prematüre bebekler için hayati ehemmiyet taşıyan ROP muayenesine götürmedikleri ortaya çıktı.

“HEM KELAMLI HEM YAZILI OLARAK UYARDIM”

Dr. Kavas, derhal muayeneye gitmeleri gerektiğini tekrar hem kelamlı hem olarak yazılı tabir etti, üstelik aileye bebeklerin durumunu anlatır hastane antetli yazılı bir evrak de verdi. Böylelikle bebekler şimdi 30 günlükken, çabucak ROP muayenesinde ehil bir üniversite hastanesine sevk etti. Lakin ilgili göz kliniğinde o gün randevu olmadığı gerekçesiyle ROP muayenesi yapılmadı ve 1 hafta sonraya randevu verildi. Aile, bu durumu da Dr. Kavas’a bildirmedi. Nihayet bebeklere 40 günlükken yapılabilen göz muayenesinde, ikizlerden birinde evre 4 ROP (prematüre retinopatisi) nedeniyle körlük geliştiği tespit edildi. Aile, tüm olanlardan çocuk tabibi Dr. Kavas’ı sorumlu tutarak, olaydan 2 yıl 9 ay sonra, 173 bin TL tazminat istemiyle dava açtı. İşte 13 yıldır bitmeyen, vakit geçtikçe “dosyaya maddi kusurların da eklendiği” mahkeme süreci bu biçimde başladı.

2009 DOĞUMLU ÇOCUKLAR BİR ANDA 2019 DOĞUMLU OLDU

İstanbul Anadolu Adliyesi Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen davada, lokal mahkeme 2016 ve 2021’de iki sefer doktor lehine davayı reddetti. Fakat ailenin temyize gitmesiyle, 2018 ve 2022’de Yargıtay tarafından her iki karar da bozuldu ve dava devam etti. Geçen yıl mahallî mahkemede, “meydana gelen körlüğün ROP muayenesi dışında diğer bir nedenle oluşup oluşmadığı konusunda, davalı doktor ve davacı ailenin kusur durumunun belirlenmesi için tanzim edilecek raporun düzenlenip, mahkemeye hızlı biçimde iletilmesi” üst yazısı ile davada üçüncü cins başladı. Dr. Kavas, bunun üzerine 2023 Ağustos ayında İsimli Tıp’tan gelen raporun son paragrafındaki mütalaa kısmında, 4 Ocak 2009 doğumlu çocukların, bir anda 10 yıl ileri atarak 4 Ocak 2019 doğumlu olarak sehven kayda geçtiğini vurguladı. O yıllarda geçerli olan ulusal ve milletlerarası tıbbi kriterlere uygun davrandığını tabir eden Dr. Kavas, şunları söyledi: “2011’de açılan dava 2024 yılında hala devam ediyor. 22 yıllık çocuk hastalıkları uzmanıyım, bunun 13 yılını bu davanın gölgesinde geçirdim. Çocukluğumdan beri aşkım diyebileceğim bir uzmanlık alanını seçtim, en büyük hayalim çocuk doktoru olmaktı. Biz doktorlar evvelce ‘Önce ziyan verme’ prensibiyle hareket ederdik fakat artık ‘Önce ziyan görme’ prensibine dönüşmüş durumda bu durum. Artık kimse riskli branşları seçmiyor.”

“DOKTOR, POLİSİYE FORMÜLLERLE Mİ AİLEYİ TAKİP EDECEK”

Dr. Kavas’ın 59’uncu Türk Pediatri Kongresi’ndeki oturumuna başkanlık eden TPK Özel Hekimlik Kurulu’ndan Dr. Cihan Avaroğlu ise belgeyi tekraren incelediğini söyleyerek, “Bu kongrede birinci sefer bu türlü bir olaya mesken sahipliği yapıyoruz. Dünyada da sanırım bir birincidir. Bir malpraktis davasının mağduru doktor arkadaşımızı konuşmak zorunda kaldık. Bu davanın belgesini tekraren okudum. Tıbbi kusur yok. Tıbbi yanılgı olsaydı, aslında çocuklar şifa ile taburcu edilemezdi. Hatta bu kadar riskli bir müddet içerisinde (yoğun bakımdaki kritik tedavilerine rağmen) bebeklerde en ufak bir enfeksiyon bile gelişmemiş. Birinci mantıksızlık, her şeyin sorumluluğunun çocuk hekimi arkadaşımızda görülmesi. Ailenin (yazılı ve kelamlı ihtara rağmen) muayeneye gitmemesinin sorumluluğu da doktor arkadaşımızda. Doktorun hızla yönlendirdiği üniversite hastanesinde 7 gün sonrasına randevu veriliyor ve üstelik aile, doktora bir geri dönüş de yapmıyor bununla ilgili. Yani bu doktor, bu hastanın ROP muayenesine gidip gitmediğini polisiye prosedürlerle mi takip edecekti?” dedi.

