İsrail‘in Gazze‘de gerçekleştirdiği atakların 250. gününe yaklaşılırken, Türkiye Yazarlar Birliği İstanbul Şubesi’nde “Zeytine ve İncire Adanan Hayatlar” başlıklı panel, gerçekleştirildi.

Dijital yayın platformu Mücerret tarafından düzenlenen panelde, Filistin’de yaşanan dramın üç sembolik ismi İzzeddin Kassam’ı Peren Birsaygılı Mut, Naci el-Ali’yi Bülent Tokgöz, Rachel Corrie’yi ise Esra Elönü ele alırken, bölgenin yüzyılı aşkındır yaşadığı yalnızlık da gözler önüne serildi.

Mücerret’in kurucusu ve yayın koordinatörü İsmail Halis, “Tarih ardımızda, yarın önümüzde, gerçek karşımızda, biz buradayız.” mottosuyla 2017’den bugüne, şahit olduklarını kayda geçirmeye çaba ettiklerini lisana getirdi.

Mücerret’in yüzde 100, sivil fikir ve kültür platformu olduğunu kaydeden Halis, 900’ün üzerinde yazı, çeviri, röportaj yayınladıklarını aktararak, “Kutsal inadı olanlar gerekli/Bir kalbi daha olanlar gerekli, diyen Nuri Pakdil’i hatırlayarak, kutsal bir inatla platform olarak çalışmaya devam ediyoruz. Âlâ niyetliyiz. Dijital olanı önceleyerek, gördüklerimizi kayda almaya çalışıyoruz. Bugünkü panelimiz de Zeytine ve İncire Adanan Hayatlar üst başlığını taşıyor ve değerli konuklarımız bize ‘üç istisnai ismi’ anlatacak, tıpkı yıllardır söylenildiği üzere. Üç temelli kelamı olan isme konuk olacağız.” sözlerini kullandı.

Halis, Filistin halkının yalnızca topraklarına değil, inancına, kültürüne, kelamına ve Filistin kimliğine dair bütün ögeleri ortadan kaldırmak isteyen soykırımın 7 Ekim’de değil, bir asır evvel başladığını lisana getirdi.

Yazar Peren Birsaygılı Mut, Filistin halkının yaşadığı işgale karşı gösterdiği direncin, binlerce haysiyet kıssasını içinde barındırdığını söyledi.

“Kassam, Osmanlı’ya gönülden bağlıydı”

İzzeddin el Kassam’ın Filistin’deki haysiyet öykülerin en değerlilerinden birisi olduğunu vurgulayan Mut, “1930’lı yılların başında Filistin’in Hayfa kentinde olsaydık şayet, sokağa çıktığımız zaman şu sözleri duyacaktık: ‘Derdini Şehit Kassam’a anlattın mı?’, ‘Şeyh Kassam bugün yeniden soframıza konuk oldu.’, ‘Şeyh Kassam, yetim çocukların başını okşamadan sokaktan geçmez.’, ‘Şeyh Kassam’ın bugün minberdeki vaazı nasıl da süperdi.’ İşte bu türlü birisiydi Kassam. İngiliz mandası ve artan Siyonist göçü altındaki Filistin tarihinin en kritik vakitlerinde, her şeyin başlangıç noktasında, Hayfa’nın sokaklarında, köylerinde, en fakir sofralarında, herkesin lisanında, daima birebir isim, yani Pir Muhammed İzzeddin el Kassam vardı.” dedi.

Mut, Kassam’ın, sömürgeci devletlerin Müslüman beldeler üzerindeki niyetlerini açık ettikleri bir vakitte, bir Osmanlı vatandaşı olarak Suriye’nin Cebele kasabasında dünyaya geldiğini söyleyerek, şu bilgileri verdi:

“Kassam, Osmanlı’ya gönülden bağlıydı. Osmanlı demek, Müslümanların izzetini temsil eden bir çatı, bir yuva demekti onun için. Kadiri piri bir babanın evladıydı. Çok küçük yaşlardan itibaren güçlü bir dini eğitim almıştı. 14 yaşında periyodun en değerli ilim merkezlerinden Ezher’e giderek, burada 8 sene kalması, yalnızca İslami ilimler konusundaki bilgisini muazzam bir dereceye yükseltmemiş, tıpkı vakitte sömürgeciliğin yarattığı tahribatı daha güzel görmesini sağlamıştı.”

