Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmalar sırasında yaşanan sivil ölümlerde büyük bir artış olduğunu açıkladı. BM’nin 2023 yılına dair bulgularını paylaşan Türk, “Veriler sivil ölümlerin yüzde 72 artığını gösteriyor” dedi.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Kurulu toplantısının açılışında konuşan Türk, geçen sene çatışmalarda ölen bayan sayısının iki katına, çocuk sayısının ise üç katına çıktığını söyledi.

Ukrayna işgaline ek olarak 2023’ün birinci aylarında Sudan’da iç savaş patlak verdi. 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısının akabinde İsrail Gazze’ye askeri operasyon başlattı. Türk’ün aktardığına nazaran ağır İsrail akınları sonucu yalnızca Gazze’de 7 Ekim’den beri 120 bin kişi ya öldü ya da yaralandı. Ayrıyeten, İsrail ordusunun Mayıs ayında Refah’a girmesiyle insani yardımları bölgeye ulaştırmak giderek zorlaşırken, yaklaşık 1 milyon Filistinli bir defa daha yerlerinden oldu.

Batı Şeria’da da durum kötüleşiyor

Konuşmasında Türk, Batı Şeria’da berbatlaşan duruma dair de ikazlarda bulundu. BM İnsan Hakları Komiseri bilhassa Doğu Kudüs’te sivillerin hayatının zorlaştığına dikkat çekerek, 15 Haziran prestijiyle 133’ü çocuk 528 Filistinlinin İsrailli yerleşimciler yahut güvenlik güçlerince “yasadışı biçimde” öldürüldüğünü aktardı.

Gazze savaşı yüzünden Lübnan’da yaşanan sivil kayıplarda da artış yaşandı. Türk’ün açıklamasına nazaran Ekim’den bu yana ortalarında sıhhat vazifelileri ve gazetecilerin olduğu 401 Lübnanlı ömrünü yitirdi. Lübnan’da 90 bin, İsrail’in kuzeyinde ise 60 bin kişi çatışmalar yüzünden yerinden oldu.

Diğer bölgelerdeki çatışmalara da dikkat çeken Türk, “Suriye’de çatışmaların yoğunluğu evvelki yıllara nazaran azalmış olsa da şiddetin sona ereceğine dair net bir işaret yok” dedi. Beşar Esad rejimi denetimindeki hapishanelerde yaşanan vefatlar ile mültecilerin geri dönmeleri halinde karşı karşıya oldukları azap ve tutuklama üzere uygulamalara dikkat çekti.

Dünyanın dört bir yanındaki insani yardım faaliyetleri için muhtaçlık duyulan kaynak ile toplanan fon ortasında 40,8 milyar dolarlık büyük bir açık olduğunu söyleyen Volker Türk, öbür taraftan 2023’te askeri harcamaların 2,5 trilyon dolara ulaştığına dikkat çekti.

DW / MUK,JD

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?