Son yıllarda internet ortamına taşınan antika müzayedeleri sayesinde birçok kişi antikaya ilgi duymaya başladı ya da piyasayı takip eder hale geldi. Bilhassa toplumsal medya platformlarından yapılan satışlar, Türkiye’deki birçok müzayede konutunun en büyük pazarı haline gelirken dünyanın önde gelen sanat yapıtı ve antika sigorta şirketi Hiscox’a nazaran bu durum dünyada da tıpkı.

Hiscox’un bilgilerine nazaran 2013’te 1,5 milyar dolar olan internet üzerinden antika, sanat yapıtı ve koleksiyon eseri satışı 2019’a gelindiğinde 4,8 milyar dolara ulaştı.

İngiltere’nin en büyük müzayede meskenlerinden Christie’s, Sotheby’s ve Phillips’in internetten satışları ise 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 436 artarak 370 milyon doları buldu.

Bu ortamda İstanbul’daki Çukurcuma Müzayede Konutu’nun sahibi Kartal Cihad Gültekin de hem internet üzerinden satışlar yapıyor hem de satın aldığı antikaları işlettikleri kafe ve restoranda sergiliyor.

İngiltere’deki antika pazarlarında “antika avcılığı” yapan Gültekin, antikadan para kazanmanın inceliklerini, antika yapıtların özelliklerini ve Türk antika meraklıları için İngiltere’deki antika piyasasının durumunu, dünyanın en meşhur antika sokak pazarlarından Portobello Road Market’te AA muhabirine anlattı.

İNGİLTERE’DE FİLTREDEN GEÇMİŞ KALİTELİ ESERLER BULUNUYOR

Portobello Road Market, geçmişi 150 yıl kadar geriye gitse de dünyanın en tanınmış antika sokak pazarlarından biri olarak ön plana çıkıyor. Londra’nın Notting Hill bölgesindeki Portobello caddesinde kurulan antika pazarında birçok ülkeden antikacı elindeki eserleri tezgahlarda satarken caddedeki dükkan ve pasajlarda da çok sayıda antikacı bulunuyor.

Gültekin, yılın muhakkak vakitlerinde İngiltere’de kurulan 12 başka antika pazarı ve fuarlarıyla birlikte Portobello’yu da ziyaret ediyor.

“Aradığım tek bir şey yok, bir şeyleri ararken muhakkak kendimi limitlemiyorum.” diyen Gültekin, Portobello antikacılarının iç mimarlara ve koleksiyonerlere hitap ettiğini söyledi.

Genel olarak gümüş ve porselen yüklü antikaların bulunduğu Portobello Road Market’te İslami yapıtların satıldığı mağazaların bulunduğunu da aktaran Gültekin’e nazaran İngiltere’nin antika çeşitliliği çok geniş. Tek bir ülkede bu kadar çeşit ve yüksek kaliteyi yakalamanın güç olduğunu kaydeden Gültekin, “Burada filtreden geçmiş kaliteli eser oluyor.” diye konuştu.

Portobello’da Gültekin’in radarına en çok takılan eserler ortasında midye kabuğu dizaynlı gümüş bisküvi ya da kek kutuları, mum söndürme makasları ve dokumacılık eserleri bulunuyor.

ŞAİR BETJEMAN’IN BATAN MOBİLYACISININ MALLARI İLGİ GÖRÜYOR

Gültekin’e nazaran antika işinde yapıtların tarihi ve durumu kadar öyküsü de değerli. Öyküsünün fiyatını artırdığı antika yapıtların başında da Birinci Dünya Savaşı sırasında “Anti-Alman” çevrelerin reaksiyonunu çekmemek için soyadından bir harf atan şair Sir John Betjeman’ın aile şirketinin mobilyaları geliyor.

Yaklaşık 100 yıl evvel kapanan “George Betjemann and Sons” mobilya şirketinin eserlerinin, kıssası nedeniyle bugün çok ilgi gördüğünü söyleyen Gültekin, şirketin kıssasını şu sözlerle anlattı:

“İngiliz şair Sir John Betjeman’ın ailesi İngiltere’nin en büyük mobilyacılarından birisi. Bireye özel, terzi tarzı mobilyalar yapıyorlardı. Fakat Sir Betjeman, ‘Şair olacağım’ diyor. Babası (Ernest Edward Betjemann) ise tek oğlunun işlerin başına geçmesini istiyor. Betjeman, ben ‘Şiir ve edebiyatla uğraşacağım’ deyip bırakıyor ve yılların şirketi kapanıyor. Betjeman, Kraliçe tarafından ‘Sir’ unvanına layık görülen bir şair oluyor lakin mobilya şirketi bitiyor. O mobilya şirketinin yaptığı eserler ise öyküsünden ötürü bugün ziyadesiyle ilgi görüyor. Neden? Kalitesi, üzerinde yapan kişinin imzası olması ve mutlaka kıssasından ötürü. Sir Betjeman ‘Şair olacağım” demeseydi o eşyalar hiçbir vakit bu fiyata satılamayacaktı.”

“MOBİLYACIDAN ALINAN GÜMÜŞTEN KAR ETME İHTİMALİ DAHA YÜKSEK”

Gültekin, antika işiyle uğraşmak isteyenlere tavsiyelerde de bulundu. Türk antikacı ve koleksiyonerlerin İngiltere’de etkin formda bulunduğunu ve bu nedenle Osmanlı’ya ilişkin yapıtları bulma ihtimalinin düşük olduğunu söyleyen Gültekin, Osmanlı yapıtlarının internet üzerinden yapılan müzayedelerde yer alabileceğini kaydetti.

İngiltere’deki antika piyasasında düzmece eser satışının da düşük ihtimal olduğunu lisana getiren Gültekin, kalitenin yüksek olduğunu belirterek, “Fransız antikacılar ellerindeki yapıtları gelip buradaki fuarlarda satıyor. İngiltere’deki bir antikacıyı Fransa’daki ya da İtalya’daki bir fuarda görmeniz çok düşük bir ihtimaldir lakin burada gittiğim fuarlarda birçok İtalyan antikacı yapıtlarını burada satabiliyor zira alım hacmi çok büyük bir pazar.” dedi.

“İLK GÖRDÜĞÜNÜZ YAPITI ALMAMANIZI TAVSİYE EDERİM”

Gültekin, dünyanın farklı ülkelerinden alım gücü yüksek koleksiyonerlerin de İngiliz pazarına ilgi gösterdiğini belirtti.

Aynı vakitte “Gizli Hazineler: Antikalardan Kar Etme Rehberi” isimli kitabın da muharriri olan Gültekin’e nazaran araştırma istikameti kuvvetli olanların antika kesiminde muvaffakiyet bahtı çok yüksek. Bir yapıtın özelliklerinin, tarihinin, yapan yahut yaptıranların araştırılması gerektiğine işaret eden Gültekin, eserler ortasında kıyaslama yapmanın da kıymetli olduğunu düşünüyor.

Gültekin, “İlk gördüğünüz yapıtı almamanızı tavsiye ederim. Bir dükkan mobilya yüklü bir yerse orada bulduğunuz gümüşten kar yapma ihtimaliniz daha yüksek. Zira onların ana önceliği mobilya olur.” sözlerini kullandı.

Antikacılığa İstanbul’dan başlamayı da tavsiye eden Gültekin, İngiltere pazarında yüksek fiyatlar nedeniyle kar oranlarının düşük olduğunu kelamlarına ekledi.