Kassam’ın 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunda garnizon imamı olduğunu ve Çanakkale, Kut-ül Amare, Medine Müdafası’nda yer aldığını kelamlarına ekleyen Mut, “Yaralanmış pak alnından, uzanmış yatıyor/Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor!’ diyordu Akif. İzzeddin, yaralanmış pak alnından, uzanıp yatan onlarca şehidin cenaze namazını kıldıracaktı. Akif’le Fahreddin Paşa’yla Halil Paşa’yla kabri Üsküdar Özbekler Tekkesi’nde olan Afrika kıtasının hoş evladı Zenci Musa’yla Sütçü İmam’la ve bugün kimimin isimlerini dahi bilmediğimiz Anadolu’nun bütün o yiğit evlatlarıyla şehit Mehmetçikleriyle tıpkı haysiyet davasının evladıydı.” değerlendirmesinde bulundu.

Peren Birsaygılı Mut, Kassam’ın daha sonra Suriye’ye dönerek Fransızlara karşı mescitlerden direnişi başlattığına işaret ederek, şöyle devam etti:

“Minber, sömürgeciliğe karşı direnişin birinci isyan bayrağı çekilen yer haline gelmişti. Bugün Suriye’de milyonlarca insanı konutundan çıkaran Esad’ın ataları, idam fermanı vererek onu konutundan çıkardı. 1930’da Filistin’e geldi ve 1936’da Filistin çabasının silahlı direnişten diğer halde sürdürülemeyeceğini lisana getirdi. İzzeddin el-Kassam, 1937’de şehit oldu ve şu anda da onun ismiyle anılan bir direniş Filistin ve Gazze‘de hala devam ediyor.”

“Naci el-Ali’nin karikatürlerine bakan, Filistin tarihinin önemli problemlerini kavrar”

Bülent Tokgöz de ciddiyeti, vakarı ve hüznüyle bilinen Naci el-Ali’nin, Filistin’de, Cidde ile Nasıra ortasındaki Şecere köyünde dünyaya geldiğini aktardı.

Ali’nin Hz. İsa’nın hemşerisi olduğunu kaydeden Tokgöz, “Hz. İsa’nın hemşerisi olmak, el-Ali’nin çizgilerine taraf vermiştir. Onun çizgilerinde Hz. İsa’ya selam vermesi, aslında Beni İsrail‘den olmasına karşın, Hz. İsa’yı Araplardan, Müslümanlardan gördüğünün ve Hristiyanların ve Siyonistlerin elinden kurtarmak istediğinin bir işaretidir. Naci el-Ali’nin sürgün edildikten sonra gittiği ilkokul da misyoner Hristiyanlara aitti. Bu manada el-Ali, çizgileriyle Batı dünyasını da seslenmektedir diyebiliriz.” tabirlerine yer verdi.

Tokgöz, 1936’da doğan Ali’nin, 1948’deki ‘Büyük Felaket’te 12 yaşında olduğunu yani kendi kahramanı Hanzala’yla akran olduğunu söyleyerek, “Ali’nin yaşadığı bütün travmaları Hanzala’da görmek mümkündür. Denebilir ki Hanzala aslında, bütün acıları ve tanıklıklarıyla Naci el-Ali’nin ta kendisidir.” halinde konuştu.

Naci el-Ali’nin bir müddet “şirin göze” manasına gelen Aynu’l-Hilva Mülteci Kampı’nda kaldığının altını çizen Tokgöz, şöyle devam etti:

“Naci el-Ali, bütün bu yaşadıklarıyla, George Habaş tarafından kurulan ve Arap milliyetçisi-sosyalist bir örgüt olan, daha sonra da ‘Filistin Halk Kurtuluş Örgütü’ ismini alacak örgüte katıldı. 1960-1970’li yıllardaki Filistin direnişinin sol-Marksist bir karakterde oluşu da bu manada dünya sisteminin bir isteğidir. Bunun nedeni ise iki kutuplu bir dünya tertibi içinde, İsrail‘in Filistin direnişiyle ilgili oluşturmak istediği manipülatif imajla ilgilidir. Böylelikle İsrail, Filistin direnişini, bir anti-Amerikancı cepheye dönüştürmek istemişti. Evet, Ali bir solcudur lakin bu, bizim ülkemizdeki soldan çok farklı bir manada ve gerçekliktedir.”