DAVANIN AKIŞINI DEĞİŞTİREN HATA

Mahkemenin bu kararları vermesinde eksper raporlarının tesirli olduğuna işaret eden Dr. Avaroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bilirkişi raporlarını da mahkeme, İsimli Tıp Kurumu’ndan talep eder. Oysa Adli Tıp Kurumu raporlarında 10 yıllık çok büyük maddi bir yanılgı var. Bu kusur, tabibin dava akışını da baştan sona değiştiriyor. En son mütalaa kısmında, bir anda hiçbir biçimde izah edemediğimiz bir gerçekle karşılaşıyoruz. 4 Ocak 2009 doğumlu olan çocuk, bir anda 4 Ocak 2019 doğumlu oluyor. Sıhhat Bakanlığı’nın riskli bebeklerde ROP muayenesiyle ilgili birinci genelgesi 2011’de yayınlanıyor, Türk Neonatoloji (Yenidoğan) Derneği’nin bu bahisteki kılavuzu ise 2016 yılında. Haliyle siz, 2009’da yapılan bir muayene, müdahale yahut tedavi sürecini, 2011 ve 2016’da çıkarılan yönetmelik ve kılavuzlara dayandırıp doktoru sorumlu tutarak yargılıyorsunuz.”

“BİLİRKİŞİ HEYETİNDE YENİDOĞAN UZMANI DEĞİL ORTOPEDİST VAR”

Dr. Avaroğlu, atanan eksper heyetlerinde de bu hadiseyi gerçek ve hakkaniyetli bir formda pahalandırmak için gerekli mesleksel “branş yetkinliğinin” bulunmadığına da itiraz ederek, “Bu davada eksper durumunda olması gereken kişi öncelikle yenidoğan uzmanıdır. Çocuk ağır bakım uzmanının da olması gerekir. Ayrıyeten kesinlikle ve kesinlikle retina konusunda uzman bir göz doktoru olmalıdır. Bizim evrakımızda ise bir davada uzmanda çocuk tabibi var ancak hematoloji konusunda çalışıyor, bir genel çocuk tabibi var, bir göz doktoru var ancak retina uzmanı değil, bunlar dışında da (konuyla ilgisiz) ortopedi, göğüs cerrahisi var ve bir de lider var. Meğer dava özelinde bir kurul kurulması gerekir ki hakkaniyet elden gitmesin. En son 25 Nisan 2024’de yeni bir duruşma gerçekleşti ve bu duruşmada da meslektaşım yenidoğan uzmanlarından, üniversite hastanelerinden almış olduğu tüm raporları mahkemeye sundu. Üst ihtisas kurumu olan İsimli Tıp Kurumu’ndan yeni uzman raporu talep etti. Tıpkı vakitte Türk Neonatoloji Derneği’nden de görüş alınmasını talep etti. Lakin (işin asıl uzmanı olan) dernekten görüş alınması talebi reddedildi. Evrakın, İsimli Tıp Kurumu’ndan yine görüş alınması üzerine sevkine karar verildi ve şu anda bunu bekliyoruz.”

DOKTORLAR HASTANELERDEN ÇOK ADLİYELERDE

Dava başladığında 173 bin lira olan tazminat isteminin şu an, yasal faizleri ve avukat masrafları hariç 7 milyon liranın üzerine çıktığına da dikkat çeken Dr. Avaroğlu, bunların da eklenmesiyle ölçünün 15 milyon TL’yi geçeceğini vurguladı. Artık sıkıntı branşların seçilmediğini, yalnızca 50 tane çocuk doktorunun ROP davası ile uğraştığını, başka branşlardaki dava sayılarını iddia bile edemediklerini söyleyen Dr. Avaroğlu, her meslekte olduğu üzere hekimlikte de yanlışlar olabileceğini lakin bir tabibin malpraktise neden olduğu durumda, hakkaniyetle yargılanarak uygun ceza alması gerektiğini belirterek kelamlarını şöyle noktaladı: “Şu anda benim bildiğim yalnızca pediatristler ortasında 50 tane malpraktis ROP davası var. Öteki branşları ilgilendiren davaların sayısını dahi bilmiyoruz. Evvelce en yüksek puanla girilen çocuk hekimliği, şu anda tercih bile edilmiyor. Artık tabipler risk almak istemiyorlar. Bayan doğum, çocuk cerrahisi branşları da tıpkı halde. Bu demektir ki yarın öbür gün tahminen de bir yenidoğan uzmanı bulamayacağız. Biz doktor olarak adliye koridorlarında koşturmak istemiyoruz. Biz tabip olarak kanun unsurlarını ezberlemek istemiyoruz. Biz, hekimlik yapmak istiyoruz.”