Bülent Tokgöz, Ali’nin 1962’de çizmeyle başladığını, Hanzalı’yı ise 1969’da şekillendirdiğini kelamlarına ekleyerek, “Naci’nin toplam 40 bin çizimi var. Bunlardan 20 bini Hanzala’dan evvel, 20 bini ise sonra. Ali, Hanzala’ya kadar imza kullanıyor karikatürlerinde ancak Hanzala’dan sonra kullanmıyor zira Hanzala bir imza haline geliyor onun için. Ali, Hanzala’nın annesinin ‘Nekbe’, yani 14 Mayıs 1948’de İsrail‘in kuruluş ilanıyla başlayan ‘Büyük Felaket’ olduğunu söylüyor. Hanzala’nın ayakkabı numarasını bilmediğimizi zira daima yalınayak dolaştığını belirtiyor. Bu, aslında Filistin’deki çocukların olağan halidir. Çünkü İsrail, Ali’nin memleketi Şecere başta olmak üzere Filistin’in birçok bölgesini yok etmiştir ve şu anda da buna devam etmektedir. Bu manada Naci el-Ali, Hanzala çizimiyle Filistin tarihinin en görkemli dökümünü yapmıştır. Naci el-Ali’nin karikatürlerine bakan birisi, bütün Filistin tarihinin en kıymetli sorunlarını kavrayacaktır.” dedi.

“İsrail için bir zulmün ses getirecek prömiyeri”

Yazar Esra Elönü ise Filistin ve Gazze direnişin sembol isimlerinden Rachel Corrie’nin şimdi 23 yaşındayken, 16 Mart 2003’te, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta, İsrail‘e ilişkin bir buldozer tarafından öldürüldüğünü söyledi.

Corrie’nin öldürülmesini, “İsrail için bir zulmün ses getirecek prömiyeri” olarak niteleyen Elönü, şöyle devam etti:

“1979 doğumlu Rachel Alien Corrie, son sınıfta, okulunun tayiniyle Refah-Olympia kardeş kent projesi kapsamında Gazze’ye gittiğinde İkinci İntifada sürmekteydi. Slogan atmıyordu, çok sık tekrar edilecek bir cümleyi kurmuş, öldükten sonra da okunacak cümlesiyle hicret halindeydi. Gazze’deyken İsrail ordusu tarafından Filistinlilerin meskenlerinin yıkılmasına, şiddet dışı aksiyonlarla mahzur olmaya çalışan ISM aktivistleriyle tanıştı. Geleli daha iki ay bile olmamıştı ki 16 Mart 2003’te iki İsrail buldozerine karşı 8 ISM aktivistinin 3 saatlik direnişi sonrasında öldürüldü.”

Elönü, Corrie’nin vefatından sonra, Memleketler arası Dayanışma Hareketi’nde vazife yapan arkadaşları ABD’li Brian Avery ile İngiliz Thomas Hurndall’ın da İsrail askerleri tarafından başlarından vurularak öldürüldüğünü kelamlarına ekledi.

Corrie’nin vefatını, İsrail’in araştırma konusu bile yapmadığının altını çizen Elönü, kelamlarını şöyle tamamladı:

“ABD’de bir kongre üyesi, mevtin tam, adil ve süratli bir biçimde araştırılması için Washington’a davette bulundu lakin bu göz gerisi edildi. Rachel, Filistin’deyken annesine yazdığı mektuplarda şöyle diyordu: ‘Dünyada bu türlü bir zulmün kıyamet koparmadan gerçekleştirilebileceğine inanamıyorum. Dünyanın bu türlü dehşetli bir hale gelmesine göz yumuşumuza tanıklık etmek canımı yakıyor, geçmişte de yaktığı üzere.’ Kıyamet kopmuyor Rachel. Çölün ortasında, ‘Yürü oğlum! Allah’ın arzı geniştir diyen anneler var Rachel lakin kıyamet kopmadı. Gazze bir yetimhane ancak kıyamet kopmadı. Dünyanın köpek dişi Netanyahu sallanıyor. Kudüs yüzlü çocuklar çekecek, inanıyoruz.”